۸ ماه و ۸ دشت ممنوعه دیگر

هر چند کسری مخازن استان در ۶ سال گذشته با توجه به اقدامات کنترلی بیش از ۲۶ میلیون متر مکعب کاهش یافته است است اما از ۳۵ دشت استان امکان برداشت اب از ۲۶ دشت وجود ندارد .
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر برداشت آب از ۲۶ دشت از مجموع ۳۵ دشت استان ممنوع بوده و مهم‌ترین راهکار در حال حاضر مدیریت منابع موجود است.
غباس سارانی افزود: اقدامات کنترل برداشت از آب‌های زیرزمینی به خصوص در دو سال گذشته موجب شده تا علی‌رغم کاهش بارندگی و عدم تغذیه مناسب سفره‌های آب زیرزمینی کسری مخازن منابع آب زیرزمینی استان از ۱۵۴.۹۸ میلیون مترمکعب در سال آبی ۹۴-۹۳ به ۱۲۰ میلیون مترمکعب در سال آبی ۱۴۰۱_۱۴۰۰ کاهش یابد.
او گفت : مهم‌ترین رسالت شرکت آب منطقه‌ای، مدیریت منابع آبی به منظور تعادل بین منابع و مصارف آب است، از این رو با اجرای طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی ،بخشی از کسری مخازن آب‌های زیرزمینی در طی دو سال گذشته در خراسان جنوبی کاهش یافت.
او ادامه داد: بیش از ۹۸ درصد چاه‌های کشاورزی به کنتور هوشمند مجهز شده و با اجرای این طرح و مدیریت برداشت آب از چاه‌ها ۲۰ درصد از اضافه برداشت منابع آب زیرزمینی در این بخش کاسته شده است.
به گفته او تجهیز چاه‌های کشاورزی به کنتور هوشمند منجر به کاهش ۲۵ درصدی میزان مصرف برق چاه‌های کشاورزی استان نیز شده که از این حیث در کشور منحصر به فرد است.
سارانی با بیان اینکه همچنین در این مدت ۲۴۰ حلقه از کل چاه‌های کشاورزی به کنتور هوشمند مجهز شده است، تصریح کرد: به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع زیر زمینی بر اثر خشکسالی مستمر، افت سطح منابع آب زیر زمینی و کسری مخزن ایجاد شده، ۸ دشت خراسان جنوبی ممنوعه بحرانی، ۱۸ دشت ممنوعه و ۹ محدوده مطالعاتی فاقد تخصیص است.
سال گذشته، مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان گفته بود که شاخص آسیب پذیری سفره های آب زیرزمینی از تقسیم متوسط کسری مخازن آب بر میزان برداشت آب زیرزمینی توسط چاه‌های بهره برداری به دست می آید که میانگین این عدد در خراسان جنوبی ۰.۲۱ و در کشور ۰.۱ است. این شاخص بیانگر توان آبدهی پایین آبخوان‌های خراسان جنوبی است و اگر همراهی همه سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی نباشد با بحران جدی مواجه خواهیم شد.
علی سروری کسری مخازن آب استان را ۳.۷ میلیارد متر مکعب اعلام کرده و این اطلاعات را داده بود که متوسط کسری ۲۰ ساله به گفته او در آماربرداری دور سوم از ۲۰هزار و ۶۲۰ منبع آب استان، تخلیه تمام منابع آبی استان بیش از ۹۵۱ میلیون متر مکعب گزارش شده است که ۹۰۵ میلیون متر مکعب معادل ۹۵ درصد آن، از تخلیه منابع آب زیرزمینی است و بقیه آن مربوط به تخلیه چاهها، قنوات و چشمه هاست.
او ۲۹ آبان پارسال این امارا را اعلام کرده بود، اینکه که « این استان دارای ۳۵ محدوده مطالعاتی شامل ۸ محدوده ممنوعه بحرانی، ۱۸ محدوده ممنوعه و ۹ محدوده آزاد است » از میان دشت‌های ممنوعه بحرانی استان دشت‌های سرایان و سده دارای وضعیت شکننده‌ای هستند به طوریکه در آبخوان سرایان شاهد فرونشست زمین هستیم. کاهش شدید آبدهی چاه‌ها و معیوب شدن چاه‌ها، نوکنی و جا به جایی چاه و تحمیل هزینه هنگفت بر اقتصاد کشاورز، ایجاد شکاف و فرو چاله، از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و تغییر شکل آبراهه‌ها و در نهایت از بین رفتن آبخوان ها از عوارض مشهود پدیده فرو نشست زمین است.
حالا در عرض چند ماه مدیر عامل اب منطقه ای استان تعداد دشت های ممنوعه را ۲۶ دشت عنوان کرد. رقمی که با وجود تشدید اقدامات کنترلی در حوزه منابع ابی استان خودنمایی می کند.