ایران از ابتدای صدر اسلام مهد تشیع بوده است

نشست خبری روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی ظهر امروز با حضور حامد عاملی استاندار اردبیل، محمود شاملویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و منوچهر صدوقی سها پژوهشگر تاریخ و ادبیات ایران در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

معرفی شیخ صفی و تاثیرات او بر اندیشه شیعی و اسلامی در قالب برنامه‌ها، انتشار آثار مقالات و سخنرانی‌ها از مهم‌ترین محورهای این هفته در اردبیل و تهران است.

در ابتدای این نشست محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به اهمیت قرآن‌کریم به عنوان چراغ هدایت بشری تاکید کرد و گفت: شأن قرآن بالاتر از آن است که کسی یا کسانی بخواهند در برابر آن قدر علم کنند. این کتاب آن قدر روشنی دارد که هیچ روشنی دیگری نمی‌تواند بر آن غلبه کند.

وی با اشاره به تاسیس دفاتر انجمن آثار و مفاخر ایران در استان‌های کشور گفت: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی دفاتر و نمایندگی‌های متعددی را در استان‌های مختلف کشور تاسیس کرده که آخرین آن در استان اردبیل بود. با توجه به این که در آستانه روز اردبیل هستیم و شیخ صفی الدین اردبیلی هم از مشاهیر فرهنگی تاریخ ایران است برآن شدیم تا نکوداشتی را برای این چهره شاخص برگزار کنیم. نسل جوان ما باید بداند که شیخ صفی از چه مقام و روحیه عرفانی و معرفتی برخوردار بوده است.

شالویی تصریح کرد: انتظار می‌رود که معرفی شیخ صفی و تاثیرات او بر آن اندیشه شیعی و اسلامی در قالب برنامه‌های که در روز و هفته شیخ صفی الدین اردبیلی برگزار می‌شود ارئه گردد. انتشار آثار مقالات و سخنرانی‌ها از مهم‌ترین برنامه‌هاست.علاوه بر برنامه‌های که در شهر اردبیل خواهیم داشت در شهر تهران هم همایشی را برگزار می‌کنیم.

در ادامه این نشت حامد عاملی استاندار اردبیل گفت: ما از شخصیتی صحبت می‌کنیم که پایه‌های اولین دولت ملی و شیعی را پایه‌گذاری کرد یک عارف یک حکیم یک عالم و یک مفسر بود که عرفان خود را در گوشه نشینی و تصوف نمی‌دید و عرفان را با مجاهدت و تلاش در کنار مردم می‌دید. شیخ صفی الدین عرفان اجتماعی را معنا داد. ایران از هم پاشیده را متحد کرد و ایران یکپارچه را به وجود آورد.

وی افزود: احساس می‌شود کمی دیر به ایشان پرداخته این و مورد غفلت واقع شده است.ما باید پیام رسان مجاهدت این فرد بزرگ باشیم که امروز از آثار و برکات او بهره مند هستیم.روز چهارم‌ مرداد در تقویم ما روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی در نظر گرفته شده است

عاملی در ادامه یادآور شد: امسال به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، این شخصیت ملی و بین المللی را به شکل عمیق‌تری‌معرفی خواهی کرد. بر همین اساس،هفته بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی از چهارم مرداد آغاز می‌شود که به دلیل تلاقی با ایام عزاداری تاسوعا و عاشورا آیین‌های ویژه‌ای را در بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی خواهیم داشت. برنامه دیگری که در این راستا داریم همایشی است که آبان ماه در دانشگاه تهران برگزار می‌شود. بعد از آن یک همایش علمی را در دانشگاه محقق اردبیلی خواهیم داشت.امیدوارم با مجموعه این برنامه ریزی ها بخشی از این تاریخ پر افتخار را که شاید به عمد مغفول مانده است را روشن کنیم تا چراغ راهی برای ادامه مسیر ما باشد.

در ادامه این نشست منوچهر صدوقی سها استاد فلسفه و عرفان اسلامی با اشاره به برگزاری این رویداد فرهنگی گفت: می‌خواهم به موضوعی درباره سلسله صفویه اشاره که به نظر من مغفول مانده است. ما در بررسی‌های تاریخی مسائل و وقایعی را داریم که مشخص است اما گاهی مسائلی را داریم که نیاز به تحقیق و پژوهش دارد.

صدوقی مهم‌ترین اثر و دستاورد شیخ صفی‌الدین را سلسله صفویه دانست و گفت: می‌دانیم که شاه اسماعیل وقتی به سلطنت رسید، تشیع را به عنوان مذهب رسمی اعلام کرد. اما آیا این تغییر مذهب به صورت خلق‌الساعه اطلاع اتفاق افتاد؟ زور و شمشیر که به دل های انسان نفوذ نمی کند. در این باره کمتر صحبت شده است.

این استاد عرفان و فلسفه عنوان کرد: ایران ظرف تشیع است و از همان ابتدای صدر اسلام مهد تشیع بوده است. زمینه پذیرش اسلام در ایران کاملاً آماده بود و ایرانیان عاشق اهل بیت بودند. شاه اسماعیل وحدت ملی ایجاد کرد اما شیعه را چگونه رسمی کرد. جنبه فکری و معنوی تشیع در ایران وجود داشت اما فقیه شاخصی در ایران وجود نداشت. علمایی از لبنان به ایران آمدند که در راس آنها محقق‌کرکی بود.

وی یادآور شد: وقتی محقق کرکی از لبنان به ایران می‌آید، سفری نیز به کاشان میکند. در آن شهر فقیهی به نام محقق خفری بوده که که ظاهراً شیعه هم نبوده است. کرکی می‌گوید بروید فتوای خفری را بیاورید. وقتی می‌آورند می‌بیند که بخش عمده‌ای از آن‌ها مطابق با فقه شیعه است. می‌گوید این فتاوا مبنای فقهی ما را تایید میکند که هر آنچه عقل حکم کند، شرع هم حکم میکند و هر آنچه شرع حکم کند عقل نیز حکم میکند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: مبنا، تاسیس و استمرارسلسله صفویه به دست علما بود. مبنای مشروعیت صفویه زور نبود. زور و قدرت نظامی صرف که به معماری و گسترش فلسفه منتهی نمی شود. فعالیت‌های علمی و فرهنگی پایه این گسترش بود. بله صفویه هم مثل همه آدمها نواقصی هم داشتند، اما روی کارآمدن و استمرار آنها یک امر سیاسی و نظامی نبود بلکه فقه شیعه بود که به صفویه قدرت و استمرار بخشید و وقتی این حمایت تمام شد فروپاشی صفویان هم آغاز شد

وی یادآور شد : برترین اثر وجودی شیخ صفی‌الدین سلسله صفویه است. صفویان در دل تمدن اسلامی یک تمدن کوچک تاسیس کردند که صرفاً سیاسی نبود و پشتوانه علمی داشت که بر مبنای فقهی شیعی بود.