سینمای ایران به درستی و با انصاف، خانواده ایرانی را روایت نکرده است

به گزارش روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، فاطمه امجدیان مجری این مراسم ضمن خوشامد گویی به حاضرین، سالروز ازدواج آسمانی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) را تبریک گفت و عنوان کرد: روز بسیار خوبی برای برگزاری این برنامه انتخاب شده است چرا که خانواده مهمترین رکن جامعه است و بهترین خانواده از این ازدواج آسمانی شکل گرفت.
در ادامه این برنامه دکتر زهرا میرزایی دبیر سلسله نشست‌های «پلان زندگی» با تشریح دلایل برگزاری این نشست‌ها توسط بنیاد سینمایی فارابی گفت: نقش خانواده در سینما بر هیچ کس پوشیده نیست. امیدواریم این جمع پر برکت آغازی خوب برای اتفاقات بهتر باشد.
همچنین دکتر ابوالفضل اقبالی متخصص حوزه خانواده و دبیر علمی جشنواره گوهرشاد نیز در این برنامه گفت: معمولاً آن تصویری که از خانواده در سینمای ایران، تصویر شده، تصویر متزلزل و آسیب‌پذیر است که خیلی چیزها در جایگاه خودش قرار ندارد.
او ادامه داد: جایگاه مرد و پدر در سینمای ایران هم قابل تأمل است و اوج نگاه تخریبی به مردان و ضدیت با این جایگاه را اخیراً در یک فیلم دیده‌ایم. این تصویر خیلی اگزجره و غیر منصفانه است. این استاد دانشگاه و کارشناس مسایل خانواده ادامه داد: تصاویر مشابه دیگری در فیلم‌های دیگری از سینمای ایران دیده‌ایم مردی که چه در جایگاه شوهر و چه در جایگاه پدر، نقش مفید و سازنده را ایفا نمی‌کند و حتی در یک فضاهایی به خانواده و همسرش ظلم می‌کند و یا خیانت می‌کند. متأسفانه تصویر غالب از مردان در سینمای ایران اینگونه است.
او افزود: در این سال‌ها به یک دوگانه عجیب دامن زده شده است و گرفتار دوگانه زن مظلوم و مرد ظالم در فیلم‌ها شده‌ایم. این دوگانه‌ها و این صورت‌بندی تقابلی بین زن و مرد را در این سال‌ها در تعدادی از فیلم‌ها دیده می‌شود.
اقبالی افزود: معمولاً فیلمی مثل «یک حبه قند» که یک خانواده گسترده را روایت می‌کند یک اتفاق و استثنا است. تصویر غالب، تصویر یک خانواده هسته‌ای تک فرزند است. آن چیزی که سینمای ایران اصرار دارد روایت کند از یک خانواده ایرانی، یک خانواده هسته‌ای است نه یک خانواده گسترده‌ای که در آن کودک وجود دارد و پدر بزرگ و مادر بزرگ در آن هست.
او تأکید کرد: عشق در سینمای ایران، در یک فضای غالباً فراخانواده‌ای اتفاق می‌افتد و ما عشق زن و شوهری در سینمای ایران نداریم و یا اگر داریم کم است. این در حالی است که عشق زن و شوهری قابلیت دراماتیک دارد و عشق‌هایی که در سینما می‌بینیم عشق بی‌سر و سامانی است. عشق‌هایی که عموماً ما در سینما شاهدش هستیم، عشق‌های یا قبل از ازدواج و یا عشق‌های دوست دختر و دوست پسری هستند.
اقبالی همچنین افزود: سینمای ایران به درستی و با انصاف، خانواده ایرانی را روایت نکرده است وکارنامه قابل قبولی در این زمینه نداشته است. شما نمی‌توانید خدمتی که خانواده به اجتماع و فرهنگ کرده نایده بگیرید.

سیاه‌نمایی و فلاکت باید از ادبیات سینمای ما حذف شود
حسین میرزامحمدی کارگردان فیلم کت چرمی نیز در این نشست در پاسخ به سوالی درباره سیاه نمایی در این فیلم گفت: ما در فیلم کت چرمی تأکیدی بر سیاه‌نمایی نداشتیم. قبلاً هم گفته‌ام، دو واژه باید از ادبیات مسئولان و سینماگران ما حذف شود. اول واژه سیاه‌نمایی از ادبیات مسئولان و دوم واژه‌های نکبت و فلاکت از ادبیات فیلمساز باید حذف شود. اگر این واژه‌ها از ادبیات سینماگران و مدیران حذف شود. در این صورت سینمای ایران این ظرفیت را دارد که به شکل گسترده‌ای به آسیب‌های اجتماعی بپردازد.
او تأکید کرد: سینمای اجتماعی سایه روشن است. نه باید سیاه سیاه و نه باید سفید سفید باشد. سینمای اجتماعی یک جاهایی تلخ و یک جاهایی شیرین است.
او افزود: قهرمان فیلم کت چرمی در فیلم، دو سفر انجام می‌دهد. یک سفر برای پیدا کردن پشت پرده ماجراها و اتفاقاتی که در فیلم رخ می‌دهد و دیگری سفر درونی و آشتی کردن با خود است.
او در پاسخ به سوالی که این حس در فیلم وجود دارد که گویا می‌خواسته به همه آسیب‌های اجتماعی بپردازد، تاکید کرد: ما قصد نداشتیم همه آسیب‌های اجتماعی را در فیلم بریزیم و در حد توان به چند آسیب مهم پرداختیم.

کت چرمی هیچ ربطی به مرد بازنده ندارد
کارگردان فیلم «کت چرمی» همچنین در پاسخ به سوالی درباره شباهت این فیلم و فیلم «مرد بازنده» گفت: بارها این نکته را عنوان کردم وقتی فیلمنامه را بردم دفتر کامران حجازی، هنوز خبری از «مرد بازنده» نبود. وجود مثلث جواد عزتی، محمد حسین مهدویان و کامران حجازی شاید به این شائبه شبیه بودن «کت چرمی» و «مرد بازنده» دامن زده است وگرنه این فیلم هیچ ربطی به مرد بازنده ندارد.
او افزود: ما تنوع ژانری در سینمای ایران نداریم و این نداشتن تنوع ژانری باعث شده اگر دو تا فیلم از نظر موضوعی شبیه به هم باشند، این شائبه به وجود بیاید که شباهت محتوایی دارند. زبان بصری من و محمدحسین مهدویان باهم فرق دارد و تفاوت‌های بسیار زیادی بین «مرد بازنده» و «کت چرمی» وجود دارد.
او در پاسخ به سوالی درباره پرداختن به خانواده مطلوب گفت: فیلمنامه فیلم بعدی‌ام به خانواده مطلوب می‌پردازد.
کارگردان فیلم «کت چرمی» در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: در صحبت‌هایی که با مدیر فیلمبرداری فیلم داشتم تصمیم گرفتیم یک زبان تصویری دیگری را برای فیلم انتخاب کنیم به خاطر همین، سراغ دوربین روی دست و لنزهای تله و... نرفتیم و نخواستیم کارگردانی و تصویر را به رخ بکشیم و یک داستان تعریف کنیم و فقط قصه یکی بود و یکی نبود را بگوییم.
او افزود: من سینما را در خارج از ایران خوانده‌ام. تز دکترای من تأثیر فستیوال‌های غربی بر سینمای خاورمیانه بود. یکی از معضلات سینمای ایران فستیوال‌های غربی هستند. من ۶۰ الی ۷۰ فستیول غربی رفته‌ام ولی هیج گاه نخواستم بر اساس ذائقه آنها فیلم بسازم. معیار آنها برای پذرش فیلم‌ها در جشنواره‌ها این است که هرچه قدر بدبخت‌تر و تو سری‌خورتر باشی بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرد. هیچ وقت نخواستم با معیارهای جشنواره‌های غربی بسازم.
در ادامه سارا حاتمی بازیگر زن فیلم «کت چرمی» که به خاطر بازی در این فیلم موفق به کسب سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر شد، در سخنانی گفت: انسجام هر خانواده‌ای به دلایلی مختلف چه منطقی یا منطقی، ممکن است از بین برود ولی مهر هر خانواده‌ای که بین افراد آن است به نظرم مهم‌تر است نسبت به انسجام آن. انسجام ظاهری یک خانواده ارزشی ندارد نسبت به مهر یک خانواده که ممکن است به فرزندشان داشته باشد.
او افزود: برای بازی در این فیلم آدم‌های مختلفی دیدم و با مدل زندگی آنها آشنا شدم. من در این فیلم رابطه ثریا و مادرش را خیلی دوست دارم و رابطه بسیار قشنگی بود و اگرچه دور از هم بودند ولی یک خانواده بودند.
سارا حاتمی در ادامه اظهارات خود گفت: برای بازی در این فیلم با تعداد زیادی از افراد شبیه شخصیتم در فیلم، ارتباط گرفتم و با آنها دوست شدم. شاید زندگی آنها با من خیلی فاصله داشته باشد اما سعی کردم آنها را درک کنم شاید چون واقعیت زندگی خیلی از آدمهاست.
براساس این گزارش در پایان این برنامه، از کارگردان و بازیگر فیلم «کت چرمی» تقدیر شد.
سلسله نشست‌های «پلان زندگی» توسط بنیاد سینمایی فارابی و با همکاری فعالان حوزه خانواده برگزار می‌شود.