روایت دانش‌آموز خبرنگار از جاذبه‌های استان خراسان جنوبی/ فیلم

در دنیای پرهیاهوی امروز و در شتاب بی امان فناوری و تغییر، موزه ها گنجینه های گرانبهای تاریخ، فرهنگ و باورهای هر قوم و سرزمینی به شمار می روند و بر همین سیاق بخش قابل توجهی از آداب و رسوم کهن را شامل می‌شوند. اشیای قدیمی و شمایل زندگی ساده، اما با شکوه اهالی جنوب خراسان را می توان در دل موزه های شهر بیرجند مشاهده کرد. از موزه مردم شناسی بیرجند که آینه آداب و رسوم و زندگی گذشته نه چندان دور اهالی این خطه است و علاوه بر تبیین جایگاه رفیع بزرگان بر پهنه ایران و جهان، دوره تاریخی این دیار را از قرن هفتم تا سیزدهم هجری به خوبی به نمایش گذاشته است.

بیرجند دیار شکوه، تاریخ و فرهنگ است؛ چرا که بعضی از اشیای موزه بیش از صد سال قدمت دارند و دیدن آن ها تجربه های شبیه سفر در دل تاریخ است.

یکی از یادگار های تاریخ این دیار، عمارت باشکوه و مشهور به ارگ کلاه فرنگی است. بنایی زیبا با معماری منحصر به فرد که در ۶ طبقه و به شکل زیگوراتی ساخته شده است. این اثر یادگاری به جای مانده از عهد قاجار است که از قدیم به نام های چون؛ ارگ سرکار، ارگ حسام الدوله و قصر بی بی عروس شهرت داشته است به امیر علم خزیمه تعلق داشت که بعدها توسط خودش به فرمانداری بیرجند هدیه شد.

از آنجا که بیرجند نیز مانند بسیاری از شهرهای خطه کویر، هرزگاهی صحنه تاخت و تاز برخی اقوام بوده است، بهترین و موثرترین راه برای محافظت از شهر، بنای قلعه و دژهای مستحکم در دل شهرها بوده است. قلعه بیرجند دژی کوهستانی به یادگار مانده از عهد صفوی است که بر فراز بلندترین نقطه غربی تپه ماهورهای شهر بیرجند قرار دارد و یکی از نمادهای شکوه این خطه است. این دژ از راهروهای زیرزمینی با مراکز مهم شهر چون؛ ارگ بهارستان، ارگ کلاه فرنگی و قنات قصبه در پیوند بوده است.

بیرجند از دیرباز مهد علم، فرهنگ و اندیشه بوده که گویا ترین شاهد این مدعا مدرسه شوکتیه است. مدرسه شوکتیه اولین مدرسه ایرانی به شیوه جدید و پس از مکتب خانه های سنتی است؛ بنایی باشکوه و زیبا که سومین مدرسه ایران زمین پس از دارالفنون در تهران و رشدیه در تبریز است و از سال ۱۲۸۵ خورشیدی و در اوج تیره روزی های عهد قاجار، نام آوران بسیاری از این مدرسه چراغ علم و اندیشه برگرفته و در عرصه علم و دانش بشر درخشیده‌اند.

بیرجند؛ شهری کهن و تاریخی است که هنوز هم بخشی از تاریخ و شکوه خود را به زیبایی حفظ کرده است. در دل سنگ فرش کوچه های بافت تاریخی بیرجند و در سایه خانه های قدیمی به جای مانده در این شهر زیبا و تمیز هنوز هم می توان اصالت، سادگی، شکوه و زیبایی را به تماشا نشست و از قدم زدن در دل کوچه پس کوچه های شهر قدیمی و باصفا لذت برد.

شایان ذکر است؛ این شهر شرقی زیبا، جاذبه‌های دیدنی بسیاری دارد و بناهای یاد شده تنها گوشه‌ای از دیدنی‌های آن است. در ویدیو دیگر به بناها و جاذبه‌های دیگر نیز اشاره خواهد شد.

دانش آموز خبرنگار: عطیه چوپانی