پانا از لزوم مقابله با اضافه وزن کودکان و نوجوانان گزارش می‌دهد؛
چاقی دانش‌آموزان؛ چالش مشترک نظام سلامت و تعلیم‌وتربیت
تهران (پانا) - مطابق آمار‌های ارائه شده، از هر سه دانش‌آموز یک نفر اضافه وزن دارد و کم‌تحرکی به یکی از مهمترین چالش‌های مشترک نظام سلامت و نظام تعلیم و تربیت تبدیل شده است.
اطلاعات و آمار مرتبط با اضافه‌وزن کودکان و نوجوانان، نگرانی خانواده‌ها و مدیران کشور را تشدید کرده است. چراکه تقریبا پنج میلیون دانش‌آموز در سراسر کشور مبتلا به اضافه وزن هستند و این مشکل در آینده‌ای نه چندان دور تاثیرات منفی خود را در جامعه نمایان می‌سازد.
وجود تعداد بسیار زیادی دانش‌آموز مبتلا به اضافه وزن نشان می‌دهد که نهادهای مرتبط باید به طور جدی وارد میدان عمل شوند تا سلامت دانش‌آموزان تضمین شود و شاهد اتفاقات بهتری در زمینه کنترل وزن و تحرک بچه‌ها باشیم.
البته باید اذعان کنیم که چاقی فقط مربوط به ایران و دانش‌آموزان ایرانی نیست بلکه یک معضل جهانی به شمار می‌آید. بر اساس پژوهش‌ها و تحقیقاتی که توسط مراکز معتبر علمی انجام شده، آمار چاقی کودکان و نوجوانان طی چهار دهه گذشته در سراسر جهان ۱۰ برابر شده است؛ به این معنا که تقریبا ۱۲۵ میلیون کودک و نوجوان در کشورهای مختلف با معضل چاقی مواجه هستند.
بر اساس اطلاعاتی که در مجله پزشکی «لنست» منتشر شده، روند‌های چاقی بچه‌ها در ۲۰۰ کشور جهان بررسی شده است؛ مطابق این گزارش، کودکان چاق به احتمال زیاد در بزرگسالی با مشکلات بزرگ پزشکی همچون دیابت نوع ۲، سکته و انواع سرطان‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند.
اما در کشور ما توجه به سلامت دانش‌آموزان تبدیل به یک دغدغه مهم برای مسئولان ارشد نظام و مقامات دولت شده است. ارتقای سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان یکی از ضروریات نظام سلامت کشور در راستای تحقق بند ۲ سیاست‌های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری و برنامه چهارم، پنجم و همینطور برنامه ششم توسعه است.
برآوردها در اقتصاد بهداشت نشان می‌دهد که برنامه‌های ارتقای سلامت در نوجوانان و دانش‌آموزان از اثربخش‌ترین برنامه‌ها است. بعد از خانواده، مدرسه جایگاه ویژه‌ای برای افزایش سواد سلامت و توسعه سلامت دانش‌آموزان دارد با این حال آمارها از وضعیت سلامت عمومی دانش‌آموزان چندان مطلوب نیست. برخی از آمارها حکایت از این دارد که تعداد دانش‌آموزان چاق و دارای اضافه وزن از پنج سال گذشته تاکنون از هفت درصد به ۱۵ درصد افزایش یافته است.
* افزایش ۱۰ درصدی چاقی دانش‌آموزان
آزادسازی مجموعه‌های آموزشی و ورزشی، با رویکرد خانواده محوری و دسترسی آسان والدین و دانش آموزان به فضاهای ورزشی، ایجاد شادابی و امیدآفرینی در خانواده‌ها، غنی سازی اوقات فراغت، پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در دستور کار مجموعه آموزش و پرورش بوده است.
در این باره معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش معتقد است چاقی دانش‌آموزان و والدین باید مدیریت شود زیرا تعداد دانش‌آموزان دارای اضافه وزن و چاقی در چند سال اخیر ۱۰ درصد بیشتر شده است. هم اکنون ۳۴ درصد دختران و ۳۱ درصد پسران ما با چالش چاقی روبه‌رو هستند.
صادق ستاری فرد اظهار کرد: رویکرد ما در ارایه درس تربیت بدنی رویکرد صرفا تفریحی و تفننی نیست یکی از کارکردهای ورزش ایجاد نشاط و شادابی، تامین و تضمین سلامت جسم و روح است، ما تنها معلم تربیت بدنی نیستیم بلکه متولی تامین سلامت دانش‌آموزان و تربیت بدنی آنان هستیم. این نگاه ساده‌انگارانه و تقلیل گرایانه به ساحت زیستی و بدنی است که فقط خود را به ۲ ساعت درس تربیت بدنی محدود کنیم.
صادق ستاری فرد با بیان اینکه نهضت ملی ایجاد ۲۱۰۰ فضای ورزشی درون مدرسه‌ای با رویکرد حفظ سلامتی دانش‌آموزان و مقابله با چاقی آنها اجرا شده است، اظهار کرد: از این تعداد ۱۱۰۰ فضای ورزشی، زمین‌های چمن مصنوعی، ۲۵۴ زمین ساحلی، ۲۷۳ سالن چندمنظوره و ۴۸۰ سالن کوچک ورزشی درون مدرسه‌ای دوره ابتدایی بوده است.
اجرای برنامه‌های وزارت بهداشت برای جلوگیری از چاقی دانش‌آموزان
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اعلام این که ۵۶ درصد افراد جامعه دچار چاقی یا اضافه وزن هستند، بیان کرد: چاقی منشاء بیماری های قلبی و انواع سرطان هاست و از کارافتادگی زودرس ایجاد می کند. همچنین کاهش مصرف نمک، پرفشاری خون که ۳۰ درصد جمعیت را شامل می شود، کنترل می کند.
حسین فرشیدی خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت برای کنترل چاقی دانش آموزان و پوکی استخوان بانوان برنامه‌هایی دارد که از سال ۱۴۰۲ (امسال) اجرایی می‌شود.
افزایش تعداد دانش‌آموزان چاق در دوره کرونا
یک متخصص تغذیه با اشاره به افزایش چاقی در میان دانش‌آموزان در ایام شیوع کرونا، پیامدهای منفی این چاقی را در سنین کودکی و نوجوانی تشریح کرد.
زهرا عبداللهی، متخصص تغذیه با بیان اینکه در زمان آموزش آنلاین و هنگام شیوع کرونا، بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل کم‌تحرکی، دچار چاقی و افزایش وزن شده‌اند، گفت: طبق آمار در پنج سال اخیر، ۱۰ درصد به نرخ اضافه وزن و چاقی دانش‌آموزان اضافه شده است و اکنون یکی از معضلات جدی در سنین کودکان و نوجوانان است.
وی افزود: چاقی کودکان و نوجوانان علاوه بر مشکلات جسمی که برای آنها دارد، با افزایش خطر مشکلات عاطفی همراه است. نوجوانانی که مشکلات وزنی دارند، عزت نفس بسیار پایین‌تر و همچنین محبوبیت کمتری بین همسالان خود دارند. افسردگی، اضطراب و اختلال وسواس فکری اجباری هم ممکن است برای آنها رخ دهد.
عبداللهی با اشاره به درمان چاقی در دانش‌آموزان نیز گفت: دانش‌آموزان چاق نیاز به ارزیابی پزشکی کامل توسط متخصص اطفال یا پزشک خانواده دارند. در صورت نبود اختلال جسمانی، تنها راه کاهش وزن، کاهش کالری مصرفی و افزایش سطح فعالیت بدنی است. از راه‌های مدیریت چاقی در کودکان و نوجوانان می‌توان به تغییر عادات غذایی، آهسته غذاخوردن، ایجاد یک روال مناسب برای آن به همراه برنامه‌ریزی برای وعده‌های غذایی مناسب و کنترل مواد غذایی دانش‌آموزان نام برد.
تحرک برای دانش‌آموزان از نان شب واجب‌تر است
همچنین خدیجه رحمانی متخصص تغذیه، معتقد است: دانش‌آموزان چاق نیاز به ارزیابی پزشکی کامل توسط متخصص اطفال یا پزشک خانواده دارند. در صورت نبود اختلال جسمانی، تنها راه کاهش وزن، کاهش کالری مصرفی و افزایش سطح فعالیت بدنی است. کاز راه‌های مدیریت چاقی در کودکان و نوجوانان می‌توان به تغییر عادات غذایی، آهسته غذا خوردن، ایجاد یک روال مناسب برای آن به همراه برنامه‌ریزی برای وعده‌های غذایی مناسب (غذا‌های کم چرب، حذف فست فودها) و کنترل مواد غذایی دانش‌آموزان در مدرسه نام برد.
این متخصص تغذیه درباره نقش کرونا در این‌باره اظهار کرد: شیوع این بیماری نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان بر چاقی کودکان تاثیر گذاشت. مجازی شدن آموزش، نداشتن تحرک، قطع شدن ارتباط‌ها به‌دلیل قرنطینه و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، بیرون نرفتن و در منزل ماندن به خصوص در خانه‌های آپارتمانی که امکان فعالیت و ورزش وجود نداشت، همه و همه به خاطر شیوع کرونا بود و نتیجه‌اش افزایش وزن کودکان شد.
وی ادامه داد: بازی‌های رایانه‌ای، استفاده از تلفن‌همراه و... باعث شده است میزان تحرک دانش‌آموزان به کمترین میزان در چند سال اخیر برسد. تحرک یکی از اصلی‌ترین معیار‌ها در رشد سالم کودکان است. به همین دلیل، تحرک برای کودکان از نان شب واجب‌تر است.
ارسال دیدگاه