حجم تجارت محصولات کشاورزی از ۲۰ میلیارد دلار گذشت

به گزارش ایانا، طی یک سال اخیر به دلیل خشکسالی گسترده در بسیاری از کشورهای اصلی تولیدکننده محصولات کشاورزی از طرفی و وقوع جنگ اوکراین و روسیه به عنوان دو قطب تولید غلات و دانه های روغنی کشورهای مختلف جهان تامین امنیت غذایی را در دستور کار خود قرار داده اند.

از این رو این کشورها علاوه بر حمایت های مختلف از تولید به سمت واردات محصولات کشاورزی بیش از نیاز مصرفی یک سال خود نیز رفته اند به طوری که چینی ها نیمی از غلات عرضه شده در بازارهای جهانی را خریداری کرده اند.

دولت سیزدهم نیز طی دو سال زراعی اخیر علاوه بر حمایت از تولید محصولات کشاورزی از جمله افزایش نرخ خرید تضمینی و اعطای تسهیلات به کشاورزان، واردات محصولات کشاورزی را در دستور کار خود قرار داده تا انبارها پر از این کالاها باشد و بازار دچار هیچگونه نوسان و کمبودی نشود. به طوری که با وجود افزایش تولید بسیاری از محصولات کشاورزی و تامین کامل بازار از این محصولات، دولت بیش از نیاز مصرفی سالانه آنها روی به واردات آورده است.

از طرف دیگر به دلیل خشکسالی گسترده در کشورمان تولید برخی از محصولات صادراتی همچون پسته و زعفران نیز کاهشی بوده که همین امر سبب کاهش صادرات محصولات کشاورزی نسبت به سال گذشته شده است.

با این حال آخرین آمارهای گمرک حاکی از آن است که در ۱۱ ماهه سال جاری میزان تجارت (صادرات و واردات) این محصولات با حمل ونقل حدود ۳۰ میلیون تن محصول کشاورزی و مواد غذایی، به ۲۰ میلیارد و ۶۲۹ میلیون دلار رسیده است.

واردات ۱۶ میلیارد دلار کالای اساسی به کشور

براساس آمار گمرک، در ۱۱ ماه نخست سال جاری ۲۲ میلیون و ۶۹۰ هزار و ۳۳۱ تن و ۱۰۵ کیلوگرم مواد غذایی و محصولات کشاورزی به ارزش ۱۶ میلیارد و ۶۵ میلیون و ۲۴۵ هزار و ۳۰۵ دلار از طریق بنادر جنوبی و شمالی وارد کشور شده و محموله های این کشتی ها پس از تخلیه و بارگیری به مراکز جمعیتی سراسر کشور ارسال شده است.

این در حالی است که در ۱۱ ماه نخست سال گذشته ۲۳ میلیون و ۶۵۶ هزار و ۵۶۹ تن و ۳۷۸ کیلوگرم مواد غذایی و محصولات کشاورزی به ارزش ۱۲ میلیارد و ۵۰۲ میلیون و ۷۷۶ هزار و ۳۹۲ دلار وارد کشور شده بود.

این امر نشان دهنده آن است که واردات محصولات کشاورزی به لحاظ وزنی با کاهش ۴ درصدی و به لحاظ ارزشی با رشد ۲۸ درصدی روبه رو بوده است.

افزایش قیمت های جهانی و پرشدن انبارها در اوج ناامنی غذایی دلیل افزایش واردات

یکی از اصلی ترین دلایل کاهش واردات به لحاظ وزنی، به حمایت های بی سابقه دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی از خودکفایی در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی خصوصا گندم از طریق حمایت های قیمتی (افزایش نرخ های خرید تضمینی) و حمایت های غیرقیمتی (کشت قراردادی، کاهش قیمت نهاده های تولید و...) برمی گردد.

به طوری که دولت سیزدهم به دلیل تعیین غیرمنطقی قیمت خرید تضمینی گندم در سال گذشته توسط دولت دوازدهم، مجبور شد در سال گذشته بیش از ۷ میلیون تن گندم به کشور وارد کند ولی با تعیین منطقی قیمت گندم با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و افزایش ۱۳۰ درصدی آن در نیمه نخست سال جاری، میزان تولید این محصول به ۱۱.۵ میلیون تن رسید و میزان خرید تضمینی ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم در سال جاری نسبت به سال گذشته، نشان دهنده آن است که از رشدی برابر با ۳ میلیون تن برخوردار بوده است.

از طرف دیگر طی یک سال گذشته علاوه بر گندم، تولید جو با افزایش یک میلیون تنی از ۳ میلیون تن به ۴ میلیون تن، تولید برنج با افزایش ۷۰۰ هزار تنی از یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن رسیده است.

میزان مصرف روغن و نهاده های دامی نیز در کشور منطقی شده و جلوی قاچاق این محصولات گرفته شده است، از این رو می توان گفت منطقی شدن مصرف در کنار افزایش تولید، سهم بسزایی در کاهش واردات داشته است.

در حال حاضر عمده واردات کشور به مصرف مردم نرسیده است به طوری به دلیل ناامنی غذایی در سطح جهان و خشکسالی گسترده در بسیاری از قطب های تولید محصولات کشاورزی کشورهای مختلف سعی در افزایش واردات و پرکردن انبارها و سیلوهای خود از محصولات کشاورزی و مواد غذایی دارند که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و دلیل کاهش ۴ درصدی واردات به همین موضوع بر می گردد.

صادرات ۷ میلیون تنی محصولات کشاورزی

همچنین در این بازه زمانی ۶ میلیون و ۹۹۱ هزار و ۲۶۰ تن و ۷۱۳ کیلوگرم مواد غذایی و محصولات کشاورزی به ارزش ۴ میلیارد و ۵۶۱ میلیون و ۶۸۱ هزار و ۱۴۴ دلار صادر شده و این در حالی است که در ۱۱ماه نخست سال گذشته ۷ میلیون و ۷۱۸ هزار و ۶۳۱ تن مواد غذایی و محصولات کشاورزی به ارزش ۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون و ۴۳۴ هزار و ۶۰۷ دلار از کشور صادر شده بود.

این امر نشان دهنده آن است که صادرات محصولات کشاورزی به لحاظ وزنی با کاهش ۹ درصدی و به لحاظ ارزشی با کاهش ۴ درصدی روبه رو بوده است.

جزئیات مهم ترین کالاهای وارداتی

طی ۱۱ ماه سال جاری نهاده های دامی (ذرت دامی، جو، کنجاله، سویا و دانه سویا) بیشترین میزان واردات را به خود اختصاص داده اند به طوری که براساس آمارهای گمرک در ۱۱ ماه سال جاری ۱۳ میلیون و ۱۳۷ هزار تن نهاده دامی به ارزش ۶ میلیارد و ۴۵۹ میلیون دلار وارد کشور شده است.

از طرف دیگر طی این مدت با تخصیص ۲ میلیارد دلار برای تنظیم بازار برنج رکورد واردات برنج نیز شکسته شد به طوری که براساس آمارهای گمرک ایران، در ۱۱ماهه سال ۱۴۰۱ حدود ۱ میلیون و ۶۴۳ هزار تن برنج وارد کشور شده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ رشد ۱۳۹ درصدی داشته است. برای واردات این مقدار برنج نزدیک به ۲ میلیارد دلار هزینه تخصیص یافته است.

همچنین در این بازه زمانی ۳ میلیون و ۶۸۶ هزار و ۸۷۳ تن و ۷۲۳ کیلوگرم گندم به ارزش یک میلیارد و ۶۴۲ میلیون و ۹۷۵ هزار و ۵۲۳ دلار و یک میلیون و ۳۳۱ هزار و ۶۷۷ تن و ۲۰۸ کیلوگرم روغن خام به ارزش ۲ میلیارد و ۳۰۴ میلیون و ۲۳۰ هزار دلار از ۳۶ کشور جهان وارد شده وارد کشور شده است.

عمده ترین مقاصد واردات کالاهای اساسی به کشور نیز امارات متحده عربی، ترکیه و هندوستان بوده اند.

رشد صادرات محصولات لبنی و شیلاتی

این در حالی است که انواع سبزی و صیفی جات و محصولات جالیزی از جمله هندوانه و گوجه فرنگی، محصولات شیلاتی، مرکبات، زعفران و پسته بیشترین میزان صادرات محصولات کشاورزی را به خود اختصاص داده اند که عمده ترین مقاصد صادراتی نیز کشورهای عراق، امارات و افغانستان بوده است.

آخرین آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ ماهه سال‌ جاری نشان می‌دهد طی این مدت ۱۶۰ هزار تن محصول شیلاتی به ارزش ۳۳ میلیون دلار به بیش از ۵۰ کشور صادر شده است، همچنین بر اساس همین آمار ۴۳۵ هزار و ۸۷۸ تن فرآورده های لبنی به ارزش ۶۲۸ میلیون و ۴۴۳ هزار دلار صادر شده است.