تشخیص زودهنگام طیف وسیعی از بیماری‌ها همچون سرطان

به گزارش انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی و تشخیص طبی ایران، پروفسور امیرحسن زرنانی دبیر علمی بیستمین کنگره کشوری و چهاردهمین کنگره بین‌المللی ارتقاء کیفیت خدمات آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران با اشاره به نقش و جایگاه حیاتی آزمایشگاه‌ها بر تشخیص، درمان و پایش بیماری‌ها، اظهار داشت: در کنگره بیستم که در روزهای ۲۶ الی ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۲ در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار می‌شود، سعی شده تا با ارایه مباحث پیشرو و دانش روز در بخش‌های مختلف آزمایشگاه بالینی، متخصصین حوزه آزمایشگاه با تکنولوژی‌های نوین و کاربرد آن‌ها در تشخیص بیماری آشنا و از یافته‌های علمی نوین در ارایه خدمات تشخیصی بهتر و موثرتر بهره‌مند گردند.

وی با تاکید بر نقش موثر آزمایشگاه‌های بالینی در ارایه خدمات بهداشتی و تشخیصی، گفت: استفاده مناسب از خدمات آزمایشگاه بالینی، توانایی پزشکان را در اتخاذ تصمیمات تشخیصی و درمانی مبتنی بر شواهد برای بیماران و به حداقل رساندن هزینه‌های کلی مراقبت‌های بهداشتی افزایش می‌دهد، همچنین خدمات آزمایشگاهی بالینی مقرون به صرفه‌ترین و کم تهاجمی‌ترین منبع اطلاعات بهداشتی در پیشگیری و تشخیص بیماری، تضمین سلامتی بیمار و نظارت بر سلامت عمومی است.

دبیر علمی بیستمین کنگره ارتقاء ادامه داد: با توجه به اینکه یافته‌های جدید نشان می‌دهند که بسیاری از بیماری‌ها تا زمان پیشرفت بیماری نشانگان آزمایشگاهی قابل توجهی ندارند و هرچند یافته‌های آزمایشگاهی کمک موثری در بررسی سلامت بیماران محسوب می‌شوند ولی یافتن مارکرهایی که بیماری را در همان اوایل پیدایش نشان دهند بسیار حائز اهمیت است.

زرنانی با اشاره به این موضوع که اخیرا نقش نشانگرهای بیولوژیکی یا "بیومارکرها" برای ارزیابی عملکرد سلولی و اندام در تشخیص سلامت و یا بیماری مورد توجه قرار گرفته است، افزود: نشانگرهای زیستی یا بیومارکرها برای پیش ‌بینی، تشخیص یا پایش بیماری، مفید هستند و روشی عینی و قابل اندازه گیری برای توصیف بیماری ارائه می‌دهند، با تجزیه و تحلیل نمونه‌های خون یا ادرار اندازه‌گیری می‌‌شوند و به پزشکان کمک می‌کنند تا از روش‌های تهاجمی پیچیده اجتناب کنند.

وی گفت: نشانگر زیستی خوب به راحتی اندازه‌گیری می‌شود و می‌توان از آن به عنوان یک نشانگر تشخیص یک بیماری و یا شدت آن بیماری استفاده کرد، به عنوان مثال، قند خون را می‌توان برای تشخیص دیابت استفاده کرد در حالی که هموگلوبین گلیکوزیله (HbA۱c) کنترل قند خون را بررسی می‌کند. امروزه از نشانگرهای زیستی در تشخیص زودهنگام طیف وسیعی از بیماری‌ها شامل سرطان، بیماری‌های قلبی-عروقی، بیماری های تنفسی، بیماری‌های دستگاه گوارش، بیماری‌های خونی، بیماری‌های نورودژنراتیو و تشخیص‌های قبل از تولد استفاده می‌شود، که در بیستمین کنگره ارتقاء کیفیت پانل‌های متعددی با محوریت بیومارکرها در تشخیص آزمایشگاهی بیماری‌های مختلف ارائه می‌شود.

دبیر علمی بیستمین کنگره ارتقاء کیفیت خدمات آزمایشگاهی تشخیص پزشکی اضافه کرد: اگر چه جهت گیری کنگره در مورد بیومارکرها است ولی سایر محورهای کنگره شامل تحلیل گزارش موردی بیماران در آزمایشگاه بالینی، انتقال صحیح فرآورده‌های خونی، کنترل کیفی، منابع تداخل در آزمایشگاه تشخیص پزشکی، جنبه‌های آزمایشگاهی پیوند کلیه و کبد، توصیه‌های منطقی برای درخواست آزمایش، فرصت‌ها و چالش‌ها در مورفولوژی دیجیتال، نقش محوری آزمایشگاه تشخیص پزشکی در بهداشت عمومی و مراقبت از بیمار، هماهنگ سازی در آزمایشگاه تشخیص پزشکی، تشخیص‌های قبل و بعد از لانه گزینی جنین، نقش محوری آزمایشگاه تشخیص پزشکی در کنترل عفونت، علم داده‌ها در آزمایشگاه تشخیص پزشکی، چشم انداز آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی در دهه آینده، تفسیرنگاری در بیوشیمی بالینی، محققین جوان، نقش روبه رشد بیوسنسورها در آزمایشگاه تشخیص پزشکی، تازه های HPV و بیماری‌های اندوکرین ناباروری ارائه می‌کند.