5 تصمیم تاریخی برای رهایی اقتصاد ایران از وابستگی به نفت

به گزارش خبرگزاری پانا به نقل از شاتا، مهدی غضنفری در مراسم روز ملی صادرات با حضور معاون اول رییس جمهوری و جمعی از مسئولان دولتی و نمایندگان بخش خصوصی ، چگونگی سیستم طبقه بندی كالا و اینكه صادر كنندگان در چه بخش هایی از آن می توانند نقش آفرین باشند را مورد توجه قرار داد و افزود: چند تصمیم تاریخی را مطرح می كنم كه اگر مهر تایید به آن زده شود ، آنها را پیگیری می كنیم .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با بیان اینكه ، شرایط كشور نیازمند مداقه و توجه زیادی در برخی پارامتر های اقتصادی است ، افزود: به این دلیل مدیریت و تقاضای ارز باید با حساب و كتاب دقیق تری انجام شود و شما صادركنندگان یكی از مهمترین گروه های ارز آور در كشور هستید .
تقسیم ۱۰ گروه كالایی واردات به سه خانواده و گروه
غضنفری واردات كشور پس از نوسانات ارزی را به سه خانواده و گروه اصلی تقسیم كرد و گفت ، گروه یا خانواده اول ۲ اولویت هستند كه كالاهای اساسی و دارو را در بر می گیرد و ارز مرجع دریافت می كنند ، خانواده دوم ۶ اولویت (سه تا هشت ) است كه در مركز مبادلات ارزی ، ارز مبادله ای دریافت می كنند ، این اولویت ها شامل همه قطعات ، كالاها و مواد اولیه ای است كه در تولید استفاده شده و محصول تولیدی را در كارخانه شكل می دهند ، این شش اولویت ارز حدود ۲۵۰۰ تومان در مركز مبادلات ارزی دریافت می كنند و برای ۲ اولویت نخست نیز ارز مرجع (۱۲۲۶ تومان ) تعلق می گیرد .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت سپس گفت : ۲ اولویت آخر یا خانواده سوم ، گروه های كالایی ۹ و ۱۰ واردات شامل ، اقلام مصرفی و كم دوام است .
وی ادامه داد : بنابراین خانواده اول ارز مرجع ، خانواده دوم ارز مبادله ای و خانواده سوم هیچ كدام از این دو ارز را دریافت نمی كند و برای مجموع این اولویت ها حدود ۷۰ میلیارد دلار ارز مصرف می شود .
غضنفری با بیان این جمله كه امروز به دنبال آن هستیم كه آیا می شود نفت را به طور كامل از سیستم تجاری كشور از حوزه واردات و صادرات خارج كرد و میان ارز مورد نیاز واردات و ارز حاصل از صادرات انطباقی ایجاد كرد ، افزود: باید ببنیم چه فاصله و شكافی میان این دو است و برای آن باید چه كاری انجام دهیم .
وی ادامه داد : در همه ردیف های كالاهایی (۱۰ اولویت ) هم صادرات و هم واردات داریم به نحوی كه در گروه كالایی اول شامل كالاهای اساسی و نهاده های تولید ، میزان واردات بیش از ۶ میلیارد دلار است و در مقابل ۳۰۰ میلیون دلار صادرات صورت می گیرد كه تفاضل این دو تراز منفی را نشان می دهد .
به گفت وزیر صنعت ، معدن و تجارت ، در مورد گروه كالایی دوم ، دارو و تجهیزات پزشكی ، تراز واردات و صادرات منفی است .
غضنفری در ادامه با توضیح این مطلب كه اگر در تك تك اینها تراز صفر بود ، معنی آن این است كه به ارز حاصل از نفت نیاز نداشتیم ، افزود: اما با كمال تاسف این گونه نیست و اگر برویم سراغ شش تای بعدی كه مربوط به حوزه تولید است ملاحظه می شود كه در این اولویت ها هم واردات و هم صادرات داریم .
وی عنوان كرد: در ۲ اولویت آخر ( ۹ و ۱۰) كه كالاهای مصرفی و كم دوام است ، تراز واردات و صادرات آن مثبت است و معنای آن این است كه قدرت صادرات داریم ، اما با كمال تاسف درهمین ۲ گروه آخر واردات هم داریم ، به عنوان مثال ، یخچال یا ماشین لباسشویی یا كولر وغیره .هم تولید می كنیم و هم واردات آن انجام می شود و هم صادرات دارد .
غضنفری با بیان این جمله كه دو تصمیم تاریخی را می خواهم مطرح كنم ، افزود: برای اینكه در جمهوری اسلامی تعادلی بین ارز وارداتی و صادراتی ایجاد كنیم باید ، دو كار انجام دهیم ، نخست اینكه ارز وارداتی كمتر مصرف كنیم و دوم اینكه ارز صادراتی بیشتری ایجاد كنیم و اگر بتوانیم فاصله این دو كه حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیارد دلار را كاهش داده و به هم نزدیك كنیم ، در واقع گام بزرگی است كه تحریم ها موجب می شوند ، باید از آنها تشكركرد.
مردم كالاهای اولویت ۹ و ۱۰ را مصرف نكنند
وزیر صنعت ، معدن و تجارت سپس جمع دو اولویت ۹ (۵.۱ میلیارد دلار ) و ۱۰ ( ۳.۸ میلیارد دلار ) را ۹ میلیارد دلار بیان كرد و افزود: هر چقدر مردم بتوانند اولویت ۹ و ۱۰ را مصرف نكنند و سازمان توسعه تجارت ثبت سفارش این كالا را انجام ندهد ، در واقع تا سقف نزدیك به ۱۰ میلیارد دلار می توان صرفه جویی داشت.
وی افزود: بنابراین اولین تصمیم تاریخی كه دراین مقطع حساس از كشورمان باید بگیریم این است كه گروه كالای اولویت ۹ و ۱۰ را كالای داخلی مصرف كنیم ، تعبیری كه مقام معظم رهبری دراین سال تاكید كردند .
غضنفری در ادامه با بیان این جمله كه من نمی خواهم بگویم همه اقلامی كه در اولویت ۹ و ۱۰ است ، درداخل تولید می شود ، گفت : برخی موارد این گونه نیست ، بهرحال سقف میزانی كه می توانیم صرفه جویی كنیم ۱۰ میلیارد دلار است.
ضرورت تولید استاندارد ، كیفی و ارزان
وی ادامه داد : یك تصمیم تاریخی دیگری هم باید بگیریم و آن هم این است كه اولویت سه تا هشت ، اولویت های تولیدی كشور است كه تراز همه اینها منفی است اگر تولید كنندگان بتوانند كالای استاندارد كیفی و ارزان تولید كنند ما در این اولویت ها می توانیم صرفه جویی ارزی داشته باشیم ، ترازها همه منفی است ، فقط اولویت ۹ و ۱۰ مثبت است .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با بیان اینكه بیش از ۷ میلیاردلار برای واردات كنجاله ، ذرت ، گندم و جو مصرف می شود ، گفت :تصمیم تاریخی دیگر این است كه از حوزه كشاورزی بخواهیم كه اینها را در داخل كشور برای ما تولید كنند و در این خصوص سه یا ۵ میلیارد دلار می توانیم تولید داخل داشته باشیم .
غضنفری یادآور شد : كالاهایی كه اولویت سه تا هشت و ارز مبادله ای مصرف می كنند معمولا كالای نیمه ساخته است ، اینجا موضوعی كه اهمیت دارد حجم ارزش افزوده ای است كه در كشور ایجاد می شود یعنی اینكه هرچه بتوانیم اولویت های سه و چهار را بیشتر وارد كشور كنیم ولی اولویت های ۵، ۶ و ۷ را كمتر وارد كنیم معنی اش این است كه ارزش افزوده در كشور شكل می گیرد.
** ممنوعیت اولویت های ۹ و ۱۰ و افزایش صادرات آن
به گفته وی ، اگر واردات اولویت های ۹ و ۱۰ را ممنوع كنیم و صادرات آن را افزایش دهیم ، بنابراین سومین تصمیم تاریخی است كه باید گرفت تا تحریم ها را به طور كامل شكست بخورد ، یعنی اینكه باید تراز كالاهایی كه ارز مرجع دریافت می كند و كالاهایی كه ارز مبادله ای دریافت می كنند مثبت شود ، معنی اش این است كه در حوزه كشاورزی كار بیشتری می توانیم انجام دهیم .
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با استناد به آمارهای رسمی گفت : میزان صادرات غیرنفتی حدود ۴۴ میلیارد دلار است و در مقابل میزان واردات بیش از ۶۵ میلیارد دلار است كه نتیجه این دو تراز منفی را نشان می دهد و یعنی اینكه فاصله این دو حدود ۱۸ میلیارد دلار است و بین واردات و صادرات (هر دو غیرنفتی ) فاصله است و این همان جایی است كه می گویند نفت كشورجمهوری اسلامی ایران را تحریم می كنیم تا بتوانیم به اهدافمان برسیم یعنی اگر بتوانیم ۱۸ میلیارد دلار را فراهم كنیم نیازمند ارز نفت نیستیم .
غضنفری افزود: میزان صادرات غیرنفتی ۴۴ میلیارد دلار است ، واردات كشور هم نزدیك به ۶۰ میلیارد دلار است ، بنابراین ۱۸ میلیارد باید به اقتصاد كشور داده شود تا امر واردات به درستی انجام شود ، اما بانك مركزی می گوید كه میزان واردات ۷۰ میلیارد دلار است ..

ارز صادر كنندگان در خدمت تولید
وی با طرح این پرسش كه ارز صادرات كشور چگونه مصرف می شود ، بخش دوم سخنان خود را به این موضوع اختصاص داد و گفت : از واردات ،در یك جدول چهار شاخصی شامل ، كالا ، خدمات ، قاچاق و سایر ،كالا حدود ۶۰ خدمات نزدیك به ۱۵ است ، ممكن است قاچاق كالا صورت گیرد ارز را می برد كالا را از مرزهای غیرگمركی می آورد یا سایر مردم ممكن است ارز بخرنند یا خدای ناكرده خروج سرمایه داشته باشیم .
غضنفری سپس با بیان اینكه چرا تعادل ارزی صورت نمی گیرد ، یكی از دارندگان مهم ارز را صادر كنندگان دانست و گفت : آیا ارز صادر كنندگان در راستای كالا و خدمات یا در قسمت قاچاق یا سایر استفاده می شود .
وی در تكمیل جمله خود گفت: اگر ارز حاصل از صادرات صادركنندگان در دو بخش اول استفاده نشود ، ارز صادر كننده در خدمت تولید نیست ، معنی اش این است كه تحریم ها می تواند آزار دهنده باشد چون باید ارز نفت را بیاوریم و آن هم گره خورده است ، پس پرسش مهمی كه با آن مواجه هستیم ، تصمیم های تاریخی است كه باید صادر كنندگان ، مردم ، تولید كنندگان و حوزه كشاورزی یاد بگیرند .
** اشتیاق بازار غیررسمی به ارز صادر كنندگان
غضنفری خطاب به صادر كنندگان گفت : ۴۴ میلیارد دلارارز خود را در كدام بخش می خواهید مصرف كنید ، بهتر از من می دانید كه متقاضیان دو ستون آخر (قاچاق و سایر ) چقدر مشتاقانه ریال پرداخت می كنند چون صادر كنندگان و سایر تولید كنندگان ارز را به آنها نمی دهند .
وی افزود: بنابراین موضوع قیمت ارز، موضوعی فرعی است ، ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ فراهم می شود ، اما ارزی كه با صدر كالا از كشور یا خدمات فراهم می كنیم دراختیار كدام یك از اینها قرار می گیرد اگر در اختیار دو اولویت آخر قرار گیرد ، كمكی به دور زدن تحریم نمی كند ، مسئولیت تاریخی دراین شرایط چیست ؟
وزیر صنعت ، معدن و تجارت از صادركنندگان به عنوان افرادی شریف وایران دوست نام برد و گفت : آنها با انقلاب و نظام همراه هستند و برآنند تا ارز حاصل از صادرات خود را در مسیر تولید مصرف كنند و اما مكانیزم آن چه باید باشد ؟ پرسشی است كه حدود سه هفته است كه مطرح می كنیم و صادركنندگان نیز با ما دراین خصوص همراهی می كنند .
وی با بیان اینكه مركز مبادلات ارزی تنها جایی است كه اولویت های تولید از آن ارز دریافت می كنند ، افزود: سایر اولویت ها ارز ما را مصرف می كنند ، اولویت هایی كه نشتنه مصرف ارز هستند ، تمام نمی شود اما تولید از درون آن نمی آید .
وی با یادآوری این موضوع كه من می دانم قیمت ارز، پیمان سپاری و مسائلی را كه مانع صادرات غیرنفتی است را اصلا نباید امروز مطرح كرد ، گفت : با شما موافقم اما شما هم به من حق بدهید كه به عنوان یك شهروند ایرانی بدانیم كه درآمد حاصل از ۴۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی در كجا مصرف می شود ، پرسشی كه برای آقای بهمنی بانك مركزی هم است و برای هر دارنده ارز كه دنبال سر بلندی ایران است . مطرح می شود.
غضنفری در باره تصمیم تاریخی پنجم آن نیز گفت : دولت نیز باید موانع تولید و صادرات را بردارد ،

مصوبه اخیر مجلس و كاهش منابع تولید
وزیر صنعت ، معدن و تجارت در بخش دیگری از سخنان خود به مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی و اینكه طبق قانون بودجه قرار بود ۱۰ درصد منابع صندوق توسعه ملی به عنوان سرمایه در گردش واحدهای تولیدی استفاده شود ، گفت : مجلس در هفته قبل مصوب كرد كه این ۱۰ درصد ، ۱۰ درصد درآمدهای ارزی امسال باشد این درآمدها كه عددی نمی شود.
وی افزود : ما حداقل ۸ هزار میلیارد تومان می توانستم از ۱۰ درصد منابع صندوق توسعه ملی برای سرمایه در گردش به حوزه تولید اختصاص دهیم ، آن را با منابع بانكی تلفیق می كردیم كه ۱۶ هزار میلیارد تومان می شد، مجلس هفته قبل در آخرین روزهای كاری تفسیر كرد كه این ۱۰ درصد از درآمدهای نفتی امسال صندوق است یعنی تقریبا هیچی و این تصمیم با نامگذاری سال تولید ملی ، حمایت از كار و سرمایه ایرانی سازگاری ندارد ، اینها مشكلاتی است كه با توجه به چند برابر شدن مواد اولیه و ال سی باید حل كنیم ، تولید باید سرمایه در گردش خود را بگیرد
وزیر صنعت ، معدن و تجارت با طرح این جمله كه هم اكنون در شرایط بسیار حساسی قرار داریم و نباید مقوله ارز كشور را دچار مشكل كند ، افزود: می توانیم كاملا آن را مدیریت كنیم.
وی افزود: ۴۴ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات غیرنفتی است ، ۲۰ میلیارد دلار هم نفت روی آن بگذارد ، ۶۰ میلیارد دلار می شود ، مردم با مصرف نكردن كالاهای مصرفی كم دوام مشابه تولید داخلی از مصرف ۱۰ میلیارد دلار ارز خودداری می كنند ، صادر كنندگان نیز به عنوان افسران جبهه صادرات می توانند ۱۰ میلیارد دلار به تولید كمك كنند كه دراین صورت سربه سر می شویم و این طور می توانیم مسیر پرفراز و نشیب را در حوزه جنگ اقتصادی كه بر ما تحمیل شده و متاسفانه به اندازه كافی پیدا و مشهود نیست طی كنیم تا مسیر انقلاب به اهداف متعالی خود دست یابد و قطعا با یاری خداوند این گونه خواهد شد .