سام ایزدی: «سینمای ملی» راهی برای ایجاد ساختار سینمایی در ایران است

سام ایزدی رتبه سوم چهارمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران و نگارنده مقاله «عجایب‌نگاری و فیلم کوتاه؛ بررسی ظرفیت‌های نمایشی عجایب‌نامه‌های ایرانی جهت اقتباس سینمایی در ژانر وحشت» درباره اهمیت پرداختن به ژانر در شرایط فعلی سینما در گفت‌وگو با پانا، گفت:«امروزه سینما دارد مفهوم کلی‌اش را به معنای آنچه که روی پرده اکران می‌شود، از دست می‌دهد. حتی کارگردانان بزرگی مانند تارانتینو و اسکورسیزی نیز به این سمت و سو حرکت کرده‌اند. همچنین در سال 2022 همه فیلم‌هایی که ساخته شدند لزوما بر پرده سینماها دیده نشدند. امروز فیلم‌های سینمایی در پلتفرم‌هایی مثل نتفیلیکس، آمازون و ... دیده می‌شوند و مخاطب تلویزیون هوشمند خود را روشن می‌کند و با چند هزار فیلم و حق انتخاب مواجه است.»

وی افزود: «مخاطب دیگر مثل گذشته مجبور نیست که تنها چند فیلم محدود در حال اکران را در سینماها ببیند و در این شرایط مخاطبان سینما ترجیح می‌دهند انتخاب‌هایشان را محدود کنند و به همین دلیل به سراغ ژانرها می‌روند. برای مثال من به فیلم کمدی یا وحشت علاقه دارم و فیلم‌هایی از همان ژانرها را انتخاب می‌کنم.»

ایزدی با اشاره به ذائقه و رویکرد نسل هزاره در مواجهه با مدیوم سینما عنوان کرد: «در دوره‌ای قرار داریم که فیلمسازان نسل هزاره مسیر فیلمسازی‌شان را شروع کرده‌اند. این نسل، افراد متفاوت نسبت به نسل گذشته دارد. نسل ما باید هم به نسل قبلی و نسل بعدی خود آموزش‌هایی را ارائه می‌کرد و این باعث شد یکسری ساختارهای از پیش تعیین شده زیرسوال برود و یکی از این ساختارها، جشنواره‌ها هستند. برای مثال جشنواره گلدن گلوب امسال برگزار نشد یا شاید دیگر اهمیت چندانی ندارد که جایزه اسکار را چه کسی دریافت می‌کند یا در جشنواره فیلم کن چه بدترین فیلم شناخته شد اما خیلی ماندگارتر از فیلم‌های چهار یا پنج سال اخیر است که برنده جایزه اسکار شده‌اند.»

این محقق با اشاره به محوریت ژانر وحشت در مقاله منتخب خود بیان کرد: «فیلم‌های متعلق به ژانر وحشت هیچ وقت محبوب جشنواره‌ها نبوده‌ و جوایزی را دریافت نکرده‌اند اما نسل هزاره به این فیلم‌ها علاقه بیشتری نشان داده و خواهد داد. زیرا معیارهایش مثل مخاطبانی از نسل‌های گذذشته نیست. سینما مجبور است برای بقایش به فیلم‌های ژنریک متمایل شود. فیلمسازان قدیمی نمی‌توانند از این ژانر به ژانر دیگری بروند. زیرا نمی‌شود یک فیلم کمدی از یک کارگردان ببینیم و او در ذهن‌مان به واسطه یک ژانر تثبیت شود و بعد از او فیلم‎های دیگری در ژانرهای دیگر ببینیم.»

ایزدی ادامه داد: «یک ژانر ابداعی به نام درام سیاسی‌اجتماعی دارد وجود دارد که برگرفته از رئالیسم سوسیالیستی شوروی است که مسائل سیاسی در آن مطرح می‌شود. این ژانر به زودی تحت‌الشعاع سینمای ژانریک و روش‎‌های سرگرمی جدید قرار خواهد گرفت. سینمای ما نیز مثل سینمای جهان مجبور است به سمت سینمای ژانریک پیش برود. باید بدانیم چه چیزی را از یک ژانر می‌خواهیم و چه چیزی را نه.»

وی درباره روش‌های پژوهشی نسل جدید عنوان کرد: «من به عنوان دانشجوی دکترا باید روش تولید کنم و اگرچه حرف‌ها و نتایج و روش‌های پژوهش گذشته همه درست است اما قصد دارم حرف درستی را بزنم و در پژوهش‌های مطلوب این دوران دیگر از روش‌های تحقیق استفاده می‌کنند و محققان حتی روش‌های خود را در چارچوب تحقیق خود به کار می‌گیرند و تفاوت نگاه داوران نسبت به پژوهشگران درباره روش‌های پژوهش ممکن است در سال‌های آینده از تعداد آثار پژوهشی کم کند. ایزدی درباره تمایلش به موضوع تئاتر ملی در پژوهش هنری عنوان کرد: از آنجایی که من در حوزه تئاتر کار می‌کنم، علاقه اصلی‌ام در تحقیق بیشتر موضوع «تئاتر ملی» است، در حوزه سینما نیز معتقدم فیلمی که من به عنوان فیلمساز می‌سازم باید از یک فیلم دیگر متمایز باشد. در واقع مشخص باشد این فیلم را یک ایرانی ساخته است و این بحث جدیدی نیست و هنرمندان بزرگی نظیر بهرام بیضایی نیز قبلا درباره‌اش حرف زده و هنوز هم این بحث به چارچوبی نرسیده است.»

وی در پایان تصریح کرد: «به نظرم سینمای ملی، خود می‌تواند یک چارچوب برای دوره بعدی همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران ایجاد کند. زیرا سینما یک هنر جدید و البته غیرایرانی است. حال باید به این فکر کنیم که چطور می‌توان از این هویت بیگانه استفاده کرد تا ویژگی‌های سینمای خود را مطرح کنیم و خود به یک ساختار برسیم؛ همانطور که هالیوود یا سینمای هند به آن رسیده یا سینمای فرانسه و روسیه در دوره‌هایی به آن رسیده‌اند، با دیدن فیلم ایرانی هویت فرهنگی ما نیز نمایش داده شود.»