ضرورت توجه وزارت علوم به راه‌اندازی رشته‌های بین‌رشته‌ای حوزه دریا

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، احمد نوحه‌گر رئیس پژوهشکده علوم دریایی دانشگاه تهران و رئیس اولین همایش بین‌المللی علوم دریایی صبح امروز در آیین افتتاح این همایش که در دانشگاه هرمزگان در حال برگزاری است، گفت: اگر ملاحظات محیط زیستی را از دریا حذف کنیم و به صورت لجام‌گسیخته و بدون مطالعه و رعایت ظرفیت‌ها و بدون برنامه‌ریزی و مدیریت اکوسیستمی اجازه دهیم از ملاحظات محیط زیستی دریا غفلت شود، چیزی از دریا باقی نمی‌ماند.

استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران افزود: یکی از بحث‌های جدی در حوزه محیط زیست دریا این است که متاسفانه آلودگی دریا دارد بیداد می‌کند. سلامت ساحل‌نشینان یک مولفه مهم در توسعه دریاپایه است چون توسعه پایدار زمانی معنا پیدا می‌کند که آسایش و آرامش و سلامت پایدار وجود داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه نیمی از مرزهای ایران مرز آبی است، تصریح کرد: با وجود نعمت بزرگی که در حوزه دریا و ساحل در اختیارمان است اما اقتصاد دریا در کشورمان اقتصاد شکوفایی نیست و حداقل نقشی هم حتی در اقتصاد سنتی‌مان ندارد.

استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران افزود: به نظر می‌رسد برنامه‌ریزان ما کوهپایه‌نشین بوده‌اند و در برنامه ریزی های کشورمان دریا دیده نشده است. در حالی که دریا می‌گوید من هستم و آنچه ما از فرصت‌ها و ظرفیت‌های دریا در اختیار داریم، کشورهای دیگر باید خواب آن را ببینند، اما از این ظرفیت‌های در اختیارمان بهره و استفاده درست را نبرده‌ایم.

رئیس اولین همایش بین‌المللی علوم دریایی خطاب به پژوهشگران حاضر در این همایش، تاکید کرد: یکی از وظایف نهاد دانشگاه و علم به عنوان مرجعیت علمی این است که پژوهشگران مبتنی بر یافته‌ها و آراء علمی خود به برنامه‌ریزان بقبولانند که محورهایی با نگاه به مزیت‌های دریا را در برنامه هفتم توسعه بگنجانند. اگر در برنامه هفتم هم نتوانیم سهم خود را از دریا احصا کنیم، در این حوزه به طور کامل مغفول خواهیم ماند. مرجعیت علمی دانشگاه اگر به درستی نقش‌آفرین شود، برای جامعه رفاه‌آفرین خواهد بود.

نوحه‌گر افزود: در اقتصاد دریاپایه باید به بحث توسعه پایدار توجه ویژه‌ای داشته باشیم. رشد فرآورده‌های دریایی و استفاده از بسترها و ظرفیت‌هایی که در دریا وجود دارد می‌تواند زمینه توسعه پایدار را برای ما فراهم نماید.

وی از درخواست معاون سازمان برنامه و بودجه برای محوریت دانشگاه تهران در تدوین برنامه هفتم توسعه در حوزه دریا خبر داد و گفت: از دانشگاه هرمزگان و سایر دانشگاه‌ها دعوت می‌کنیم که با هم‌آوایی در زمینه استفاده از فرصت‌ها و ظرفیت‌های دریا، در برنامه‌ریزی مدون جهت اقتصاد دریاپایه نقش‌آفرین باشیم.

رئیس پژوهشکده علوم دریایی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: نوآوری در بحث پارک‌های علم و فناوری دریایی است که می‌تواند اقتصاد دریاپایه را تکان دهد. همچنین راه‌اندازی شعبه ویژه فناوری‌های دریایی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران از جمله محورهایی است که در تعامل با رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در حال پیگیری هستیم. اگر قرار است کارهای بزرگ در سواحل مکران انجام شود، نیاز به توسعه علمی همراه با نگاه ماموریت‌گرا و توسعه فناوری‌های دریایی داریم.

نوحه‌گر از گردشگری دریا، پدافند غیر عامل دریا و دیگر عرصه‌های بین‌رشته‌ای با حوزه دریا به عنوان محورهایی نام درد که در همایش‌های علوم دریایی باید مورد توجه قرار گیرند، گفت: از سازمان سنجش آموزش کشور و معاونت آموزشی وزارت علوم درخواست داریم تا به علوم مرتبط با دریا و ایجاد رشته‌های بین‌رشته‌ای جدید در دانشگاه‌های استان‌های هرمزگان، خوزستان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، گیلان، مازندران و گلستان توجه ویژه داشته باشند.

وی افزود: در بحث اکوتوریسم واقعا کاری انجام نداده‌ایم. اصلا گویی دریا به نوعی تعطیل است. اصلا از این دریا، از این نعمت خدادادی چه استفاده‌ای کرده و می‌کنیم؟ ما مانند سرمایه‌داری هستیم که نمی‌داند چگونه از سرمایه خود بهره ببرد. متاسفانه ما دریا را ندیدیم و از کنارش رد شدیم‌.

رئیس اولین همایش بین‌المللی علوم دریایی با رویکرد نوآوری در اکوسیستم‌های آبی با تکیه بر اقتصاد دریاپایه، در پایان با تاکید بر اینکه دوره‌های بعدی این همایش نیز توسط دانشگاه تهران برگزار می‌شود منتها محل برگزاری در تهران نخواهد بود، تاکید کرد: دانشگاه‌های مادر استان‌های دریایی و ساحلی کشور میزبان ادوار همایش بین‌المللی علوم دریایی خواهند بود.