اصول و ارزش‌های قانون اساسی غیرقابل تغییر، اما روش‌های اجرا قابل تغییر هستند

آیت‌الله دکتر سید‌ابراهیم رئیسی صبح امروز شنبه در همایش ملی «مسئولیت اجرای قانون اساسی» قانون اساسی را میثاق ملی و تبلور و تجسم انقلاب شکوهمند اسلامی دانست که تضمین کننده جمهوریت و اسلامیت نظام و حقوق اساسی و آزادی‌های مشروع است.

رئیس‌جمهوری قانون اساسی را مشتمل بر اساس و اصولی دانست که هم نشان از حقوق آحاد شهروندان و هم نشان از تکالیف مسئولان و دست‌اندرکاران دارد و گفت: اینکه فرهیختگان و صاحب‌نظران، کیفیت اجرای اصول قانون اساسی را نه صرفا در محافل آکادمیک و علمی بلکه در عرصه اجتماعی مورد بررسی و نظارت قرار دهند، بسیار آموزنده و مفید خواهد بود.

رئیسی نظارت بر اجرای قانون اساسی را هم برای صاحبان حق و هم برای صاحبان تکلیف موثر و سازنده دانست تا هم صاحبان حق ببینند و بدانند که بر اساس قانون اساسی از چه حقوقی برخوردارند و هم صاحبان تکلیف بدانند که آیا به تکالیف خود عمل کرده‌اند یا نه؟

اصول و ارزش‌های قانون اساسی غیرقابل تغییر و روش‌های اجرا قابل تغییر هستند

رئیس‌جمهوری در ادامه با بیان اینکه اگر در برخی بخش‌های اجرای قانون اساسی ناکارآمدی‌هایی وجود دارد نباید به حساب این میثاق ملی نوشته شود، افزود: قانون اساسی مشتمل بر اصول و ارزش‌هایی مثل جمهوریت، اسلامیت، استقلال و آزادی است که غیرقابل تغییر هستند، اما در کنار آن روش‌ها و ساز و کارهای اجرای قانون اساسی حتما قابل تغییر و ارتقا هستند و عندالاقتضا می‌توان ساز و کارهای اجرای آن را مورد تجدیدنظر قرار داد.

رئیسی با تاکید بر اینکه قانون اساسی ایران هیچ بن‌بستی ندارد، اظهار داشت: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به نحوی تنظیم، تدوین و نهایی شد که در اجرای آن و در اداره امور کشور با هیچ بن‌بستی مواجه نخواهیم شد و این از ویژگی‌های قانون اساسی ماست.

رئیس‌جمهوری تصریح کرد: باید برای اجرای همه اصول قانون اساسی تلاش کرد تا همه حقوق تدوین، تنظیم و اعلام شده در آن برای صاحبان حق استیفا شده و همه تکالیف تعیین شده در قانون اساسی در حوزه‌های مختلف اجرایی، تقنینی و دیگر اجزا و بخش‌های نظام نیز اجرا شوند.

ضرورت واگذاری نقش به عموم مردم در اجرا و نظارت بر اجرای قانون اساسی

رئیسی در ادامه خاطرنشان کرد: برگزاری این نشست و اجلاس‌های علمی و حقوقی ضروری است تا به همه مسئولان و دست‌اندرکاران در سراسر کشور و همه دستگاه‌ها و نه صرفا دستگاه‌های اجرایی اعلام شود که اولا متکلف و مامور اجرای کدام اصول قانون اساسی هستند و دوم اینکه آیا در اصولی که توفیق اجرای آن را داشته‌اند، پیشنهاداتی برای اجرای کامل و متوازن دارند یا نه؟

رئیس‌جمهوری اضافه کرد: نکته سوم هم این است که باید از مجریان جویا شد که آیا در اجرای تکالیف مصرح خود در قانون اساسی با موانع و مشکلاتی مواجه بوده‌اند یا نه؟ به عبارتی دیگر باید در چنین محافلی یک نظام مسائل در اجرای قانون به دست آید و نظرات جمع‌آوری شده با کمک نخبگان و دانشگاهیان پیگیری شود تا هیچ اصلی از اصول قانون اساسی با تعطیلی در اجرا مواجه نشود.

رئیسی این همکاری گرفتن از همه بخش‌ها، کارشناسان و دست‌اندرکاران را باعث نقش یافتن همه در اجرای قانون اساسی و نظارت بر حسن اجرای آن دانست و گفت: اساسا مردمی کردن اجرا و نظارت بر قانون اساسی یعنی همین که به همه مردم و بخش‌ها در این زمینه نقش واگذار شود.

تاکید بر ضرورت ارائه آموزش در زمینه حقوق و اصول مصرح در قانون اساسی

رئیس‌جمهوری در ادامه سخنانش بر ضرورت ارائه آموزش‌ها در زمینه حقوق و اصول مصرح در قانون اساسی از طریق رسانه‌ها و مراکز علمی تاکید کرد و افزود: آموزش حقوق و اصول قانون اساسی در گام اول باعث آشنایی مردم با حقوق‌شان می‌شود و در گام دوم باعث مطالبه‌گری بر پایه اطلاع و آگاهی از حقوق‌شان می‌شود.

رئیسی با بیان اینکه اصل مترقی امر به معروف و نهی از منکر از اصول مترقی دینی، فرهنگی و قانونی ماست، اظهار داشت: آشنایی مردم با قانون اساسی و آگاهی یافتن آنان از حقوق‌شان باعث می‌شود مردم خودشان را متعهد و مسئول مطالبه این حقوق و نظارت بر حسن احقاق این حقوق از سوی صاحبان تکلیف بدانند.

رئیس‌جمهوری با تاکید بر تأثیرات سازنده اجرای اصل امر به معروف و نهی از منکر قانون اساسی در نظام اداری و اجرایی کشور، گفت: اگر در هر اداره و سازمانی به جای اقداماتی که به اصلاح امور کمک نمی‌کند بلکه بدبینی را رواج می‌دهد بر اجرای اصل مترقی امر به معروف عمل شود، حتماً شاهد اصلاح بسیاری از امور در بخش‌های مختلف خواهیم بود و این اصل مهم برای اجرای توأمان دین و عدالت و قانون اساسی است.

در دین و قانون اساسی بعد از توحید هیچ مفهومی برجسته‌تر از عدالت وجود ندارد

رئیسی در ادامه با اشاره به آیه شریفه «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» بر ضرورت مردمی‌سازی اجرای قانون اساسی، تأکید کرد و اظهار داشت: اگر دستگاه‌های آموزشی مفهوم و اجرای عدالت را به مردم آموزش دهند چنین مردمی قطعاً فقر، فساد و تبعیض را برنمی‌تابند و خودشان برای اجرای آن پیش‌قدم خواهند شد و در هر بخشی که مردم در آن نقش و مشارکت داشته‌اند، شاهد موفقیت بوده و خواهیم بود.

رئیس‌جمهوری در ادامه اجرای مطلوب و کامل قانون اساسی را منوط به عدالت آموزشی، جذب و ارتقای نیروی انسانی و افزایش بهره‌وری دانست و افزود: در دین و قانون اساسی ما بعد از توحید هیچ مفهومی برجسته‌تر از عدالت وجود ندارد، این اصل اساسی لایتغیر غیرقابل تغییر و گرانسنگ قانون اساسی است که اگر درست اجرا شود همه آن را خواهند پذیرفت ولو آنکه به نفع آنها نباشد.

با مطالبه‌گری صحیح حقوق مصرح در قانون اساسی می‌توان عقب‌ماندگی‌ها را جبران کرد

‌رئیسی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع مطالبه‌گری و پاسخگویی در قانون اساسی اشاره کرد و اظهار داشت: تفاوت نظام اداری ما با سایر نظام‌های دنیا در این است که در نظام مدیریت اسلامی فرد مسئول باید خود را در برابر خدای متعال، عموم مردم، ارباب رجوع و سلسله مراتب نظام اداری پاسخگو بداند.

رئیس‌جمهوری ضمن دعوت از نخبگان، اساتید، صاحبان قلم و تریبون و همچنین عموم مردم به مطالبه‌گری اجرای کامل قانون اساسی، تصریح کرد: همه حق‌شناسان، حق‌دان‌ها و حق‌خواهان می‌توانند در زمینه اجرای قانون اساسی، مطالبه‌گری کنند تا بتوانیم عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم.

ایران قوی تنها در پرتو اجرای دقیق قانون اساسی به رشد و بالندگی خواهد رسید

رئیسی با بیان اینکه مسئولیت اجرای قانون اساسی بر عهده رئیس جمهور است، اظهار داشت: بنده خود را متعهد به حفظ حقوق آحاد مردم، مذاهب، اقوام و گروه‌های مختلف می‌دانم و معتقدم ایران قوی تنها در پرتو اجرای دقیق قانون اساسی به رشد و بالندگی خواهد رسید.

رئیس‌جمهوری در ادامه مراجعه به آرای مردم برای تشکیل حکومت و دولت‌ها را از افتخارات نظام مقدس جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن دانست و گفت: به عدد سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی در این کشور انتخابات برگزار شده و کشور ما را بنام کشور انتخابات می‌شناسند، اما جای تعجب دارد که مدعیان دمکراسی و حقوق بشر چنین کشوری را آماج دشمنی و فشار و تحریم قرار می‌دهند و در مقابل از مستبدترین و دیکتاتورترین حکومت‌ها که در زمره بزرگترین ناقضان حقوق بشر هستند، حمایت می‌کنند؛ در کجای دنیا چنین منطقی پذیرفتنی است.

هیچ‌کس در هیچ جایگاهی اجازه نقض قانون اساسی را ندارد

‌رئیسی توجه به حقوق انسان‌ها را از دیگر جلوه‌های مترقی و برجسته قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: در کشوری که دائماً در حال برگزاری انتخابات است، همه گروه‌ها، مذاهب و اقوام مختلف باید بر اجرای قانون اساسی توافق کنیم، چرا که بهترین راه برای اجرای عدالت اجرای قانون است و راه دیگری جز آن وجود ندارد.

رئیس‌جمهوری بر قانون‌مداری به عنوان یک اصل و زیربنا برای اجرای عدالت تأکید کرد و گفت: هیچ‌کس در هیچ جایگاهی اجازه نقض قانون را ندارد چرا که حتی برای امور فوری و اضطراری هم در همین قانون راهکارها و تمهیداتی اندیشیده شده است.

رئیسی کارآمدی در بخش‌های مختلف نظام اداری و اجرایی کشور را در گرو اجرای قانون اساسی دانست و گفت: با توجه به اصول مترقی قانون اساسی هرگاه همه بخش‌های نظام خود را مقید به اجرای این قانون دانسته‌اند، در همه بخش‌های حاکمیت شاهد کارآمدی بوده‌ایم. متقابلا در بخش‌هایی که قانون نقض یا نادیده گرفته شده نیز ثمرات آن را مشاهده کرده‌ایم.

دولت مصمم بر اجرای کامل قانون اساسی است و در این مسیر از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد

رئیس‌جمهوری همچنین احیای اصل مترقی امر به معروف و نهی از منکر در قانون اساسی را مورد تأکید قرار داد و اظهار داشت: اگر همه بایدها و نبایدها در مسایل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، فهرست و برای همگان تبیین شود، اجرای قانون سهل و آسان خواهد شد.

رئیسی ضمن ابراز امیدواری بر اینکه این همایش به عنوان نماد و نمود توجه به قانون اساسی و آغازی بر اجرای کامل آن باشد، تأکید کرد: دولت سیزدهم بر اجرای کامل قانون اساسی مصمم است و در این مسیر از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.