در گفت‌وگو با پانا تشریح شد؛
«شمشیرها»؛ روایت تردید آدم‌ها در دوراهی حق و باطل
تهران (پانا) - کارگردان نمایش «شمشیرها» توضیحاتی درباره انتخاب این نمایشنامه برای اجرا و انتخاب پردیس تئاتر تهران ارائه داد. «شمشیرها» روایت آهنگری نصرانی است که در کوفه به شمشیرسازی شهرت دارد و هانی بن عروه به او سفارش شمشیر می‌دهد اما پس از شهادت مسلم اوضاع کوفه تغییر می‌کند و ماجراهایی در بازار آهنگران کوفه رقم می‌خورد.»
نمایش «شمشیرها» به نویسندگی صادق شمسایی و کارگردانی امیرحسین غفاری از ۱۵ تا ۲۹ شهریور در پردیس تئاتر تهران (خاوران) روی صحنه رفت.
این نمایش، داستان آدم‌هایی را روایت می‌کند که در دوراهی حق و باطل دچار تردیدند و همین تردیدها مسیر تاریخ را به‌گونه‌ای دیگر رقم می‌زند. در خلاصه داستان نمایش آمده است: «شمشیرها» روایت آهنگری نصرانی است که در کوفه به شمشیرسازی شهرت دارد و هانی بن عروه به او سفارش شمشیر می‌دهد اما پس از شهادت مسلم اوضاع کوفه تغییر می‌کند و ماجراهایی در بازار آهنگران کوفه رقم می‌خورد.» در ادامه با امیرحسین غفاری نویسنده این نمایش گفت‌وگو داشتیم که آن را می‌خوانید.
امیرحسین غفاری کارگردان نمایش «شمشیرها» درباره انتخاب این متن برای اجرای این نمایش به پانا گفت: «این نمایش که نوشته صادق شمسایی بود، در سال ۹۰ تا ۹۱ روی صحنه رفت که این متن مجدداً در تماسی که با وی داشتیم، بازنویسی شد و مجدد روی صحنه رفت. دلیل انتخابم این بود که متن نمایشنامه نگاه دیگری نسبت به عاشورا دارد، چراکه نمایش‌های زیادی درباره عاشورا اجرا شده است و میخواستم نمایشی متفاوت اجرا کنم.»
وی توضیح داد: «این کار در سال ۹۱ اجرا رفت ولی نسخه دیگری بود که با واقعه شهادت حضرت علی (ع) می‌پرداخت. متن این نمایشنامه نوشته صادق شمسایی در سال ۹۱ درباره حضرت علی (ع) نوشته شده بود که طی مراحلی با بازنویسی‌های زیادی تبدیل به واقعه عاشورا شد و اتفاق‌های قبل از واقعا عاشورا که در کوفه رخ می‌دهد؛ از شهادت مسلم بن عقیل و ... که بعد به واقعه عاشورا می‌رسد و ما آن را بازگو می‌کنیم.»
غفاری بیان کرد: «داستان این نمایش درباره یک شمیشیرساز است که کرامت رودساز این نقش را ایفا می‌کند. این شمشیرساز سفارشی را از مانی (از یاران مسلم ابن عقیل) پذیرفته است که یک شمشیری را بسازد. کوفیان از امام حسین (ع) دعوت کردند به شهر کوفه بیایند و باقی ماجرا.»
وی درباره انتخاب پردیس تئاتر تهران نیز گفت: «دلیل اینکه سالن پردیس تئاتر تهران را انتخاب کردم این بود که من سال‌هاست که گریمور این سالن و نمایش «خاتون» به کارگردانی حسین عالم بخش هستم که به خوبی از وضعیت و شرایط موجود در این سالن مطلع هستم و اندازه صحنه، نور، سیستم صوت برای نمایش «شمشیرها» مناسب بود. اکثر سالن های تئاتر که در وسط شهر هستند آنچنان تکمیل و تجهز نیستند اما خوشبختانه برخی سالن های دیگر را نیز داریم که امکانات کامل رو دارند ولی متاسفانه دچار ترافیک شدید اجرا هستند مثل تالار وحدت، تئاترشهر و سالن های کوچکتر مثل ایرانشهر؛ که یکی از معضلات ما این بود که نتواستیم در وسط شهر سالن مناسب انتخاب کنیم. حتی خواستیم در سالن اندیشه حوزه هنری اجرا برویم که آن سالن هم در دست تعمیر بود. در نهایت مدیر مجموعه پردیس تئاتر تهران با لطف و عنایتی که به گروه داشت، سالن را در اختیار ما گذاشت و حتی با توجه به ترافیکی کاری و مشکلاتی که می‌توانست جلوی کار را بگیرد اما گروه توانست در این سالن اجرا برود.»
کارگردان نمایش «شمشیرها» در مورد تاثیر اجرای چنین نمایش‌هایی بر ترویج فرهنگ حسینی گفت: «در نمایش‌های دیگر فقط روایت عاشورا را شاهد هستیم، همچنان که همه از روایت عاشورا مطلع هستند! ما در «شمشیرها» به نقطه دعوت امام حسین (ع) می‌پردازیم، آنجا که امام تصمیم به عزیمت می‌گیرند و سپس به عاشورا، خرابه های شام ختم می‌شود. نگاه شمشیرها به پیشگیری از قبل از واقعه است که اگر «شمشیر» ساخته نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟ اگر شمشیر نبود، شمشیری که خون می‌ریزد چه می شد؟ که اگر آهنگر «شمشیر» را نمی ساخت و در اختیار انسان‌ها نمی‌گذاشت آیا جنگی رخ می‌داد!؟ اینها همه دیدگاه و زاویه نگاه نمایش «شمشیرها» است.»
وی در ادامه توضیح داد: «جنگ و نزاع وجود داشته ما درباره سلاح یا هر سلاحی صحبت می‌کنیم؛ سلاحی که اگر ساخته شود یا نشود آیا باز هم جلوی جنگ گرفته می‌شود؟ ما نمی‌توانیم بگوییم که جلوی جنگ را می‌شود گرفت ولی می‌توانیم فرهنگسازی بکنیم و به آدم بگوییم که اگر جنگ نباشد خیلی اتفاق‌ها تغییر پیدا می‌کند. اگر سلاح وجود نداشته باشد شاید مسائل با مذاکره یا گفتگو حل شود اما وقتی سلاح به وسط می‌آید دیگر گفتگو جایی ندارد. حال در نمایش «شمشیرها» داریم از دید سلاح به نمایش نگاه می‌کنیم که اگر از سلاح نبود چی می‌شد؛ اگر این شمشیرها نبودند آیا واقعه عاشورا اتفاق می‌افتاد؟»
غفاری با طرح این سوال که «به نظر شما اگر شمشیری وجود نداشت و فقط سنگ بود واقعه عاشورا رخ می‌داد؟ یا می‌توانست تغییر پیدا کند؟» گفت: «حتی جنگ با سنگ آنقدر فاجعه‌بار نخواهد بود که ما هنوز بعد از ۱۴۰۰ سال می‌گوییم که عاشورا چرا این طور رقم خورده است. ما روایت یک واقعه را از روی مستندات برداشت می‌کنیم حالا در نمایش چون باید درام شکل بگیرد و در زمانی که درام می‌خواهد شکل بگیرد، باید شخصیت‌ها از دیدگاه یک نویسنده اضافه شوند و بنابراین شخصیت‌ها ذهنی یا واقعی شکل می‌گیرند. شکل‌گیری درام باید جوری باشد که داستان و روایت به‌هم نخورد، مثلا در نمایش «شمشیرها» یک مثلثی شکل می‌گیرد که این مثلث یک مثلث عشق هست؛ عشق یک دختر به پدر و کسی که دوستش دارد؛ کدام را انتخاب می‌کند؟ پدرش یکی از یاران عمر سعد است، کسی که حسین بن مالک از روی بدن‌های که در جنگ واقعه کربلا نیمه جان هستند دستور می‌دهد اسب‌ها به روی این بدن‌ها تاخت بروند تا لگدمال و شهید شوند. در واقع این روایت مستند از واقعه وجود داشته و بعد برای پرداخت درام، ما آن را به گونه‌ای که درام تاثیرگذارتری باشد، شکل دادیم.»
غفاری در پایان از اجرای نمایش «شمشیرها» در دهه فاطمیه خبر داد و افزود: «برای اجرا در دهه فاطمیه عوامل و بازیگران را انتخاب خواهیم کرد.»
ارسال دیدگاه