‌جشنواره فیلم کوتاه تهران زیر بار تعطیلی نمی‌رود

صبح امروز نشست خبری سی و نهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار در باغ زیبا برگزار شد.

در ابتدای این نشست، آذرپندار با اشاره به این مطلب که، فضا این روزها کمی سوءتفاهم برانگیز است، گفت: خواهشم این است که کمی وفادارانه‌تر در انعکاس این نشست برخورد کنید. ما روزی که نشست خبری اول را برگزار کردیم برخی گفتند چرا باید ۲ نشست خبری داشته باشیم این موضوع البته استاندارد است.

وی ادامه داد: واقعیت این است که می‌خواستم قبل از انتخاب فیلم‌ها برخی موارد را بگویم و شما ما را بسنجید. ما در این دوره وعده جشنواره‌ای با تنوع و گستردگی ژانرها را دادیم و سیاست ما این بود که به این آثار بهای بیشتری بدهیم و گفتم هیات انتخاب خواهیم داشت و به رای آن‌ها احترام می‌گذاریم و این تلاش را کردیم که سلایق مختلف در جشنواره حضور داشته باشد.

آذرپندار در ادامه با اشاره به انتخاب هیات داوران گفت: سعی کردیم در این دوره با یکی‌کردن هیات انتخاب و داوری در بخش‌های مختلف برخی حساسیت‌ها را کمتر کنیم البته تعداد فیلم‌های پذیرفته شده کمتر شد چون سختگیری از جهت فرمی و تکنیکی و انطباق با تعاریف داشتیم. در بخش مستند و تجربی کاهش اثر داشتیم چون سعی کردیم فیلم‌هایی را انتخاب کنیم که با کیفیت‌تر باشد. بخشی از آن‌چه گفته بودیم محقق شد و امروز جشنواره ۱۰ باکس برای فیلم‌های داستانی دارد که آثار آن متنوع هستند مثلاً ۱۰ فیلم در حوزه کمدی و ۹ فیلم در حوزه فانتزی داریم.

وی در ادامه با اشاره به تعداد فیلم‌ها در بخش‌های مختلف بیان کرد: ۲۳ شهریور لیست فیلم‌ها را اعلام کردیم و یکی از دوره‌هایی بود که این فرایند کم‌حاشیه و اعتراضات بسیار کمتر از ادوار گذشته بود. این نشان می‌داد که روابط به درستی پی گرفته شده است. این روال داشت با این نظم پیش می‌رفت همکاران من برنامه‌ریزی‌های دقیقی کرده بودند و قرار بود اتفاقات جدید رخ بدهد.

آذرپندار با اشاره به این مطلب که زیر بار تعطیلی جشنواره نمی‌رود، گفت: اگر قرار باشد جشنواره تحت‌الشعاع این اتفاقات تعطیل شود ننگ بزرگی است که زیر بارش نمی‌روم، تعطیلی این جشنواره اتفاق مناسبی نیست، گرفتن این تریبون محدود از جوانان خوب نیست چون اگر باور داریم جوانان فیلم ساخته‌اند و آثارشان بازتاب جامعه است پس نمایش این فیلم‌ها تناقضی با اتفاقات اخیر ندارد

وی با اشاره به اتفاقات اخیر و انصراف برخی از فیلم‌سازان عنوان کرد: اتفاقات اخیر که افتاد از یک جایی به بعد دوستان به نتایجی رسیدند که شاید برگزاری جشنواره در شرایط فعلی کار درستی نباشد. بحث از اینجا شروع شد که عده‌ای تبلیغات ما برای برگزاری را نمادی از عادی‌سازی اوضاع پنداشتند و فضاسازی‌هایی شروع شد.

آذرپندار تصریح کرد: قبل از اینکه این انصراف‌ها شروع شود فضا ملتهب‌تر بود اما خبر انصراف کسی به ما نرسیده بود اما از هفته گذشته این تلقی را مبنی بر اینکه برگزاری جشنواره به معنای عادی‌سازی امور است، در اذهان ایجاد کردند. همیشه می‌گفتم جشنواره یک رویداد مستقل است اما چه اتفاقی افتاد که گفتند این رویداد حاکمیتی است.

دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران در ادامه به انصراف‌ها اشاره کردو گفت: حتماً شرایط غیرعادی و سختی برای تماشای فیلم و تبلیغ فیلم‌ها داریم ما هم این‌طور فکر می‌کنیم اما باید بگویم من مهدی آذرپندار جمهوری اسلامی را حرم می‌دانم و در این ایام ناراحتم. هر طرف این طیف بایستید می‌بینید اتفاقات خوشایند نیست.

وی اضافه کرد: از زاویه نگرانی برای جمهوری اسلامی هم ببینید، متوجه می‌شوید شرایط خوب نیست. آیا در همه شئون حدی از این رخدادها رخ داده است یا نه؟ خیلی از چیزها تعطیل نشده است، اگر قرار باشد جشنواره تحت‌الشعاع این اتفاقات تعطیل شود ننگ بزرگی است که زیر بارش نمی‌روم. تعطیلی این جشنواره اتفاق مناسبی نیست، گرفتن این تریبون محدود از جوانان خوب نیست، چون اگر باور داریم جوانان فیلم ساخته‌اند و آثارشان بازتاب جامعه است پس نمایش این فیلم‌ها تناقضی با اتفاقات اخیر ندارد.

آذرپندار با اشاره به صحبت برخی از منتقدین برگزار ی این جشنواره درباره تعویق این رویداد هنری گفت: وقتی صبحت از تعویق می‌شود باید بپرسیم تعویق تا کی؟ این سوالی است که من و آقای خزاعی در جلسات مختلف داشتیم. این سوال است. هرگونه تعویقی منجر به برگزار نشدن جشنواره حداقل تا یک ماه آینده می‌شود چون ما مهمانان خارجی را دعوت کردیم، در بخش بین‌الملل ۶۰ فیلمساز داریم که منتظر هستند فیلم‌شان برگزیده شود از ماه‌ها پیش به آنها وعده داده شده که قرار است این رویداد برگزار شود باید به همه اینها فکر کنیم.

وی یادآور شد: تعویق برای برخی یک ایده اما برای ما کوهی از کارهای اجرایی است پس هرگونه تعویق ی امکان برگزاری جشنواره تا یک ماه آینده را نمی‌دهد ضمن اینکه در آن زمان وارد پروسه جام جهانی، سینما حقیقت و … می‌شویم. بیانیه‌هایی برای حذف سیمرغ فیلم کوتاه و مستند داده شده بود اما با درایت سازمان سینمایی رخ نداد. اگر تا ددلاین تعیین شده جشنواره را برگزار نکنیم بخش سیمرغ را هم از دست می‌دهیم.

در جشنواره فیلم کوتاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نشست‌هایی که با فیلم‌سازان کوتاه داشته است، اظهار کرد: تمام بحث ما در جلسات با فیلمسازان این بوده که به زمان‌بندی و اجماع برسیم. آیا کسی پیش‌بینی از شرایطی دارد که اوضاع بهتر شود و بعداً با حال بهتر فیلم ببینیم؟ ما این را به فیلمسازان هم گفته‌ایم. درِ اتاق من در انجمن همیشه به روی دوستان باز است. این گفتگوها برای این نیست که فقط ما حرف بزنیم. انصراف‌ها در شرایطی پیش آمد که ما فیلم‌ها را انتخاب کردیم از این رو انصراف‌ها غیرقانونی است. به دیوان گفتیم درخواست مکتوب بدهند.

وی اضافه کرد: وقتی این درخواست‌ها رسید در دبیرخانه تصمیم می‌گیریم؛ تا حالا ۲ فیلم به صورت مکتوب پیشنهاد دادند که یکی تجربی و یکی داستانی است. دو سه نفر گفتند از داوری انصراف می‌دهند، عمده بچه‌ها گفتند از حضور در جشنواره انصراف می‌دهند. من با خیلی از افراد سعی کردم گفتگو کنم، گفتگوی طولانی هم داشتم اما رای اکثریت هنوز با کسانی است که می‌خواهند در جشنواره باشند. هر یک فیلمی که کنار می‌کشد غم‌انگیز است به ویژه وقتی با آنها صحبت کنید و بدانید در چه شرایطی کنار کشیدند. متن انصراف آنها را بخوانید و ببینید در چه شرایط ناراحت‌کننده‌ای کنار کشیده‌اند. فشار روی این بچه‌ها زیاد است.

مهدی آذرپندار در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این مطلب که برخی می‌گویند برگزاری جشنواره تبعاتی دارد ، افزود: دوستان پرسیدند آیا این تصمیم تبعاتی دارد؟ به اندازه‌ای که من باید بگویم، می‌گویم که هیچ تبعاتی نخواهد داشت چون می‌دانم تحت فشار این کار را کردند. خیلی از آنها تهدیدهایی شده‌اند که حس می‌کنند آینده فیلمسازی آنها ممکن است تحت‌الشعاع قرار بگیرند گرچه برخی از آنها مستقل تصمیم گرفتند اما از آنها پرسیدم پس چرا در شرایط ملتهب تر این انتخاب رخ نداد.

وی ادامه داد: برخی به فیلم‌سازان زنگ زده بودند و تهدید کرده بودند مثلاً تدوینگری هارد فیلم را گرفته و گفته بود اگر انصراف ندهید هارد را پس نمی‌دهم. من از شما خواهش می‌کنم این بچه‌ها را حتی نقد هم نکنید چون می دانم تحت چه شرایطی چنین تصمیمی گرفته بودند. به من انتقاد کنید، این فیلمسازان در شرایط سخت فیلم ساخته بودند. فیلمسازان دارند فحش می‌خورند و این خیلی تلخ است اما از آن سو فکر می‌کنم عدم برگزاری جشنواره اتفاق تلخ‌تری است. ما از تعویق نگرانیم چون ممکن است مقدمه‌ای برای برگزار نشدن جشنواره باشد، تقویم سینمایی فشرده است و تعویق به راحتی ممکن نیست.

آذرپندار در بخش دیگری از سخنان خود به ذکر خاطره ای از یکی فیلمسازانی که امروز از برگزاری جشنواره انتقاد می‌کند پرداخت و گفت: دوستی به اتاق آمد و گفت خواب یکی از مقامات را دیده اما امروز گوشی خود را برداشته و با شرف و بی‌شرف می‌کند. من معتقد به جمهوری اسلامی هستیم، در این وضعیت جشنواره را برگزار نمی‌کنیم که بگوییم عقب‌نشینی نمی‌کنیم اما برای این برگزار می‌کنیم که قولش را داده‌ایم ما نمی‌خواستیم فیلمساز با فیلمساز تقابل کند این کار را آن وری ها می‌کنند. ما فکر می‌کنیم فیلم کوتاه برآمده از اجتماع است. امسال به گواه اکثریت اراده‌ای بیرون از هیات انتخاب نبوده است، بسیاری از فیلم‌ها انتقادی و درباره زنان است چرا باید آنها را پنهان کنیم. چهار فیلم کوتاه بین‌المللی انصراف دادند، عزیز دلی از ایران به آنها گفته و سوابق من را یادآوری کرده من اما به سوابقم افتخار می‌کنم، برخی با این حربه‌ها به جشنواره فشار می‌آورند.

وی با اشاره به اینکه به عوان دبیر جشنواره میهمان فیلمسازان کوتاه در این رویداد هنری است، گفت: ما میزبان نیستیم ما هم مهمان هستیم. از دوستان میزبان می‌خواهم اگر کسی به لوگوی این جشنواره خون پاشید از جشنواره دفاع کنید. می‌شد تصویر خون به لوگو را پیگیری قانون کرد اما ما قائل به گفتگو هستیم.
آذرپندار ادامه داد: این انصراف‌ها گرچه جدی است اما تا روز آخر تلاش می‌کنیم دوستان در جشنواره حضور داشته باشند. آن روزی که نتوانیم دور هم جمع شویم و صحبت کنیم روز خطرناکی است. برخی می‌گویند تریبون دادن به فیلمسازان خطرناک است اما من از صحبت نکردن آنها می‌ترسم، فضای جشنواره قرار نیست امنیتی شود چون برای یکی دو اتفاقاتی که قرار است بیفتد نباید کلیت جشنواره را تعطیل کرد.
وی درباره بودجه جشنواره گفت: سازمان سینمایی مساعدت‌های لازم را انجام داده است و امسال با توجه به حضورهای داخلی و خارجی بودجه افزایش پیدا کرده است. همچنان بر این مبنا هستیم که فیلمسازان استان‌ها را دعوت کنیم تا بیایند، ضمن اینکه پنج استاد برگزیده انجمن، مهمان ما هستند.
دبیر جشنواره فیلم کوتاه درباره حضور نیافتن ایسفا در این جشنواره گفت: می‌دانم آنها هم تحت فشار بوده‌اند. با آنها هم گفتگو کردیم. من آنها را می‌فهمم، انتظارم این است که ایسفا ماجرای برخی از دوستانی که این دوقطبی را ایجاد و به کیان جشنواره توهین کردند، پیگیری کند. توهم میزبانی ندارم. ما می‌آییم و می‌رویم. امیدوارم آنهایی که توهم بزرگ‌تری دارند دیگر نباشند مثلاً به سینمای بلند بروند و دست از سر این فیلمسازان بردارند. دلخوری از کسی ندارم. آنها معتقدند کلمه «جشنواره» معنای خاصی دارد اما ما هیچ دوره‌ای تلقی جشن نداریم. هیچوقت هم به این شکل نبوده که یک فضای جشن و سرور باشد، اگر کسی تشویقی شده به خاطر حرفی بوده که زده و از دل این جامعه بوده است. ما با بچه‌های ایسفا فضای تقابلی نداریم ولی آنها تصمیم خود را گرفته‌اند که نباشند و من آنها را درک می‌کنم. این دوره آرای مردمی داریم ولی صنف دیگر آن را بر عهده ندارد.

آذرپندار در ادامه با اشاره به این مطلب که در ادوار گذشته جشنواره فیلم فجر و جشنواره‌های دیگر کشور هیچ فیلم‌سازی برای حضور یافتن در جشنواره ای متهم نبوده گفت: معتقدم هیچ فیلمسازی در این ادوار بابت حضور در پیشگاه افکار عمومی متهم نبوده است. ترجیح می‌دهم با کل واحد بچه‌ها مواجه باشم و نمی‌خواهم من هم دوقطبی خوب‌ها و بدها را ایجاد کنم. ما هیچ تقابلی با این بچه‌ها نداریم، ما لجبازی نمی‌کنیم. برای تصمیم آنها احترام قائلیم. ما هیچوقت دوستان را تهدید نکردیم و نمی‌کنیم، متاسفم برای کسانی که بچه‌ها را تهدید کردند. به آن کسی که فضا را به دوقطبی با شرف و بی‌شرف تبدیل کرد، تبریک می‌گویم چون موفق شد اما کاش انتقامش را از من می‌گرفت تا جوانان، این جنس فشار در فضای مجازی و تلفنی بزدلانه است. بله مکاتبات بین‌المللی برای برگزار نشدن جشنواره شده و حتی هموطنان ما گفته‌اند جشنواره از اعتبارات بین‌المللی ساقط شود چون برخی از این فضا نان می‌خورند، فیلم اولشان موفق نبوده و حالا لیدر شده‌اند. آدم‌هایی داریم که سریال برای تابستان ۶۰ می‌سازند یا در تمجید از سپاه سریال می‌سازند اما به فیلمسازان کوتاه فشار می‌آورند.

آذرپندار گفت: قرار بود ۱۰۰ فیلم داشته باشیم که یک فیلم به دلیل مشکلات فنی به جشنواره نرسید. مثل همیشه هم چیزی حدود ۳۰ درصد آثار جشنواره تولید انجمن سینمای جوانان است که البته این طبیعی است چون ما سالانه حدود پانصد فیلم تولیدی داریم. ما یک تولیدکننده بزرگ در حوزه فیلم کوتاه هستیم اما هیچ فشاری روی هیات انتخاب برای اینکه فیلم‌های انجمن انتخاب شوند، نبوده است. درباره افتتاحیه هم بگویم که ما امسال افتتاحیه را به معنای همیشگی نداریم که ربطی به اتفاقات ندارد بلکه برای صرفه‌جویی این کار را کردیم. البته یکی دو اتفاق جنبی داریم که یکی از این اتفاقات رونمایی از کانون دانش‌آموختگان انجمن است. چون بسیاری از این انجمن فارغ‌التحصیل شده‌اند و الان به جاهای مختلف رسیده‌اند؛ این رویداد همین پنجشنبه در جشنواره برگزار می‌شود.

وی درباره فیلم‌های اقتباسی توضیح داد: ۱۲ فیلم اقتباسی در بخش‌های مختلف داریم البته اینگونه نبوده که صرف نظر از فرم فقط به خاطر اقتباسی بودن انتخابشان کرده باشیم چون نمی‌خواستیم فقط آمار پر کنیم.

آذرپندار درباره اولویت‌های ژانری اظهار کرد: اینگونه نبود که فیلم‌ها تنها به دلیل ژانریک بودن انتخاب شوند ولی اگر ۲ فیلم هم کیفیت داشتیم که یکی در ژانر بود، آن فیلم ژانریک را انتخاب کردیم ولی این را به معنای فیلتر نبینید. ما امسال فیلم‌های انتقادی داریم، این دوره کسی احساس نکرد که فیلم‌هایی آمدند جای فیلم‌های دیگر را بگیرند مثلاً اعتراضی نشد که یک سری فیلم‌ها فرمایشی آمدند. ضمن اینکه ما همراهی جامعه فیلم کوتاه داریم.

وی درباره اینکه چرا با فیلمسازان منتقد سال ۹۸ صبحت نشد تا با فیلمسازان صحبت کنند و آنها سینماگران کوتاه را دعوت به حضور در جشنواره کنند، گفت: من اساساً از فضای فیلمساز در برابر فیلمساز استقبال نمی‌کنم. به همه آنهایی که برای ورکشاپ و داوری آمدند گفتیم که اگر بیایید فحش می‌خورید. با هیچ‌کس هم چند ماه پیش صحبت نکردیم اگر کسی چنین گزاره‌ای مطرح می‌کند به دلیل این است که تحت فشار بودند. از همه کسانی که آمدند و نیامدند تشکر می‌کنم. بزرگترهای سینما می‌توانستند بیایند و دعوتی کنند اما این موضوع هم حاشیه‌هایی داشت و به این دلیل ما دعوت نکردیم که بیایند و صحبتی با فیلمسازان کنند.

دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران در پاسخ به پرسشی مبنی بر حضور فیلم‌های عراقی گفت: این جشنواره چندان در عراق شناخته شده نیست و امیدوارم به واسطه سفر آقای خزاعی به آن کشور، جشنواره در عراق تعمیق یابد.

آذرپندار درباره پلن‌های مختلف برگزاری این جشنواره گفت: اگر خود بچه‌ها نگویند نمی‌آیند کسی چیزی نمی‌گوید، بحث ما امنیتی کردن فضا نیست، چنین مسأله ای وجود ندارد. دوستانی فکر می‌کنند من دوست داشتم جشنواره را در این وضعیت برگزار کنم بالاخره برای من هم مسئولیت دارد. ولی ما هم هزینه می‌دهیم ولی فکر می‌کنم می‌ارزد که حواشی داشته باشد اما بیاییم و آیین صله رحم فیلم کوتاه را به جا بیاوریم اگر هم را نبینیم سوءتفاهم‌ها بیشتر می‌شود. رادیکال‌ترین اتفاق همین نیامدن بچه‌هاست، اینکه عده‌ای بخواهند از این فضا استفاده کنند یا نه بحث‌های ثانویه است. جشنواره ما امروز در اروپا بیشتر شناخته شده است تا کشورهای منطقه، گویا کمی بی‌خبرند و باید مراودات ما افزایش پیدا کند، جشنواره به اندازه خوبی بین‌المللی است.