میراث ماندگار یک هنرمند قوی اما صبور

به گزارش روابط‌ عمومی خانه‌ هنرمندان ایران، مراسم سالگرد درگذشت زنده‌یاد همایون ثابتی‌مطلق هنرمند عرصه نقاشی و مجسمه‌سازی پنجشنبه ۲۳ تیر در سالن استاد شهناز خانه‌هنرمندان ایران با اجرای امیرهمایون ثابتی‌مطلق فرزند این هنرمند برگزار شد.

در ابتدای این مراسم پرویز حیدرزاده استاد دانشگاه و از دوستان ثابتی‌مطلق روی صحنه آمد و بیان کرد: متاسفانه سال گذشته به علت کرونا شرایط مناسبی برای عرض تسلیت فراهم نبود. با این حال یاد همایون ثابتی‌مطلق به عنوان هنرمندی شریف و مدرسی آگاه همواره در قلب ما زنده است.

وی بعد از بیان گوشه‌ای از بیوگرافی این هنرمند اظهار کرد: من به عنوان کسی که در مقاطع مختلف با این هنرمند همراه بودم باید بگویم به ندرت با فردی مثل ایشان چه به لحاظ اخلاقی و چه به لحاظ آموزشی برخورد کرده‌ام. همایون ثابتی‌مطلق به خرد جمعی احترام می‌گذاشت، همواره صبورانه از منافع شخصی خود به خاطر جمع می‌گذشت و این موضوع ریشه در پاک‌سرشتی او داشت. درباره دستاوردهای این هنرمند باید گفت او به امر جست‌وجو در هنرهای تجسمی اهمیت می‌داد و از هرگونه معیار از پیش ساخته شده در هنرهای تجسمی پرهیز می‌کرد. مرحوم ثابتی‌مطلق در عرصه مدیریت هنری کوشا، سرشار از ایده‌های نو و راهکارهای عملی در چارچوب ادراک معاصر بود اما حیف که به دلایل پیچیده‌ای تلاش این‌گونه هنرمندان که اتفاقا انگشت‌شمار هم هستند به سرانجام نمی‌رسد و این داستان تازه‌ای در این آب و خاک نیست.

این استاد دانشگاه در بخش دیگری از صحبت‌های خود مطرح کرد: من یک وجه مشترک بین همایون ثابتی‌مطلق و ایرج کریم خان زند می‌بینم؛ اینکه هر دو با توجه به ساختارهای شخصیتی که داشتند درست زمانی که تلاش آنها داشت به نتیجه می‌رسید از دست رفتند و این تاسف‌بار است.

حیدرزاده عنوان کرد: در اینجا بی‌ارتباط نمی‌بینم برای دانشجویان درباره کار هنری صحبت کنم که جدای از این مراسم و همایون ثابتی‌مطلق نیست؛ احترام به ذات هنر، تلاش جدی در خلق اثری هنری و... جزو ویژگی‌های او بود. پس به شما می‌گویم اگر کارتان با تلاش همراه باشد به نتیجه می‌رسد. باید بگویم در کار هنری هیچ راه میان‌بری وجود ندارد شاید با میان‌بر زدن در مقاطعی بر حسب تصادف، کارتان نتیجه بدهد اما این نتیجه پوشالی خواهد بود.

وی گفت: مهم نیست اثر هنرمند در زمان خود مقبول باشد اما اگر از بطن او و نیازهای زمان مایه گیرد در فرازهای بعدی و در تاریخ ماندگار خواهد شد.

در ادامه امیرهمایون ثابتی‌مطلق اظهار کرد: چند سال پیش بود که مصاحبه‌ای از مادر و پدر شد و در طی آن خبرنگاران به من گفتند تو هم درباره کار پدر صحبت کن. من دو، سه دقیقه چیزی به ذهنم نرسید بعد از چند دقیقه این جمله به ذهن آمد که پدرم ساده‌ترین مفاهیم را به روشی متفاوت از آنچه که معمول و مرسوم است به سمع و نظر دیگران می‌رساند. او همیشه به من می‌گفت هر آن چیزی که مشاهده می‌کنی راه‌های زیادی برای بیان دارد.

سپس عباس مجیدی مجسمه‌ساز و عضو شورای عالی خانه هنرمندان ایران روی صحنه آمد و گفت: درگذشت دوست و هنرمند عزیزمان را تسلیت می‌گویم. متاسفانه در یکی، دو سال گذشته کرونا بسیاری از عزیزان را از ما گرفت و در عرصه هنر هم کم نبودند افرادی که نابه‌هنگام از میان ما رفتند؛ از سینما و موسیقی گرفته تا عرصه هنرهای تجسمی و شعر و معماری، همایون عزیز هم یکی از آنها بود. بدتر اینکه شرایط سخت تحمیلی کرونا، فرصت و امکان خداحافظی شایسته را به ما نداد و این یک هشدار بود. به هر حال ما امروز اینجا جمع شده‌ایم تا پس از گذشت یک سال یاد شخص بزرگی را گرامی بداریم که همواره ممارست‌های جدی او در حوزه تدریس و خلق هنر، نقش مشارکتی او در رفتارهای جمعی، همراهی با انجمن‌های مختلف ستودنی است که البته این موارد نشان از بلوغ فکری و روح و خرد جمعی او داشت. همایون ثابتی‌مطلق از میان ما رفت اما اندیشه‌ها و آثار او همچنان استوار و پابرجاست. هنوز اثر «گل‌ها» در پارک ملت و برج میلاد خودنمایی می‌کند و البته آثار دیگر ایشان یادگارانی هستند که بر استمرار اندیشه‌های او دلالت دارند. در ارتباط با این هنرمند هر چه بخواهم بگویم کم گفته‌ام. مجددا درگذشت ایشان را تسلیت می‌گویم.

در بخش دیگر از این مراسم رضا قره‌باغی رزمی‌کار و دوست ۳۵ ساله این هنرمند پشت تریبون قرار گرفت و عنوان کرد: آثاری که همایون ثابتی‌مطلق دارد به ذهن معطوف است یعنی در عین سادگی، عمیق و شریف هستند. آشنایی من با او از سال ۶۴ آغاز شد. در همه این سال‌ها ادب، مهربانی و تواضع از او دیدم؛ هنرمندی که الهام‌بخش، الگو و سرمشق بود. هیچ‌وقت حتی در سخت‌ترین شرایط، بحران‌ها و حوادث هولناک عصبی و خشمگین نشد؛ حوادثی که بین ما وجود دارد و شامل حسادت‌ها و کج‌فهمی‌ها هم می‌شود اما او هیچ‌وقت از این موضوعات عصبی نشد و همیشه می‌خندید.

وی افزود: ما در سفر مکزیک با یکدیگر بودیم و در آن سفر چقدر همایون ثابتی‌مطلق تاثیرگذار بود. خاطراتی زیادی از او دارم مثلا باید بگویم اولین اثری که از او دیدم مربوط به سال ۷۵ می‌شود؛ من به کتابخانه دانشگاه هنر رفتم و بعد از سال‌ها و اشتیاق دوری او را در گالری دانشگاه هنر دیدم و کارش را هم مشاهده کردم. همان اثر در بینال مجسمه‌سازی به نمایش درآمد که مثل یک هایکو بود.

سپس امیرهمایون ثابتی‌مطلق مطرح کرد: پدر قوی بود و ما را به قوی بودن دعوت می‌کرد، همیشه پشتیبان ما بود و زمانی‌که رفت تازه شرایط برای ما آشکار شد. متوجه شدیم که در طی این سال‌ها چه کسی را داشتیم و چگونه ما را حمایت می‌کرد. صحبت کردن درباره پدر برای من سخت است در تمام این یک سال همواره خودم را فریب می‌دادم که او را از دست نداده‌ام، همیشه با غرور و افتخار در کنارش می‌ایستادم البته همین حالا هم به او افتخار می‌کنم.

احمد سلیمانی دبیر سمپوزیوم مجسمه‌های توچال روی صحنه آمد و با بیان اینکه آشنایی‌اش با همایون ثابتی‌مطلق به سال ۸۵ در اولین سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران برمی‌گردد، گفت: بارها در مجامع مختلف با ایشان ارتباط داشتم و هیچ‌وقت چهره‌اش را بی لبخند ندیدم. من سی و اندی سال در دانشگاه تدریس می‌کردم یادم است یک بار یکی از دوستان به من گفت به دانشگاه آزاد بیا و حجم تدریس کن، وقتی به آنجا رفتم پرسیدم پیش از این چه کسی اینجا حجم درس می‌داد؟ دانشجویی گفت آقای ثابتی‌مطلق که من به محض شنیدن اسم ایشان از دانشگاه برگشتم چون آقای ثابتی‌مطلق استاد بزرگی بود.

در پایان این مراسم فهیمه زاهدی از دوستان خانوادگی این هنرمند و مترجم و فروزان حیدری‌فر از شاگردان مرحوم ثابتی‌مطلق روی صحنه آمدند و شعری خواندند.