خانه کلانتر تبریز در انتظار تعیین تکلیف مسئولان

خانه‌ کلانتر در باغی به همین نام قرار گرفته و متعلق به «میرزا ابراهیم خان باغمیشه‌ای» ملقب به «شر‌ف‌الدوله» و مشهور به «کلانتر» است. وی نماینده‌ تبریز در اولین دوره‌ مجلس شورای ملی و سومین شهردار تبریز است که دو بار به این سمت منسوب شد. پدر او کلانتر تبریز بود و بعدها میرزا ابراهیم خان جانشین پدر شد. این خاندان صاحب، ارباب و کدخدای باغمیشه‌ تبریز بودند و امروزه نیز آثاری مثل مسجد کلانتر از آ‌ن به یادگار مانده است و قدمت باغ و خانه‌ کلانتر به دوران قاجار می ‌‌رسد.(۱۳۱۱ هجری قمری دوره قاجاریه)

این خانه و باغ تقریبا از زمان خریداری آقای اخوان متروکه رها شده و ضلع شمالی آن تخریب شده است. مالکیت بنا شخصی است و در سال‌های ۱۳۳۰ الی ۱۳۶۰ به دبستان هاشمی اجاره داده شده بود. مرمت این اثر تاریخی از سال ۱۳۹۷ توسط میراث فرهنگی آغاز شده و این خانه مجوز مرمت از وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری را دارد.

جلساتی بی‌نتیجه برای آثار تاریخی تبریز

در دوره پنجم شورای اسلامی تبریز طی جلساتی مکرر قرار شد که شهرداری تبریز این بنا را تملک کند، ولی متاسفانه این امر به نتیجه نرسید.

در این راستا معاون پژوهش، برنامه‌ریزی و توسعه منابع اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی در گفت و گو با پانا، این ملک را معوض ملک‌های فیوضات و شیخ عطار معرفی کرد که در تملک آموزش و پرورش استان است و متولی آن را اداره میراث‌فرهنگی و متولی ارائه خدمات شهری آن را نیز شهرداری تبریز دانست.

به گفته کیانوش عطایی، باغ‌ها و ساختمان‌های متروکه‌ای دور تا دور این بنا قرار گرفته‌اند که فضای مذکور را به محیطی نامناسب تبدیل کرده است.

وی با تاکید بر ساماندهی فضای مذکور افزود: «مجوز ساخت و ساز مدرسه در سال ۹۱ از طرف میراث فرهنگی به این سازمان در این مکان داده شده است و کارگاه نیز تجهیز شده و در سال ۹۲ طی نامه ای معاون عمرانی وقت میراث فرهنگی بلامانع بودن ساخت مدرسه را تایید کرده، ولی در سال ۹۸ دستور توقف عملیات اجرای پروژه صادر شد و تاکنون هیچ تصمیمی در این مورد اتخاذ نشده است.»

بنا به گفته معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع انسانی آموزش و پرورش آذربایجان شرقی، شهرداری پلی را در این محل برای دسترسی ساخته که نزدیک ۳۰۰ متر از حریم ملک را اشغال کرده است.

دانش آموزان به علت نبود مدرسه در این منطقه، به شیت ۴ باغمیشه می‌روند

اسفندیار صادقی مدیر آموزش و پرورش ناحیه ۱ تبریز نیز با بیان اینکه این مکان کاربری آموزشی داشته و به علت نبود مدرسه در این محل دانش آموزان این منطقه برای درس خواندن به شیت ۴ باغمیشه می‌روند، خواستار زمین معوض برای ساخت مدرسه جایگزین شد.

مالکان و دستگاه‌های اجرایی موظفند هزینه نگهداری را بدهند

یکی از کارشناسان اداره میراث فرهنگی آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با پانا ضمن اشاره به ممنوع بودن ساخت و ساز در حریم آثار تاریخی، از مشخص شدن حریم این خانه در ۲۱ مهر ۱۳۹۱ خبر داده و مشخص شدن این حریم را برای کنترل ارتفاع آن و احترام به اثر تاریخی دانست.

مجید قنبرپور، در مورد قانون نگهداری آثار تاریخی نیز تاکید کرده و گفت: «مالکان و دستگاه‌های اجرایی موظفند هزینه نگهداری را بدهند.»

مدیر کل املاک شهرداری تبریز نیز با اشاره به علت پیشرفت پل در داخل ملک خانه کلانتر، متولی حریم رودخانه داخل شهرها را شهرداری دانسته و بیان کرد: «شهرداری از اداره آب برای زدن پل مجوز دارد چون در حریم روخانه است.»

هادی بدری در گفت‌وگو با پانا، با اشاره به تاریخی بودن پل و ایجاد آن توسط شهرداری، آن را سبب افزایش ارزش افزوده و هویت دادن به ملک دانسته است.

وی در پی درخواست مسئولین آموزش و پرورش برای تملک ملک از طرف شهرداری گفت: «تملک ملک توسط شهرداری نیاز به بودجه دارد، ولی برای تواتر با اولویت آن محدوده تمام تلاش خود را به کار خواهیم بست.»

گفتنی است تصمیم‌گیری نهایی در مورد این ملک طی جلسه ای توسط آموزش و پرورش و شهرداری تبریز اتخاذ خواهد شد.

بر این اساس خانه‌ها و آثار تاریخی در شهر تبریز هستند که به فراموشی سپرده شده‌اند و نیاز به تصمیمات اساسی دارند. تصمیماتی که نه در حرف، بلکه در عمل به وضوح قابل مشاهده باشند.