جلوگیری از کاهش ارزش سرمایه

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا بازارسرمایه باتوجه به همه نوسانات قیمتی که دارد مناسب سرمایه‌‌گذاری برای عموم مردم است یا نه؟ در جواب این سوال می‌توان گفت لازمه ورود به این بازار حرفه‌ای و کسب انتفاع از آن، آموزش حرفه‌ای و علمی نحوه سرمایه‌گذاری است؛ بنابراین اگر با صرف زمان مکفی به درجه علمی مورد نیاز رسیدید می‌توانید شخصا اقدام به سرمایه‌گذاری کنید و از همه پتانسیل‌های این بازار در جهت کسب منفعت برخوردار شوید، اما اگر زمان و توان کافی برای آموزش حرفه‌ای جهت ورود به این بازار را ندارید؛ می‌توانید از صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازارسرمایه استفاده کنید که تیمی حرفه‌ای و باتجربه مدیریت این صندوق‌ها را بر عهده دارند. باید گفت صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، صندوق سرمایه‌گذاری مختلط و صندوق سرمایه‌گذاری سهامی از صندوق‌های مورد توجه فعالان بازار هستند که سرمایه‌گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک و انتظارات آنها را انتخاب می‌کنند.

صندوق با درآمد ثابت، بنا برماهیت آن برای افراد ریسک‌گریز مناسب است. همچنین این صندوق‌ها حداقل ۷۵ درصد از دارایی‌های خود را در سپرده‌های بانکی و اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند و حداکثر ۲۵ درصد از دارایی‌های خود را مطابق با مصوبات سازمان بورس می‌توانند در سهام سرمایه‌گذاری کنند. بنابراین باتوجه به ترکیب دارایی‌های این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران آنها از نوسانات شدید سهام در شرایط غیر‌متعارف مصون می‌‌مانند و بازدهی معقولی را (که معمولا بیشتر از سود سپرده بانکی است) کسب می‌کنند؛ بنابراین می‌توان گفت این صندوق‌ها مورد توجه تمام سرمایه‌‌گذارانی است که میزان تحمل ریسک آنها پایین است، اما خواستار کسب بازدهی‌های بیشتر از نرخ سود بانکی هستند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، نوع دیگری از صندوق‌های مورد توجه است که مناسب افراد ریسک‌پذیر است؛ افرادی که میزان تحمل ریسکشان بالاست و انتظار بازدهی بالاتری نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت و مختلط دارند و ریسک آن را نیز می‌پذیرند. این نوع از صندوق‌ها حداقل ۷۰درصد از دارایی‌‌های خود را در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند و مابقی نیز به اختیار مدیر صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. این کار باعث می‌شود که ریسک این نوع صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت بیشتر شود. به دلیل اینکه بخش زیادی از دارایی‌‌های این نوع صندوق در بورس سرمایه‌گذاری می‌شود. این صندوق‌ها بیشتر مناسب افرادی هستند که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارند، اما فرصت یا اطلاعات کافی برای این کار را ندارند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط یکی دیگر از صندوق‌هایی است که در بازار ما رواج دارد و مورد اقبال قرار می‌گیرد. این صندوق‌ها از لحاظ ماهیت ریسک‌پذیری مابین صندوق‌های با درآمد ثابت و صندوق‌های سهامی قرار می‌گیرد و این نوع از صندوق‌ها حداکثر ۶۰درصد از دارایی خود را در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند. حداقل ۴۰درصد از دارایی صندوق نیز در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌شود و سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها به افرادی با سطح ریسک متوسط توصیه می‌شود. باید گفت سرمایه‌گذاران با توجه به میزان تحمل ریسک و انتظارات خود از میزان بازدهی، یکی از انواع صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند.

به عنوان مثال بازدهی صندوق‌های سهامی (۹۰ صندوق فعال) در یک‌سال گذشته بین ۲ تا ۶۷ درصد بوده است که البته میانگین بازدهی صندوق‌های سهامی در این دوره زمانی حدود ۳۰ درصد بوده است. این نکته را باید در نظر داشت که بازارسرمایه در دو سال گذشته شرایط بسیار سختی را پشت سر گذاشته است و میانگین بازدهی ۳۰ درصدی در دوران رکود بازار، پذیرفتنی است؛ کمااینکه بازدهی بازار در دوران رونق بسیار بیشتر از سود فری ریسک (سود سپرده بانکی) است؛ به‌طوری که شاخص کل از محدوده ۹۰ هزار واحدی در انتهای سال ۹۶ به محدوده ۲ میلیون واحدی در تابستان ۱۴۰۰ رسیده بود (بازدهی ۲۰ برابری شاخص در ۳ سال). بازدهی صندوق‌های بادرآمد ثابت (حدود ۱۰۰ صندوق فعال) در یک‌سال اخیر در محدوده ۲ تا ۲۶ درصد بوده که میانگین بازدهی صندوق‌ها حدود ۲۰ درصد سالانه است.

همچنین میانگین بازدهی درآمد ثابت‌ها در شرایط خوب بازار قطعا بهتر خواهد بود و فاصله بیشتری از سود سپرده بانکی خواهد گرفت؛ کمااینکه در سه سال اخیر بازدهی ۱۴۰-۱۳۰ درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده‌اند و فاصله زیادی با سود سپرده بانکی دارد. بنابراین باتوجه به وضعیت تورمی کشور و چشم‌‌انداز نه چندان روشن کنترل و بهبود اوضاع، با تحمل ریسک معقول، سرمایه‌‌گذاری در صندوق‌های سهامی منطقی‌تر به نظر می‌رسد تا به نوعی پوششی باشد در جهت جبران شرایط تورمی.

کارشناس بازار سرمایه*

منبع: دنیای اقتصاد