چالش‌های تدوین فیلم مستند «آن شب» از زبان مسعود ساکی
تهران (پانا) - تدوینگر فیلم مستند «آن شب» می‌گوید چالش‌های تدوینی در این فیلم مستند را دوست داشته است و برایش جالب بود که هم یک اتفاق را به صورت کاملا مستند می‌بیند و باید این اتفاق را به طریقی با تمام شرایط و کم و کاستی‌هایش مرتب کند تا چشم نواز شود و مخاطب پای قصه بنشیند، تصاویر گویا باشد و روند داستانی حفظ شود.
مسعود ساکی تدوینگر فیلم مستند «آن شب» به کارگردانی مینا قاسمی زواره درباره تجربه تدوین این فیلم مستند به پانا گفت: «من از سال 87 به واسطه اینکه در باشگاه خبرنگاران جوان کار کردم، علاوه بر تصویربرداری، جسته و گریخته تدوین برنامه‌های خبری و مستند را انجام می‌دادم و این کار، اتفاق جدیدی برای من نیست ولی در مجموع تجربه تدوین یک فیلم مستند نسبت به تدوین خبر،گزارش و برنامه‌های کوتاه، تجربه متفاوتی بود، به ویژه اینکه با حجم زیادی از اطلاعات مواجه بودم.»
وی بیان کرد: «من به عنوان تدوینگر هم با حجم زیادی از اطلاعات مواجه بودم و هم اینکه باید آنها را در اصل در هر قسمت از فیلم، بنا به نیاز و اقتضای آن لحظه به مخاطب ارائه می‌دادم. موضوع مستندی که ما کار کردیم ساده و پیش پا افتاده نبود و به نظر من یک موضوع بسیار حساس، عجیب و برای من بسیار تلخ و سخت بود.»
تدوینگر مستند «آن شب» در پاسخ به پرسش اینکه تدوین این مستند چقدر برایتان چالش برانگیز بود، گفت: «خانم مینا قاسمی کارگردان مستند «آن شب»، قبل از اینکه تدوین این فیلم را به من پیشنهاد بدهد با چند نفر از دیگر دوستان تدوینگر صحبت کرده بود که بنا به دلایلی توافق حاصل نشد و در آخر به من پیشنهاد کار داد. چالش این مستند به خاطر موضوع حساسش و مدل فیلمبرداری متفاوتش برای من جالب بود و البته من قبلاً هم سابقه همکاری با خانم قاسمی را داشتم و برایم جالب بود که در یک اشل بزرگتر در قالب یک فیلم با هم همکاری داشته باشیم. البته می‌توان گفت در مواقعی از کار، موضوع ما را به دنبال خود می‌کشید و این خود یک چالش بزرگ بود که هم بتوانیم به احساس‌مان غلبه کنیم و با متریال‌هایی که در اختیار داشتیم، بحث فنی را تا جایی که می‌شد رعایت کنیم و همه این موارد کار را چالش برانگیز می‌کرد.»
وی افزود: «با توجه به زمانی که داشتیم و متریال‌هایی که در دست‌مان بود، کار تا حدودی برای ما سخت شده بود. شاید کسی در اول راه جرات قبول کردن این پروژه را نداشت ولی من دوست داشتم این چالش را تجربه کنم و برای من، چالش جذاب و در پایان شیرینی بود.»
مسعود ساکی همچنین گفت: «درست است که خانم قاسمی چندین سال بود در رابطه با این موضوع (نوزاد فروشی) تحقیق می‌کرد اما چیزی که «آن شب» را رقم زد، یک اتفاق بوده و کاملاً هم رئال و واقعی است. یعنی کارگردان که همان فیلمبردار است، ناگهان وسط یک داستان پرت شده و با توجه به شرایط زمانی و بحث کرونا نتوانسته همراه خودش تیم فیلمبرداری ببرد و به جرات می توانم بگویم که واقعا یکی از مستندترین فیلم‌هایی است که تا الان دیده‌ام، چرا که صد درصد تمام اتفاقات، واقعی است.»
وی در ادامه به برخی چالش‌های ساخت این مستند اشاره و بیان کرد: «چالش اول ما این بود که کل این اتفاقات به صورت کاملا آماتوری توسط یک تلفن همراه و با یک میکروفن خیلی ساده، ضبط شده بود، یعنی نه تصاویر کیفیت آن‌چنانی داشت و نه صدا؛ ولی موضوع فیلم، موضوع بسیار مهمی بود. در وهله اول من یک هارد با حجم زیادی از راش‌های دسته بندی شده تحویل گرفتم ولی خانم قاسمی سفری به خارج از ایران داشت و من مجبور بودم به تنهایی و با توجه به خط داستانی که در حد چند خط قبل از سفرش نوشته بود؛ کار را جلو ببرم. من تقریبا به یک راف کات حدودی رسیدم و طی تماس‌های تصویری با کارگردان، بخش‌هایی از فیلم کم و زیاد شد و به یک چارچوب رسیدیم. در واقع، تدوین این فیلم در سه مرحله انجام شد: مرحله اول، تدوین اولیه انجام شد سپس وقفه‌ای افتاد و خانم قاسمی به افغانستان سفر کرد و ادامه تدوین را انجام دادیم. سپس من به سفر رفتم و در مرحله سوم کار جمع بندی شد و نسخه‌های نهایی چند ساعت مانده به پایان وقت به جشنواره «سینماحقیقت» تحویل داده شد و فشار زیادی روی ما بود.»
این عکاس و فیلمبردار در ادامه توضیح داد: «دیگر مشکلی که ما داشتیم، این بود که مستند «آن شب» قرار بود روی پرده اکران شود و خانم قاسمی چه به لحاظ نوری، چه به لحاظ عوامل و چه به لحاظ اتفاقی که در حال جریان بود، برخی سکانس‌ها که در فیلم هم مشخص است، نمی‌توانست فیلمبرداری کند و پنهانی فیلم می‌گرفت. در کل، اصلاح قاب‌ها، بحث زیبایی شناسی و اینکه فیلم از قالب مستند بیرون نزند وقت زیادی را از ما گرفت. این مستند یک اتفاق بینابینی بود یعنی پنجاه پنجاه بود؛ بخش‌هایی را من کوتاه نیامدم که حذف شود، چراکه تاثیرش را می‌دانستم و مطمئن بودم که نتیجه می‌گیریم. در مواردی نیز خانم قاسمی کوتاه آمد و جاهایی را هم اصرار داشت که اتفاقاتی بیفتد. اختلاف سلیقه عجیبی نداشتیم مگر بحث‌های فنی که با بحث و صحبت آنها را پیش بردیم.»
وی در مورد چالش‌های تدوین فیلم مستند نیز به پانا گفت: «من چالش‌های تدوینی در فیلم مستند را دوست دارم و به ویژه در «آن شب» چالش‌هایش را دوست داشتم. برای من کلا جالب بود که هم یک اتفاق را به صورت کاملا مستند می‌بینم و هم باید این اتفاق را به طریقی با تمام شرایط و کم و کاستی‌هایش مرتب می‌کردم تا چشم نواز شود و مخاطب پای قصه بنشیند، تصاویر گویا باشد و روند داستانی حفظ شود. برای رسیدن به نتیجه، واقعا تجربه سختی را پشت سر گذاشتیم بود ولی خداراشکر در مجموع نتیجه داد و کار دیده شد و توانست در جشنواره «سینما حقیقت» نیز جایزه بگیرد.»
ساکی در پایان ابراز امیدواری کرد: «امیدوارم که همه این اتفاقات دست به دست هم بدهد و مشکلات زنان ما در جامعه دیده شود. ما زنان کارتن خواب زیاد داریم. من در طول تدوین فکر می‌کردم اگر این تعداد زن بی سرپناه در خیابان رها شوند، چه اتفاقی می‌افتد که از لحاظ روحی هم برای من چالشی بود. گاهی عصبی می‌شدم و تدوین را رها و استراحت می‌کردم و دوباره کار تدوین را انجام می‌دادم. امیدوارم این فیلم مستند باعث شود معضلات زنان بی سرپناه دیده شنیده شود.»
مستند «آن شب» که به موضوع خرید و فروش نوزاد می‌پردازد و به صورت موبایلی فیلمبرداری شده است، روایتی از ورود ناگهانی یک مادر با نوزادش به مددسرای بانوان است که مدیر مرکز برای جلوگیری از فروش نوزاد به وسیله مادر تلاش می‌کند او را به شیرخوارگاه تحویل دهد است اما با چالش‌های بسیاری روبه رو می‌شود.
در خلاصه داستان «آن شب» آمده است: «این فیلم مستند روایتی از ورود ناگهانی یک مادر با نوزادش به مددسرای بانوان است که مدیر مرکز برای جلوگیری از فروش نوزاد به وسیله مادر تلاش می‌کند او به شیرخوارگاه تحویل دهد است اما با چالش‌های بسیاری روبه رو می‌شود..» فهرست عوامل فیلم مستند «آن شب» عبارت است از: طراح و کارگردان: مینا قاسمی زواره، دستیار کارگردان: فاطمه زهرا قاسمی، فیلمبردار: مینا قاسمی زواره، تدوین و صداگذاری: مسعود ساکی، پژوهش: مینا قاسمی‌‌زواره و مرجان حسینی، مدیرتولید: محسن امین، گرافیک: مصطفی حسن‌بیگی، مترجم: مهرناز الماسی، روابط عمومی: آزاده فضلی، تهیه کننده: مینا قاسمی زواره، تولید شده در گروه هنری مینآذر.
ارسال دیدگاه