تامین چه کالاهایی با جنگ اوکراین به خطر می‌افتد

رویترز در گزارشی به بررسی صادرات کالاهای مهم پرداخته است:

غلات و دانه‌های روغنی

روسیه و اوکراین صادرکننده بزرگ گندم بوده و به اتفاق ۲۹ درصد از صادرات جهانی را تشکیل می دهند که عمده آن از طریق بنادر واقع در دریای سیاه انجام می شود. عمده گندم به خریداران بزرگ در خاورمیانه و شمال آفریقا نظیر مصر و ترکیه صادر می شود.

اوکراین همچنین یکی از چهار صادرکننده بزرگ ذرت در جهان است و حدود ۴.۵ میلیون تن در ماه صادرات دارد و مشتریان بزرگش شامل چین و اتحادیه اروپا هستند.

این دو کشور در حدود ۸۰ درصد از صادرات جهانی روغن آفتابگردان هم سهم دارند.

گاز و برق

اروپا برای حدود ۴۰ درصد از گاز طبیعی خود به روسیه وابسته است. عمده این گاز از طریق خط لوله یامال-یوروپ که از بلاروس و لهستان عبور کرده و به آلمان می رسد و خط لوله نورد استریم ۱ که مستقیما به آلمان می رود، تامین می شود. تا سال گذشته اوکراین کریدور ترانزیت گاز بود که به اسلواکی و از آنجا به اتریش و ایتالیا می رفت.

روسیه اعلام کرده است به تحویل بدون اختلال گاز طبیعی به بازارهای جهانی ادامه می دهد.

به گفته تحلیلگران، اگرچه تحریمهای اتحادیه اروپا یا آمریکا علیه واردات گاز روسیه بعید به نظر می رسد صدمات به خطوط لوله یا توقف ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین می تواند اتفاق بیافتد و جایگزینی کامل گاز روسیه برای اتحادیه اروپا در مدت کوتاه امکان پذیر نخواهد بود.

آلومینیوم

اکثر تولیدکنندگان فلز روسیه از تحریمهایی که غرب علیه مسکو در زمان الحاق شبه جزیره کریمه در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد، در امان ماندند. تنها استثنا شرکت روسال بود که بزرگترین تولیدکننده آلومینیوم جهان در خارج از چین شناخته می شود. این شرکت در فاصله آوریل سال ۲۰۱۸ تا اوایل سال ۲۰۱۹ هدف تحریم آمریکا قرار گرفت. روسال ۳.۸ میلیون تن آلومینیوم در سال ۲۰۲۱ تولید کرد که حدود شش درصد از تولید برآورد شده در جهان بود. اروپا، آسیا و آمریکای شمالی بازارهای اصلی روسال هستند. شرکت معدنی و بازرگانی کالای گلنکور قرارداد بلندمدت تا سال ۲۰۲۵ برای خرید آلومینیوم اولیه از روسال دارد.

کبالت

آمار سازمان زمین شناسی آمریکا نشان می دهد روسیه ۷۶۰۰ تن کبالت در سال میلادی گذشته تولید کرد که بیش از چهار درصد از کل تولید جهانی بود. روسیه دومین تولیدکننده بزرگ کبالت با فاصله زیادی پس از جمهوری دموکراتیک کنگو است که ۱۲۰ هزار تن تولید می کند. نورنیکل بزرگترین تولیدکننده در روسیه است و ۵۰۰۰ تن در سال ۲۰۲۱ نیکل فروخت. این شرکت عمده تولیدش را به اروپا فروخت.

مس

طبق آمار سازمان زمین شناسی آمریکا، روسیه ۹۲۰ هزار تن مس پالایش شده در سال ۲۰۲۱ تولید کرد که معادل ۳.۵ درصد از تولید جهانی بود و از این میزان، نورنیکل ۴۰۶ هزار و ۸۴۱ تن را تولید کرد. آسیا و اروپا بازارهای صادراتی اصلی هستند.

نیکل

نورنیکل بزرگترین تولیدکننده نیکل پالایش شده در جهان است. این شرکت ۱۹۳ هزار و ۶ تن معادل حدود هفت درصد از تولید معدنی جهانی به میزان ۲.۷ میلیون تن، در سال ۲۰۲۱ تولید کرد و تحت قراردادهای بلندمدت به مشتریان صنعتی جهانی فروش دارد.

پالادیم و پلاتین

نورنیکل همچنین بزرگترین تولیدکننده پالادیم و پلاتین در جهان است. این شرکت سال میلادی گذشته ۲.۶ میلیون اونس پالادیم معادل ۴۰ درصد از تولید معدنی جهانی و ۶۴۱ هزار اونس پلاتین معادل ۱۰ درصد از تولید معدنی جهانی تولید کرد.

طلا

روسیه سومین تولیدکننده بزرگ طلا در جهان پس از استرالیا و چین است و حدود ۱۰ درصد از تولید معدنی جهانی را تشکیل می دهد که طبق آمار شورای جهانی طلا، سال میلادی گذشته به ۳۵۰۰ تن بالغ شد. طلای روسیه توسط شرکتهایی شامل پولیوس و پلی متال تولید می شود. معدنکاران روسیه طلای خود را به بانکهای بازرگانی روسیه می فروشند که به نوبه خود این طلا را صادر می کنند.

تیتانیوم

شرکت VSMPO-Avisma برای بوئینگ و ایرباس تیتانیوم عرضه می کند. آمار سازمان زمین شناسی آمریکا نشان می دهد روسیه ۲۷ هزار تن و اوکراین ۵۴۰۰ تن تیتانیوم اسفنجی در سال ۲۰۲۱ تولید کردندکه به اتفاق حدود ۱۵ درصد از تولید جهانی بود.

فولاد

طبق اعلام انجمن جهانی فولاد، روسیه ۷۶ میلیون معادل چهار درصد از تجارت جهانی فولاد تولید کرد. شرکتهای سوراستال، ان ال ام کی، اوراز، ام ام کی و مچل بزرگترین تولیدکنندگان روسیه هستند و نیمی از تولیدشان را عمدتا به اروپا صادر می کنند.

الماس

شرکت دولتی الروسا بزرگترین تولیدکننده الماسهای خام از نظر حجم تولید است و ۳۲.۴ میلیون قیراط الماس در سال ۲۰۲۱ تولید کرد که معادل حدود ۳۰ درصد از کل تولید جهانی بود. این شرکت عمدتا به بلژیک، هند و امارات متحده عربی صادرات دارد.

کودها

روسیه بزرگترین تولیدکننده کودهای حاوی پتاس، فسفات و نیتروژن است. این کشور سال میلادی گذشته بیش از ۵۰ میلیون تن کود تولید کرد که معادل ۱۳ درصد از تولید جهانی بود. فوسارگو، اورال چم، اورا کالی، اکرون و یوروچم بزرگترین بازیگران این حوزه هستند و به آسیا و برزیل صادرات دارند.