مشاور مرکز مشاوره روانشناختی آموزش و پرورش شهرستان پردیس:
همدلی با نوجوانان، شرط مهم ایجاد احساس امنیت در آنها
پردیس ( پانا) - مشاور مرکز مشاوره روانشناختی آموزش و پرورش شهرستان پردیس با اشاره به سه سبک تربیتی مهم که خانواده‌ها باید از آن اطلاع داشته باشند، گفت همدلی شرط مهم و قابل توجه برای نوجوانان برای ایجاد احساس امنیت در محیط مدرسه و خانواده است.
سیداردشیر میر با اشاره به اینکه کودکان و نوجوانان شرایط هیجانی را دوست دارند، به پانا گفت:«زمانی که فرد از دوره کودکی قدم به مرحله نوجوانی می‌گذارد، در وی شاهد بروز تغییرات هورمونی و تمایل به هیجان‌خواهی هستیم. همان زمانی که باید والدین و معلمان تلاش کنند تا مسائل و مشکلاتی که در نوجوان به لحاظ دوره سنی ایجاد می‌شود را با دقت بررسی و برطرف کنند.»
وی تصریح کرد:«در این دوره سنی لازم است نوجوان بتواند مشکلات خود را در خانواده حل و فصل کند، در غیر این صورت، هر قدر مسئولان مدرسه برای رفع مشکل موجود و اصلاح نوجوان تلاش کنند، چون موضوع بحرانی که این شرایط ایجاد کرده است، درون خانواده وجود دارد، نباید امید زیادی به اصلاح نوجوان بست، حتی اگر تغییری نیز رخ دهد باز هم در بستر خانواده فرد به وضعیت قبل خود باز می‌گردد.»
رفتارهای نامتعارف یا آموزش‌های نامطلوب
میر در ادامه بیان کرد:«باید بدانیم در خانواده‌هایی که رفتارهای نامتعارف وجود دارد، افراد حرمت‌شکنی و فحاشی می‌کنند، این روند رفتاری نادرست باعث خواهد شد؛ نوجوان آموزش‌های نامطلوبی را دیده و بر این اساس از رفتار صحیح و درست بهره زیادی نبرد و به طبع رفتارهای مشکل‌داری را در مواجه با سایر افراد و در روابط اجتماعی از خود بروز دهند.»
مشاور مرکز مشاوره روانشناختی آموزش و پرورش شهرستان پردیس افزود:« البته گاهی شاهد هستیم که تمامی فرزندان یک خانواده درگیر چنین مشکلاتی نمی‌شوند، به طور نمونه شاهد هستیم در یک خانواده با چند فرزند در مقاطع تحصیلی مختلف تنها یکی از فرزندان دچار مشکل رفتاری است. با این وجود نباید از یاد برد که خانواده مهمترین و نخستین منبع آموزش رفتاری برای فرد در زندگی است.»
در چه شرایطی می توان با ۱۲۳ تماس گرفت؟
میر بیان کرد:« افراد می‌توانند در صورت مواجهه با خانواده هایی که رفتارهای نامطلوبی با فرزندانشان دارند، با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس گرفته و مورد مشاهده شده را برای پیگیری از سوی کارشناسان و متخصصان این حوزه معرفی کنند. اورژانس اجتماعی نیز بعد از اطلاع، موضوع خانواده معرفی شده را مورد بررسی قرار داده و کمک‌های مورد نیاز را به اعضای آن خانواده ارائه می‌دهد.»
وی اظهار کرد: در این روند، برای حل مشکلات خانواده از خدمات مشاوره‌ای یا مددکاری بهزیستی یاری گرفته خواهد شد، البته اگر در نهایت مشخص شود، خانواده مذکور در وضعیت نامطلوب و حاد به سر می‌برد که حداقل در آن زمان رفع آن امکان‌پذیر نیست، فرزند یا فرزندان چنین خانواده‌ای به بهزیستی معرفی خواهند شد تا خدمات مربوط به حفظ سلامت خود را دریافت کنند.»
وی در ادامه با بیان یک مثال متاثرکننده، توضیح داد:«به‌عنوان مثال، اگر پدر یا مادر کودک و نوجوانی فروشنده مواد مخدر بوده یا هر رفتار پرخطر دیگری داشته باشند و در این زمینه از فرزند یا فرزندان خود برای فروش مواد مخدر یا هر هدف نادرستی سوء استفاده کنند، باید این امر به اورژانس اجتماعی اطلاع داده شود. توجه داشته باشید زمانی که چنین کودکانی تمام دوران زندگی‌شان را در این شرایط بگذرانند، نباید توقع داشت از نادرست بودن رفتارهای خود اطلاع کافی داشته باشند. حتی ممکن است در این شرایط پدر و یا مادر خود را فردی با شهامت بدانند و از آنها الگوبرداری نادرست کنند که این امر خود تشکیل دهنده زنجیره‌ای بی سرانجام در این خصوص است. در حالی که کمک گرفتن از خدمات مددکاری بهزیستی می‌تواند موجب برون رفتن چنین خانواده‌هایی از بحران شود.»
اثرات تخریبی تربیت ناصحیح
این مشاور خانواده در رابطه با کودکان و نوجوانانی که مشکل حادی ندارند و فقط خانواده‌های آنها نتوانسته‌اند به طور صحیح آنها را تربیت کنند، نیز گفت:«برخی از کودکان و نوجوانان در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که والدین آنها خود در کودکی با رفتارهای مناسب رو به رو نشده‌اند و بنابراین روش صحیح تربیت را نیز نیاموخته‌اند. در این شرایط نیز باید با ارائه آموزش‌های لازم به خانواده به‌خصوص والدین چنین فرزندانی مشکلات ایجاد شده را برطرف کرد.»
۳ سبک تربیتی مهم
میر با اشاره به اینکه خانواده و مدرسه در این روند مکمل یکدیگر بوده و باید هر دو به طور هماهنگ و اثرگذار برخوردها و آموزش‌های لازم را مناسب با سن و شرایط کودک و نوجوان به وی آموزش دهند، افزود: سه سبک تربیتی سهل‌گیرانه، مقتدرانه و مستبدانه (سختگیرانه) وجود دارد. والدینی که مقتدرانه عمل می‌کنند، رفتار آنها مناسب و بجا خواهد بود، ولی آنهایی که سخت‌گیر هستند، برایشان پیامدهای این نوع رفتار مهم نیست و تنها تلاش می‌کنند تا هر طور شده حرف خود را به کرسی بنشانند.»
مشاور مرکز مشاوره روانشناختی آموزش و پرورش شهرستان پردیس در رابطه با والدین سلطه‌گر توضیح داد: «فرزندان چنین والدینی یا سلطه‌گر خواهند شد یا مانند مادر و پدر یا دیگر بزرگ‌ترهای خود سلطه‌گر می‌شوند. چنین فرزندانی سبک رفتار زورگویانه را که از والدین خود آموخته‌اند در مدرسه و اجتماع بروز می‌دهند، همچنین این کودکان و نوجوانان ممکن است سلطه‌پذیر شده و رفتارهایی که در خانواده آموخته‌اند، با دیگر افراد داشته باشند.»
شیوه‌های تربیتی نادرست
میر ادامه داد:« نوع تربیت مستبدانه، سبک تربیتی مناسبی نیست و افرادی که به این شیوه تربیت شده‌اند هم خود و هم اجتماع را درگیر مشکلات زیادی کرده و دیگران را نیز به چالش می‌کشانند.»
وی با تاکید براینکه والدین باید بدانند، فرزندان نوجوان‌شان در مواجهه با هر رفتار اجحاف آمیز، به گروه همسالان پناه می‌برند، اظهار کرد:«این افراد در مواجهه با رفتارهای تندخویانه و مستبدانه والدین خود، احساس می‌کنند؛ ارزش‌هایشان پایمال شده و برای دیده شدن و همچنین درک بیشتر به گروه همسالان پناه می‌برند تا مورد تایید و تحسین قرار گیرد.»
تربیت از دیگر موارد نیز تاثیر می‌پذیرد
این مشاور خانواده با اشاره به اینکه بعضی از افراد تصور می‌کنند، تنها مشکل به سبک تربیت آنها باز می‌گردد، اظهار کرد:«تربیت از موارد دیگری نیز تاثیر می‌پذیرند، از این رو لازم است تا بدانیم رفتار مناسب با فرزند نوجوان باید به چه صورت باشد، براین اساس باید عنوان کرد که در هفت سال اول باید با فرزند به سبک سهل‌گیرانه برخورد شود، زیرا نمی‌توان به طور نمونه قوانین خشک و سختگیرانه برای یک کودک پنج ساله در نظر گرفت. در هفت سال دوم نیز که سن آموزش به شمار می‌رود، بهتر است سبک تربیت، به صورت مقتدارانه باشد تا فرزندان قانون‌پذیر بوده و مسایل اجتماعی را به درستی درک کنند. البته باید در همه دوره‌های زندگی به کودکان و نوجوانان ارزش‌های اجتماعی آموزش داده شود.»
وی با اشاره به والدینی که سبک تربیت سختگیرانه دارند، تصریح کرد:«در دوره نوجوانی لازم است تا نسبت به فرزندان خود سختگیری کمتری داشته باشیم و به جای آن می‌توانیم از روش مشورت‌گیری استفاده کنیم، زیرا در این سن نوجوان می‌خواهد مستقل و مقتدر بودن خود را به نمایش بگذارد. اگر در این زمان با وی سختگیرانه برخورد شود در واقع مثل این است که او را به جنگ دعوت کرده‌اید.»
نوجوان می‌خواهد به او احترام گذاشته شود
میر با بیان این جمله که «نبرد من با تاریکی است برای نبرد با تاریکی شمشیر نمی‌کشم، بلکه چراغی را روشن می‌کنم»، گفت: نوجوانان در این سن می‌خواهند که به آنها احترام گذاشته شود. والدین آگاه با فرزند نوجوان خود به جای اینکه به شیوه‌های نصیحت، کنترل‌گری و یا بالا بردن میزان سختگیری رفتار کنند، از او مشورت گرفته و نظر وی را در مورد مسائل مختلف به ویژه مسائلی که به نحوی به خود او نیز ارتباط پیدا می‌کند، جویا می‌شوند و با این کار به فرزند خود احساس مهم و با ارزش بودن را انتقال می دهند.»
خبرنگار: سیمین رهبریان
ارسال دیدگاه