گزارش پانا از آخرین تحولات مذاکرات وین؛
مذاکرات رفع تحریمها روی ریل پیشرفت
تهران (پانا) - هیات مذاکره‌کننده ایران به ریاست علی باقری روز سه‌شنبه و بعد از تقریبا دو هفته وارد وین شد تا دور هشتم گفت‌وگوهای برجامی را از سر بگیرد.
رایزنی‌هایی که از همان سه‌شنبه شروع شد، آن هم در حالی که بسیاری از منابع خبری و تحلیلگران از حساس بودن و حتی نهایی بودن این مرحله می‌گویند. آن‌طور که برخی منابع نزدیک به مذاکرات گفته‌اند، تاکنون طرفین توانسته‌اند در زمینه نگارش متن و نزدیک کردن دیدگاه‌ها در موضوعات اصلی پیشرفت‌هایی به دست بیاورند، اینکه جزئیات ما را به کجا می‌رساند یا چقدر طول می‌کشد، که توافق حاصل شود را نمی‌دانیم اما فضا مثبت ارزیابی می‌شود.
شاهدش اینکه حتی پلیس بد مذاکرات یعنی فرانسه هم به روسیه که تاکنون مواضعش به ایران نزدیک بوده، نزدیک شده است. رییس‌جمهور روسیه پس از دیدار با همتای فرانسوی‌اش گفته که درباره وضعیت توافق هسته‌ای گفت‌وگو کرده‌اند و مواضع مشترکی در این زمینه دارند. او گفته که موضع آنها در زمینه توافق هسته‌ای بسیار نزدیک به هم است. پوتین بعد از دیدار با ماکرون گفته «ما این عقیده مشترک را داریم که لازم است به تلاش‌های دیپلماتیک ادامه دهیم و به دنبال رسیدن به راهکارهایی در راستای حفظ این سند مهم باشیم. ما موافق بودیم که مواضع‌مان در این زمینه بسیار نزدیک است یا به قول دیپلمات‌ها انطباق دارند.»
آمریکایی‌ها نیز با چراغ سبزهایشان، پالس‌های مثبت به وین می‌فرستند. یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته «رسیدن به توافق در مذاکرات وین در دسترس است، اما این توافق باید هرچه سریع‌تر نهایی شود.»
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری به سوالی درباره اهمیت معافیت‌هایی که دولت جو بایدن اخیرا در زمینه تحریم‌های هسته‌ای ایران بازگردانده است، گفت: «این اقدام برای تسهیل در روند مذاکرات وین است و به معنی بازگشت به برجام نیست.»
به گفته او، «این معافیت‌ها به دو چیز ربط دارد؛ منع اشاعه هسته‌ای و ایمنی هسته‌ای. به گمانم، بیشتر ناظران منصف موافق خواهند بود که هر دو این موارد، فارغ از اینکه برای برجام چه اتفاقی بیفتد، در راستای منافع ملی اساسی ما هستند. ما به یک منظور تصمیم گرفتیم این معافیت‌های تحریمی را بازگردانی و تمدید کنیم و آن میسر ساختن شراکت طرف‌های سوم در پروژه‌های عدم اشاعه‌ای و ایمنی هسته‌ای در ایران بوده است. این کار به خاطر نگرانی‌های رو به افزایش ما درباره اشاعه تسلیحات هسته‌ای، به ویژه در زمینه افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران انجام شده است.»
او افزوده: «مباحثات فنی تسهیل‌شده به واسطه این معافیت‌ها در هفته‌های پایانی مذاکرات برجامی ضروری است، چون معافیت، اگر قرار باشد ایران پایبندی به تعهدات هسته‌ای‌اش را از سر بگیرد، لازم خواهد بود. اما اگر مذاکرات به بازگشتی دوجانبه به پایبندی منجر نشود، این مباحثات فنی باز هم می‌تواند به اهداف ما در زمینه منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای کمک کند.»
آنها که باید تصمیم بگیرند
در ایران البته مواضع همان است که بود. مثلا علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیروز در توئیتی نوشت: «دولت فعلی آمریکا تاکنون با تداوم سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران تلاش کرده اهدافی را که او با قلدری نتوانست محقق کند با ارائه وعده‌های بی‌پشتوانه تامین کند. بدون خروج واشنگتن از توهمات کنونی، مسیر مذاکرات وین هموار نمی‌شود.»
ضمن اینکه تیم مذاکره‌کننده کشورمان طی مدت حضور در تهران طی هفته گذشته و جاری به مشورت مفصل با همه نهادها و مراجع عالی مربوطه در کشور پرداخته و آن‌طور که خبرگزاری دولت گزارش کرده «در هر چهار حوزه مربوط به رفع تحریمها، راستی‌آزمایی، دریافت تضمین‌ها و موضوع هسته‌ای جمع‌بندی نهایی در هماهنگی کامل با مراجع عالی کشور به دست آمده است.» در ادامه این گزارش آمده است: «این طرف غربی است که باید تصمیم نهایی خود را بگیرد و فرصت به دست آمده را از دست ندهد.»
گزارش‌های محرمانه
موضوع دیگری که قرار گرفتن مذاکرات در یک مرحله جدی و حساس را قطعی می‌کند، گزارش‌هایی است که تیم دیپلماسی در ایران و آمریکا به سایر نهادها می‌دهند، آن هم محرمانه و غیرعلنی.
مثلا حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان چند روز پیش مهمان مجلس بود و درباره آخرین تصمیم‌گیری‌ها در وین به صورت غیرعلنی گزارش داد. گزارشی که محمدعلی محسنی‌بندپی، نماینده نوشهر درباره آن گفت: «مجلس از ساعت هشت صبح نشست غیرعلنی با آقای امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه برای بررسی آخرین تصمیم‌گیری‌ها درباره مذاکرات وین داشت. در این جلسه آقای امیرعبداللهیان به ارائه گزارشی درباره مذاکرات وین پرداخت و سپس ۱۰ نماینده مجلس مطالب و سوالات خود را مطرح کردند. مجددا وزیر خارجه به سوالات آنها پاسخ داد و در نهایت رییس مجلس جمع‌بندی داشت. مجموع صحبت‌های وزیر خارجه درباه مذکرات وین و آخرین تصمیم‌گیری‌ها بود.» در آن طرف قضیه هم مذاکره‌کننده ارشد باید توضیح بدهد.
آن‌طور که پایگاه خبری-تحلیلی واشنگتن فیری بیکن گزارش کرده، رابرت مالی نماینده دولت آمریکا در امور ایران قرار است در یک جلسه با اعضای کنگره توضیحاتی «محرمانه» درباره مذاکرات وین ارائه دهد. گزارشی که اولین گزارش محرمانه مالی به کنگره خواهد بود. فیری بیکن در ادامه گزارش خود آورده که «حضور مالی در این جلسه کنگره که پشت درهای بسته برگزار خواهد شد در پی اعمال فشار از سوی رهبران جمهوریخواه کمیته سیاست خارجی انجام می‌گیرد. حضور او نشان می‌دهد که دولت آمریکا در آستانه ورود مجدد به توافق هسته‌ای مورد بحث با ایران و کاهش تحریم‌های تهران قرار دارد.»
این رسانه آمریکایی همچنین تاکید کرده که «دولت آمریکا به تازگی نیز معافیت‌های تحریمی برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را بازگرداند که به کشورهایی چون روسیه و چین اجازه می‌دهد در زیرساخت‌های هسته ایران همکاری کنند. این اقدام به شدت از سوی جنگ‌طلبان مخالف ایران در کنگره مورد انتقاد قرار گرفت و احتمال می‌رود در جلسه روز سه‌شنبه یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد بحث باشد.»
همزمان با آغاز ادامه دور هشتم گفتگوهای وین برخی منابع خبری اعلام کردند پیش نویس نهایی احیای برجام تهیه شده است.
شبکه المیادین با گزارش آخرین تحولات مربوط به مذاکرات رفع تحریمها در وین، از وجود یک پیش‌نویس 20 صفحه‌ای خبر داد. بنا بر این گزارش، "پیش‌نویس یک سند 20 صفحه‌ای تهیه شده است که چارچوب یک توافق سیاسی جامع را مشخص می‌کند".
این شبکه لبنانی به نقل از خبرنگار خود اضافه کرد: اجرای این پیش‌نویس با رفع تحریمها و اجازه بهر‌مندی ایران از انتقال درآمدهایش آغاز می‌شود.همچنین فضای مثبتی برای دست‌یابی به یک توافق طی چند روز یا شاید چند هفته آینده حاکم است.
همزمان نماینده دائم روسیه در وین هم اعلام کرد که پیش‌نویس سند نهایی برای بازگرداندن توافق هسته‌ای ایران تنظیم شده است.
میخائیل اولیانوف در مصاحبه با روزنامه کامرسانت گفت: مرحله کنونی را می‌توان آخرین مرحله مذاکرات نامید. تا کنون مسیر طولانی‌ای طی شده است. پیش نویس سند نهایی در مورد بازگرداندن برجام تنظیم شده است، اما نکات زیادی وجود دارد که نیاز به توسعه بیشتر دارد. این پیش نویس بیش از 20 صفحه است و مبنایی است که می‌توان براساس آن مذاکرات را در زمان نسبتا کوتاهی به نتیجه رساند.
پیش از این نیز نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در توییتی نوشته بود: به نظر می‌رسد مذاکرات در مرحله نهایی است که نیازمند عزم و تلاش پرانرژی همه شرکت کنندگان برای رسیدن به نقطه مقصد یعنی احیای کامل برجام از جمله لغو تحریم هاست.
در همین ارتباط، خبرگزاری دولت گزارش داد تیم مذاکره‌کننده ایران درحالی به وین رفته در هماهنگی کامل با نهادهای عالی کشور، به دستور کار مشخص درباره چهار حوزه مذاکراتی در وین رسیده است.
با پیشرفت مذاکرات در وین و انجام گفتگوهای فنی مفصل و طولانی به ویژه در دورهای هفتم و هشتم، هیات‌های مذاکره‌کننده در وین، اوایل هفته گذشته به کشور‌ها برگشتند تا در خصوص مسائل باقی مانده به جمع بندی رسیده و تصمیم‌های سیاسی بگیرند.
یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران اظهار داشت که تیم مذاکره‌کننده کشورمان طی مدت حضور در تهران طی هفته گذشته و جاری، به مشورت مفصل با مراجع عالی در کشور پرداخته است. براساس این گزارش، تیم مذاکره‌کننده ایران، پس از هماهنگی‌های صورت گرفته، در هر چهار حوزه مربوط به رفع تحریمها، راستی آزمایی، دریافت تضمین‌ها و موضوع هسته‌ای، با دستور کار مشخص و در هماهنگی کامل با مراجع عالی کشور به وین سفر کرده است.
تاکنون طرفین مذاکرات برای احیای برجام توانسته‌اند در زمینه نگارش متن و نزدیک کردن دیدگاه‌ها در موضوعات اصلی پیشرفت قابل توجهی به دست آوردند. اکنون از میزان پرانتزها و موارد اختلافی کاسته شده است و در رابطه با دو موضوع "راستی‌آزمایی" و "تضمین‌ها" که در دو هفته اخیر مورد بحث بوده است، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای به دست آمده است. اما در حوزه‌های رفع "تحریم"ها و "اقدامات هسته‌ای" هنوز به تصمیمات سیاسی طرف‌ها نیاز است.
منابع نزدیک به هیات مذاکره‌کننده ایران تصریح دارند که "به طور کلی چارچوب و تصویر توافق نهایی درحال حاضر روشن و مشخص است و در صورتی که طرف‌های مقابل به ویژه آمریکا در روزهای آتی تصمیمات لازم را اتخاذ کرده باشند، می‌توان به توافقی مرضی الطرفین دست یافت.
دور هشتم مذاکرات که از ۶ دی ماه در وین آغاز شده، یکی از طولانی‌ترین دورهای مذاکرات است و شرکت‌کنندگان سرگرم تکمیل پیش‌نویس متن توافق و تصمیم‌گیری در مورد برخی موضوعات اختلافی بوده‌اند. قریب به اتفاق هیات‌ها اذعان دارند که گفت‌وگوها به رغم پیچیدگی برخی مسائل رو به جلو و در مسیر پیشرفت است.
ارسال دیدگاه