محمود توسلیان: «بریکولاژ» یعنی راز زندگی شرقی

محمود توسلیان کارگردان مستند «بریکولاژ، زندگی نادر مشایخی» که در بخش ویژه پانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» حضور دارد در گفت‌وگو با پانا درباره علت ساخت این فیلم گفت: به بهانه به تصویر کشیدن بخشی از زندگی نادر مشایخی و نحوه تفکر و نگرش ایرانیان به زندگی، مفهومی با عنوان بریکولاژ را مطرح کردیم که یکی از ایده‌های مرکزی ساخت موسیقی نادر مشایخی است.
وی درباره معنای بریکولاژ بیان کرد: آنچنان که در فرهنگ ما ترجمه شده، بریکولاژ مترادف است با سرهم‌بندی اما نه سرهم‌بندی‌ای که هر چیزی را در کنار هم قرار دهیم، بلکه به عنوان نوعی نگرش به زندگی در جوامع شرقی شناخته می‌شود. بدین معنا که در زندگی ما ایرانی‌ها و به ‌طور کلی شرقی‌ها نظمی ناخواسته و جذاب برقرار است و غربی‌ها بسیار آن را دوست دارند.
توسلیان درباره علت پرداختن به این مساله از نگاه نادر مشایخی عنوان کرد: برای من به عنوان کارگردان اثر ۲ دلیل داشت؛ دوست داشتم تاریخ شفاهی موسیقی ایران را به‌صورت مکتوب کار کنم اما پس از مدتی تصمیم گرفتم آن را در قالب تصویر به نمایش بگذارم، از آنجایی که اینگونه آثار هزینه‌های بسیاری را می‌طلبند، نتوانستم آن را به نتیجه برسانم. آشنایی من با نادر مشایخی، به‌خصوص بعد از ورودشان به ایران و رهبری ارکستر سمفونیک ایران، به ساخت این فیلم ختم شد.
این کارگردان درباره روند ساخت فیلم تاکید کرد: در «بریکولاژ» علی‌رغم راش‌های متعدد حاوی مصاحبه‌های بسیار با افراد مختلف، به شدت از مصاحبه در فیلم پرهیز شده است، البته در صحنه‌‌های کوتاهی از فیلم شاهد مصاحبه هستیم که آن هم در خدمت فضای فیلم بوده است. در فیلم شاهد بخشی از زندگی نادر مشایخی هستیم تا به بهانه آن مفهوم بریکولاژ را به تصویر بکشیم.
وی درباره ساخت فیلم‌های تخصصی در حوزه موسیقی گفت: از نقطه صفر تا پایان ساخت یک اثر در شرایط موجود کشور دشوار است به‌خصوص تولید فیلمی درباره اهالی موسیقی که روحیه آرام و انزواطلبی دارند.
توسلیان افزود: از طرف دیگر پیدا کردن تهیه‌کننده برای ساخت فیلم اول کارگردان دشوار است، خیلی کم هستند کسانی مانند رحمان حاصلی تهیه‌کننده فیلم من که با اعتماد، روی کار یک فیلمساز اول سرمایه‌گذاری کند. اگر جشنواره‌ها کار اول فیلمسازان را به هر بهانه‌ای کنار بگذارند، تهیه‌کنندگان نیز به سراغ آن‌ها نمی‌روند و به همین دلیل شرایط برای فیلمسازان دشوار می‌شود و چهره‌های تازه به سختی شناخته می‌شوند. امیدوارم که جشنواره‌ها از تهیه‌کنندگانی که با عشق و علاقه روی چهره‌های تازه سرمایه‌گذاری می‌کنند، حمایت کنند.
این کارگردان در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره جشنواره سینماحقیقت تصریح کرد: جشنواره «سینماحقیقت» باتوجه به استقبالی که می‌شود و حمایتی که از فیلمسازان دارد بی‌شک تنها پایگاه مستندسازان برای پیدا کردن خودشان است، می‌توانند از این طریق امید داشته باشند و کار کنند.
وی در پایان درباره برگزاری آنلاین جشنواره خاطرنشان کرد: اکران آنلاین فیلم‌های این جشنواره نیز می‌تواند به عنوان امتیازی برای این رویداد قلمداد شود، به شرطی که از نظر تبلیغاتی مورد حمایت قرار گیرد و امکانات متعددی برای تماشای فیلم‌ها درنظر گرفته شود.
پانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» از ۱۸ تا ۲۵ آذرماه به دبیری محمد حمیدی مقدم برگزار می‌شود.