از وجه تربیتی «شبکه کوچک» تا عروسک‌هایی کمدی که وحشت را تداعی می‌کنند

آزاده فضلی - مجموعه‌های عروسکی از قدیم الایام در تلویزیون پخش می‌شدند که هر کدام به نسبتی دارای مخاطبان بودند اما از آن دسته از مجموعه‌های عروسکی موفق که امتحان خود را در تلویزیون پس داده‌اند، می‌توان به «کلاه قرمزی»، «زی زی گولو»، «شهر موش ها» و «جناب خان» اشاره کرد. اما یکی از مجموعه‌هایی که اکنون در حال پخش از شبکه نسیم است و مخاطبان قابل توجهی نیز پیدا کرده است، «شبکه کوچک» با مجموعه‌ای از عروسک‌های جذاب است. یکی از این عروسک‌ها «گوریل انجیری» است که در نوع خود منحصربفرد است و عروسک بزرگ فک‌زن است و لازم است دو عروسک‌گردان آن را هدایت کنند. آیتم حمام «شبکه کوچک» با عروسک‌های جذاب و کمی تا حدودی خوفناک پخش شده که این آیتم هم مورد توجه قرار گرفته است. عروسک «سنگ پا» و دیگر عروسک‌های به کار گرفته شده در این حمام، از جنس پاپیه ماشه هستند و فضایی گروتسگ و کمدی هارور تداعی می‌کنند.

مهدی برقعه‌ای که عروسک گردان عروسک جناب‌خان نیز بوده، حالا عروسک «گوریل انجیری» را هدایت می‌کند و عیسی یوسفی پور که در «شبکه کوچک» عروسک گردانی می‌کند، نیز با لحن همیشگی شوخ و شنگی‌اش با ما شوخی می‌کند و عروسک‌هایش را به ما معرفی می‌کند.

تاکنون بیش از ۴۰ قسمت از مجموعه عروسکی «شبکه کوچک» از شبکه نسیم روی آنتن رفته است. «شبکه کوچک»، سریالی عروسکی و رئال در ژانر کمدی، موزیکال و فانتزی است که برای مخاطب خانواده توسط مرکز پویانمایی صبا تولید شده است. قصه این مجموعه، حول محور راه اندازی یک شبکه تلویزیونی توسط تعدادی عروسک و پسر جوانی به نام سهراب شکل گرفته است. عروسک‌ها به سهراب کمک می‌کنند که شبکه خودش را داشته باشد و در ادامه شخصیت سهیلا در نقش خواهر سهراب به این گروه اضافه می‌شود. علاوه بر قصه‌های اصلی در «شبکه کوچک»، برنامه‌های تولیدی و تامینی با تکنیک‌های عروسکی، انیمیشن و رئال که توسط شخصیت‌های شبکه تهیه شده نیز در قالب آیتم پخش می‌شود. «شبکه کوچک» از شنبه تا سه شنبه ساعت ۲۰ در شبکه نسیم پخش می‌شود که این زمان در نیمه اول سال ۱۴۰۰، ساعت ۱۹ روی آنتن می‌رفت.

رضا طالب زاده مجری طرح این مجموعه تلویزیونی درباره دکور و طراحی آن به پانا گفت: طراحی دکور این مجموعه بر اساس شبکه در مقیاس کوچک است و در مساحتی نزدیک به ۳۰۰۰ مترمربع و با ۱۵ دکور مجزا برای آیتم‌های مختلف و زیرساخت‌هایی برای تولید بخش‌های انیمیشنی، عروسکی، استاپ موشن و ... این برنامه تولید شده است. با انجام اقدامات زیربنایی از سقف تا کف، هواساز، نور، برق و ... این سوله که در شهرک سینمایی غزالی قرار دارد تا سال‌ها قابل استفاده برای تولیدات دیگر خواهد بود.

چالش‌های یک برنامه عروسکی که شیرین بودند

امیر سلطان احمدی کارگردان و سرپرست نویسندگان برنامه «شبکه کوچک» در گفت‌وگو با پانا با بیان اینکه پروژه برنامه «شبکه کوچک» از آذر ماه سال ۱۳۹۹ کلید خورد، پروداکشن آماده شده برای برنامه را به مثابه احترام گذاشتن به کارهای عروسکی دانست و گفت: تا به امروز دکور این‌چنینی برای یک کار عروسکی مهیا نشده بود. من در طول ۱۷ سالی که کار عروسکی می‌کردم، این اولین باری است که روی یک پروژه طولانی کار می‌کنم. تصور می‌کردم این پروژه چالش‌های زیادی داشته باشد که داشت ولی بیشتر این چالش‌ها شیرین بودند.

وی در مورد نحوه پخش برنامه «شبکه کوچک» بیان کرد: ۱۳ قسمت از برنامه «شبکه کوچک» در نوروز سال جاری از شبکه دو سیما پخش شد اما تبلیغی برای آن نشد و ساعت پخش مناسبی هم به آن اختصاص نیافته بود. شبکه ۲سیما هنوز اچ‌دی نشده است و از لحاظ صوت هم مشکل دارد و این مساله، از کیفیت کار ما کم می‌کرد. در آن زمان ما بازخوردهایی برای کارمان داشتیم اما این بازخوردها آنچنان که باید و شاید نبودند. در حال حاضر تعدادی از قسمت‌های برنامه «شبکه کوچک» از شبکه نسیم که مخاطبانی از اقشار سنی مختلف دارد، پخش شده است که این قسمت‌ها تکراری بودند اما بازخورد خوبی داشتند.

سلطان احمدی توضیح داد: اگرچه عامه مردم تصور می‌کنند که کار عروسکی فقط برای قشر سنی کودک مناسب است. مدتی پس از محبوب شدن عروسک‌های جناب‌خان و کلاه‌قرمزی در میان اقشار سنی مختلف کشورمان، تب تولید کار عروسکی برای قشر سنی بزرگسال هم داغ شد البته افرادی که در این راستا فعالیت می‌کردند با چالش‌هایی مواجه بودند. آنها سعی می‌کردند در کنار راضی نگه‌داشتن قشر سنی کودک، آثار جریان‌سازی را تولید کنند و آثار جریان‌ساز معمولا قشر سنی بزرگسال را هم مخاطب خود قرار می‌دهند. ما نیز در راستای تولید برنامه «شبکه کوچک» با این چالش مواجه بودیم. این برنامه در وهله اول کودکان را جذب کرد اما معتقدیم با گذشت زمان مخاطب متوجه خواهد شد که این برنامه قشر سنی خاصی ندارد و همه می‌توانند مخاطب آن باشند.

همکاری با برنامه «کلاه ‌قرمزی» خیلی جهان‌بینی ما را تغییر داد

سرپرست نویسندگان برنامه «شبکه کوچک» گفت: کار برنامه «شبکه کوچک» نتیجه همکاری یکی تیم نویسندگی ۲۰نفره است البته تعداد نویسندگان آن ۶ نفر بودند اما ما همه صداپیشگان و عروسک‌گردانان آن را نیز نویسنده اثر تلقی می‌کنیم و تلاش کردیم با همراهی آنها اثری را تولید کنیم که آزمون و خطا به حساب نیاید. من در سال‌های فعالیتم در عرصه تولید آثار عروسکی مدیون خیلی از افراد هستم. همکاری با برنامه «کلاه ‌قرمزی» خیلی جهان‌بینی ما را تغییر داد و به این نتیجه رسیدم که هم‌اکنون تربیت، تشعشعاتی عمل می‌کند و قرار نیست ما در قالب برنامه‌های تلویزیونی به بچه‌ها بگوییم چه کاری را بکنند و چه کاری را نکنند چون اگر قرار بود بچه‌ها یا بزرگسالان با «بکن و نکن کاری» را انجام دهند یا انجام ندهند، امروزه سمینارهای مختلفی برای فرهنگ‌سازی در زمینه‌های مختلف شکل نمی‌گرفتند.

وی تاکید کرد: ما در «کلاه ‌قرمزی» یاد گرفتیم از کلماتی استفاده نکنیم که به ریزش مخاطبان مان بینجامد بنابراین تلاش کردیم برنامه «شبکه کوچک» یک برنامه جوان‌پسند و جدید باشد.ما تلاش کردیم این کار را برای مخاطب عام تولید کنیم. تداوم کار پروژه «شبکه کوچک» هم وابسته به میزان استقبال مردم از این برنامه و حمایت مسئولان است.

عروسک‌هایی کمدی وحشت را تداعی می‌کنند!

کارگردان «شبکه کوچک» همچنین درباره فضاسازی و اینکه این مجموعه چطور از قید تکرار دیگر مجموعه‌های عروسکی تلویزیونی جدا شده است، گفت: به واسطه تجربه‌ام برای تولید آثار عروسکی اشراف نسبتا کاملی به روند تولید این گونه آثار دارم بنابراین زمانی که قرار شد برنامه «شبکه کوچک» را تولید کنم، در وهله اول سعی کردم کاری انجام دهم که مخاطب با دیدن آن از لحاظ بصری با برنامه‌ای مواجه شود که تا به امروز مانند آن را در تلویزیون ندیده است برای مثال برای عروسک های اصلی برنامه، با این پیش‌فرض طراحی شدند و جلو رفتیم که آنها حیوان واقعی به نظر بیایند. تا به امروز حیوانات زیادی در کارهای عروسکی داشته‌ایم اما از نظر من وقتی حیوانات می‌خواهند به عنوان یک کاراکتر اصلی به دنیای خیال بروند و به دیگران کمک کنند، بهتر است که واقعا شبیه به حیوانات اصلی باشند. همچنین ترجیح دادیم که عروسک گردان ها، سختی حرکت دادن این عروسک را بکشند اما کاراکتری مثل گوریل انجیری را حذف نکنیم؛ چراکه عروسک های تلویزیونی چثه کوچکی دارند.