در گفت‌وگو با پانا مطرح شد:
ادغام جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر به درخواست صنوف انجام شد
تهران (پانا) - یکی شدن جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر در حالی انجام می‌شود که جشنواره جهانی فجر بعد از ممارست متصدیان آن به‌تازگی و کمتر از یک سال است که به‌عنوان یکی از جشنواره‌های الف دنیا در کنفدراسیون بین‌المللی تهیه‌کنندگان فیلم (فیاپف) ثبت شده است و مشخص نیست با این ادغام سرنوشت این حضور پررنگ جهانی چه خواهد شد.
رسانه‌ای‌های فعال در حوزه فرهنگ و هنر در بحبوحه حدس و گمان‌های انتخاب دبیر چهلمین جشنواره ملی فیلم فجر بودند که شنیدن خبر یکی شدن جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر توجه همه را از انتخاب دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر دور کرد و این اتفاق جدید نقل محافل فرهنگی و رسانه‌ای شد. چرایی این تصمیم و اینکه چه فرد یا ارگانی این تصمیم را گرفته است، مشخص نیست اما یک مقام آگاه در سازمان سینمایی در گفت‌وگو با پانا اعلام کرد که این اتفاق بنابه به درخواست خانواده سینما و صنوف صورت گرفته است و این در حالی است که هنوز یک سال هم از ثبت جشنواره جهانی فیلم فجر به‌عنوان یکی از جشنواره‌های الف دنیا در کنفدراسیون بین‌المللی تهیه‌کنندگان فیلم (فیاپف) نمی‌گذرد.
این روزها از محسنات و مضرات اجرایی شدن این تصمیم برای فیلم‌ها و فیلم‌سازان ایرانی زیاد سخن گفته‌شده اما نکته جدی فراموش‌شده در اجرای این طرح این است که نباید فراموش کنیم کارگردانانی همچون سروش صحت، بهمن فرمان آرا، رامتین لوافی و... در همین جشنواره‌های جهانی فجر از فیلم‌هایشان رونمایی کردند و درواقع جشنواره جهانی فجر سوپاپ اطمینانی برای فیلم‌های جامانده از جشنواره ملی فجر بود و می‌توانست آلترناتیوی برای معرفی فیلم‌های کارگردانانی باشد که همواره از دیده نشدن فیلم‌هایشان در جشنواره ملی فجر گله‌دارند و مانع دل‌زدگی‌شان از فیلم‌سازی شود.
چه کسی ناقوس جدایی جشنواره ملی و جهانی فجر را به صدا درآورد؟
جشنواره فجر تا سال ۱۳۷۴ فقط به تولیدات سالانه سینمای ایران می‌پرداخت. از سال ۱۳۷۴ جشنواره به‌صورت بین‌المللی برگزار می‌شود و علاوه بر سینمای ایران، در بخش بین‌الملل به بررسی فیلم‌هایی از سینمای جهان پرداخت. در سال ۱۳۹۳ علیرضا داد که در آن زمان دبیر جشنواره سی و دوم بود و البته آن زمان نفوذ زیادی در سینمای ایران داشت، طرح تغییرات را کلید زد. این طرح در زمان ریاست حجت‌الله ایوبی در سازمان سینمایی به اجرا در آمد. رضا داد از الزام یک پوست اندازی در فعالیت‌های بین‌الملل سینمای ایران و جشنواره فیلم فجر سخن گفته بود و ابراز امیدواری کرده بود، این رویداد باید از محرومیتی که بخش بین‌الملل در نتیجه نداشتن تولید مناسب با آن مواجه است، بیرون بیاید و از آن به‌عنوان «زنگ اجرای تغییرات اساسی در جشنواره فیلم فجر» یاد کرده بود.
مخالفان ادغام جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر چه می‌گویند
یکی از مخالفان جدی این تصمیم محمدمهدی عسگرپور، کارگردان و دبیر دوره پیشین جشنواره جهانی فیلم فجر است. وی در انتقاد به این تصمیم در اینستاگرامش نوشت: «سینمای پرافتخار ایران در این سال‌ها چیزی کم داشت و ظاهراً مدیریت فعلی دولتی، همان را زیاد می‌دانست و آن‌هم یک جشنواره جهانی ثبت شده در رده به اصطلاح الف و در ردیف جشنواره‌های صاحب‌نام.» عسگرپور در این پست اینستاگرامی تصویری از نامه رسمی فیاپف درباره پذیرفته شدن جشنواره جهانی فجر در فهرست ۱۵ جشنواره برتر این اتحادیه را همراه با این متن اعتراضی منتشر کرده است. دبیر سی‌وهشتمین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر در ادامه انتقادش آورده است: «این مسیر با تلاش‌های زیاد در طول چند سال اخیر و با کمترین امکانات فراهم شد. جدی گرفتن باقی قضایا در دوره رفتارهای قزن قورتکی و عوام‌فریبانه از قبیل کمیته فلان و راهبرد بهمان هم اشتباه است. البته در فقره اخیر، ایشان مامورند و معذور و نسبتاً کم مطالعه.»
همچنین «سیدعباس صالحی» وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره فلسفه جدایی جشنواره جهانی و ملی فجر از یکدیگر گفته بود: «با توجه به جو هیجانی جشنواره ملی فجر که فضای بسیار خوبی را به وجود می‌آورد و در این جو تنها فیلم‌های داخلی موردتوجه قرار می‌گرفت، این موضوع باعث می‌شد که جشنواره جهانی فجر تحت‌الشعاع جشنواره ملی قرار بگیرد و آن‌چنان‌که باید، بخش بین‌المللی رشد نمی‌کرد. با این استدلال و چند نکته دیگر جشنواره جهانی از بخش ملی جدا شد. خوشبختانه در این چند سال نیز توانسته است، جایگاه خوبی برای خود به دست آورد.»
موافقان ادغام جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر چه می‌گویند
جداشدن بخش جهانی جشنواره فیلم فجر از بخش ملی از همان ابتدا مورد نقد بسیاری از سینماگران و منتقدان قرار گرفت. علاوه بر هزینه‌های مضاعف، افت کیفی فیلم‌ها و کیفیت فیلم‌سازان خارجی حاضر در جشنواره نیز از مهم‌ترین انتقاداتی است که به این روند جدید وارد شد. یکی دیگر از این انتقادات به روند اجرای جشنواره و محدود کردن برگزارکنندگان آن به طیف خاصی از اهالی سینما بود که شائبه مدیریت و اجرای محفلی جشنواره را تقویت می‌کرد. یکی از تندترین این اظهارات را مجید مجیدی مطرح کرد. این کارگردان شناخته‌شده سینمای ایران، در گفتگو با ویژه‌نامه نوروز۱۳۹۹ ماهنامه «اندیشه پویا» یکی از دلایل ایجاد فضای ناسالم سینمای امروز را جدا کردن بخش بین‌الملل از جشنواره فجر دانست که اصل فلسفه جشنواره فجر را زیر سؤال برده است. وی با ذکر خاطره‌ای در این زمینه گفت: آن زمان که «پیر هانری دولو» در جشنواره فجر «بدوک» را دید و آن را به کن فرستاد مثل حالا نبود که برای رسیدن فیلم به جشنواره، نیاز به لابی‌گری داشته باشی!
همچنین کانون کارگردانان سینمای ایران در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۹۷ طی نامه‌ای به رئیس سازمان سینمایی وقت خواستار بازگشت بخش بین‌المللی به جشنواره فیلم فجر و ادغام این دو جشنواره همچون گذشته شد. در متن نامه شورای مرکزی کانون کارگردانان سینما خطاب به رئیس سازمان سینمایی دلایل خود را این‌گونه شرح دادند: «همان‌طور که مستحضرید زمانی که جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در کنار جشنواره ملی شکل گرفت، هدفش جذب مخاطبان غیر ایرانی برای معرفی بیشتر و بهتر سینمای نوین ایران به جهان بود. همچنین این جشنواره توانست با نمایش آثار مطرح سینمای جهان طیف وسیعی از دانشجویان و تماشاگران حرفه‌ای سینما را به خود جذب کند. صف‌های طویلی که برای دیدن فیلم‌های خارجی در سرمای بهمن هرسال مقابل سینما عصر جدید تشکیل می‌شد، همچنان در تاریخ این جشنواره و اذهان دوستداران سینما زنده است. اما باگذشت ۴ دوره از جدایی بخش بین‌المللی از بخش ملی جشنواره فیلم فجر، حالا با قاطعیت می‌توان گفت جشنواره جهانی فجر نتوانسته نقش هنری و تاریخی خود را برای معرفی و یا ارتقاء جایگاه سینمای ایران در سطح جهانی به‌خوبی ایفا کند و تأثیر خروجی آن بر جریان تولید و پخش و نمایش
آثار سینمای ایران چندان محسوس نیست. بی‌تردید و به شهادت علاقه‌مندان سینمای ایران، جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با تمام کاستی‌هایش مؤثرتر از جشنواره مستقل جهانی فجر فعلی عمل می‌کرد، چون در روال گذشته نگاه جامعی حاکم بود که تمامی فیلم‌های خوب سینمای ایران را برای مخاطبان ایرانی و غیر ایرانی به نمایش می‌گذاشت؛ اما به نظر می‌رسد جشنواره جهانی فعلی در راستای تفکری است که قصد دارد بازار جهانی تنها با بخشی خاص و محدود از سینمای ایران مرتبط باشد و به هر دلیل مثبت و یا منفی، این بازار وسیع با کلیت سینمای ایران روبرو نشود. بدون شک این قطع ارتباط سینمای ایران با بازار جهانی در درازمدت موجب منزوی شدن سینمای ایران در عرصه جهانی خواهد شد. از طرف دیگر بازار جهانی فعلی بیشتر به محلی برای حضور میهمانان داخلی تبدیل شده تا میهمانان خارجی و مفهوم اصلی بازار فیلم از دست رفته است. با توجه به نکات ذکر شده و با توجه به نارسایی‌های دیگری که در اداره این جشنواره دیده می‌شود و همچنین تقارن زمانی آن با جشنواره‌های جهانی و معتبر دیگر، که بر جشنواره ما سایه افکنده، کانون کارگردانان سینمای ایران از جنابعالی به‌عنوان ریاست سازمان
سینمائی تقاضا دارد شرایط را برای بازگشت بخش بین‌المللی به جشنواره فیلم فجر امسال مهیا کنید. از آنجائی که جشنواره فیلم فجر جشنواره‌ای دولتی و شناخته‌شده است و امسال هم در چهلمین سال پیروزی انقلاب هستیم، شایسته است بخش بین‌المللی این جشنواره فعال‌تر از گذشته بکوشد تا مهمانان خارجی شایسته و مؤثر دعوت‌شده از جشنواره‌ها و بازارهای معتبر جهانی، بتوانند شاهد نمایش همه فیلم‌های تولیدی یکسال اخیر سینمای ایران باشند، که با توجه به زمان مناسب برگزاری این جشنواره در بهمن تاثیر بسیار بیشتری در اعتلای بین‌المللی سینمای ایران خواهد داشت.»
ارسال دیدگاه