«شفافیت آراء نمایندگان»؛ مفید یا مضر؟

احمد علیرضابیگی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در گفت‌وگو با پانا پیرامون طرح «شفافیت آراء نمایندگان» و اهمیت و الزام چنین طرحی در ساختار سیاسی کشور گفت: «مسئولان ما در سطوح مختلف و به ویژه در قوای مقننه و مجریه که منتخب مستقیم مردم هستند باید نسبت به عملکرد و اقدامات خود در مقابل مردم پاسخگو باشند. در حال حاضر به دلیل فقدان حزب، متاسفانه این پاسخگویی روشن وجود ندارد و از سوی دیگر صف‌بندی درون مجلس لزوم شفافیت آراء را که مطالبه مردمی هم هست بیش از هر چیزی ضروری می‌کند.»

وی افزود: «اگر ما معتقدیم خدمتگذار مردم هستیم و آنان کارفرمایان ما هستند باید تلاش شود خدمات‌مان به چشم آنان بیاید و چه‌بسا خیانت مورد قبول آن‌ها نیست و نمی‌پذیرند چیزی از آن‌ها پنهان شود.»

علیرضابیگی بیان کرد: «همچنین رهبر انقلاب فرمودند ما چیز پنهانی از مردم نداریم جز موضوعات دفاعی که آن هم از مردم پنهان نیست، از دشمنان پنهان است، لذا باید از طرح شفایت آراء استقبال کرد و این راه را طی کنیم. رئیس مجلس شورای اسلامی هم تاکید داشتند این شفافیت باید از مجلس شروع شود و مردم به هیچ عنوان نامحرم نیستند و باید در جریان باشد زیرا هرچقدر آنان نسبت به موضوعات آگاهی داشته باشند تشخیص سره از ناسره برای آن‌ها راحت‌تر است.»

با شفافیت آراء، مردم از آراء نهایی نمایندگان مطلع خواهند شد

وی افزود: «مستحضر هستید که اکنون مشروح جلسات علنی مجلس به صورت زنده از رادیو پخش می‌شود و مردم همواره با علاقه‌مندی و دقت خاصی مسائل مربوط به مجلس را دنبال می‌کنند تا مشاهده کنند نمایندگان در موضوعات مختلف چه اظهارنظری می‌کنند؛ یعنی مردم در حال حاضر در جریان نطق‌ها، تذکرها، موافقت یا مخالفت‌های نمایندگان هستند اما با شفافیت آراء این مساله یک گام فراتر خواهد رفت و مردم از آراء نهایی مطلع خواهند شد.»

نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی همچنین اضافه کرد: «در مواقعی این اتفاق محتمل است که نماینده‌ای در یک موضوع، مخالف صحبت کند و بعد رأی موافق بدهد یا برعکس؛ در چنین جایی شفافیت آراء نمایندگان این امکان را به رأی‌دهندگان می‌دهد تا در انتخابات بهتر بتوانند به وکلای خود رأی بدهند.»

شفافیت آراء نباید باعث شود استقلال و حُریت نماینده تحت تاثیر قرار گیرد

عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در ادامه با بیان اینکه «موضوع شفافیت آراء نباید باعث شود استقلال و حُریت نماینده تحت تاثیر قرار گیرد»، تاکید کرد: «اگر ما احزاب داشتیم پاسخگویی هم شفاف می‌شد چراکه نظریات احزاب نمی‌تواند پنهان باشد و نماینده‌ای که از طریق حزب وارد مجلس می‌شود ناچار است برای این که از اهداف حزب خود صیانت کرده و پاسخگوی دستاوردهای خودش نزد افکار عمومی باشد، شفاف عمل کند. همچنین مسائلی وجود دارد که بازتاب‌های قشری و صنفی یا منطقه‌ای دارد باید دقت کنیم که نماینده تحت تاثیر این عوامل آزادگی خود را از دست ندهد.»

علیرضا بیگی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که نمایندگانی که به «طرح شفافیت آراء» رأی منفی داده‌اند عنوان می‌کنند «مشخص شدن آرای ما ممکن است بر تائید صلاحیت‌مان در دور بعدی تاثیر بگذارد»، گفت: «تجربه گذشته نشان داده است عکس این عمل و باور اتفاق افتاده است. امروز کسانی را در مجلس داریم که اظهارنظرشان در موضوعات مختلف چه بسا مخالف بود. اما امروز این را نمی‌توان به عنوان یک اصل قلمداد کرد و باید هم به این نگرانی‌ها پایان داده شود.»

نماینده مردم در جایگاه نماد اراده ملی باید بتواند اظهارنظر کند

وی تاکید کرد: «نماینده مردم در جایگاه نماد اراده ملی باید بتواند اظهارنظر کند و اتفاقا موکلش هم باید بداند او چه رأی و نظری داشته است. به طور مثال من به واسطه اظهارنظرهایی که داشتم چندین بار به دادگاه رفته‌ام و توانستم اثبات کنم حق با من بوده است. در آن مجلس هم برخورد سیاسی با من شد و در موضوع پرونده آقای آخوندی و آرایی که مطرح کرده بودم، سبب شکایت شده بود. هرچقدر هم استدلال می‌آوردیم و می‌گفتیم این در چارچوب وظایف نمایندگی است اما هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان موضوعات را خارج از چارچوب نمایندگی تشخیص داد.»

نماینده تبریز در ادامه عنوان کرد: «معتقدم باید این برخوردها و تفکرات تمام شود و یک رویه درست در پیش گرفته شود تا نمایندگان به وظیفه‌ای که قانون برای آنان تعیین کرده است به درستی عمل کرده و نگرانی نداشته باشند که فردا روزی به خاطر همین انجام وظایف با آنها برخورد شود.»

مجلس یازدهم موافق مساله شفافیت آراء نمایندگان است

وی در پایان با اشاره به اینکه مجلس یازدهم موافق مساله شفافیت آراء نمایندگان است، خاطرنشان کرد: «در مجلس دهم تعداد کسانی که اعتقاد یا تمایلی به مساله شفافیت آراء نداشتند بیشتر بود و تعدادشان به ۱۰۰ نفر می‌رسید اما در مجلس یازدهم این اتفاق بالعکس رقم خورده است؛ یعنی تعداد موافقین ۱۵۰ نفر و تعداد مخالفین حدود ۶۳ نفر بودند. نکته دیگری که در اینجا باید مورد توجه قرار گیرد این است که در نوبت قبلی که این طرح در صحن رد شد تنها ۳ رأی برای تصویب کم آورد، آن هم در شرایطی که باتوجه به حساسیت قانونگذار درباره تغییر مواد آیین‌نامه حتما باید اجماع دو سوم درخصوص این طرح صورت می‌گرفت و این امر نشان‌دهنده آن است که مجلس یازدهم به سمت شفافیت گام برداشته است.»