قیمت برنج سوار بر موج شایعات

به‌گزارش ایران، انتشار خبر واردات برنج طی هفته‌های گذشته سبب فروکش کردن تلاطم بازار این محصول و افت قیمت شلتوک در شالیکوبی‌ها شد اما با وجود این، شالیکاران گلستانی از شرایط فعلی به‌دلیل تحمل خسارت ناشی از جبران نشدن هزینه تولید با قیمت فعلی، گلایه دارند. برخی شالیکاران گلستان که از آب نسق برای تولید این محصول استفاده می‌کنند، معتقدند که استمرار این رویه و بی‌توجهی به آسیب مالی مکرر کشاورزان، آنان را از ادامه کشت این محصول در سال‌های آینده رویگردان خواهد کرد.

با وجود خشکسالی شدید سال‌های اخیر و تأثیر آن بر کشاورزی، از مجموع سه میلیون تن نیاز برنج کشور حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برنج سفید از مزارع ۱۹ استان کشور تولید شد که ۹۰ درصد آن مربوط به سه استان شمالی گلستان، گیلان و مازندران بوده است.

بررسی در خصوص قیمت برنج در گلستان نشان می‌دهد قیمت این محصول در استان طی هفته گذشته حرکت سینوسی داشته به گونه‌ای که در برخی روزها به اوج رسیده و در روزهای دیگر با کاهش قیمت، موجب نگرانی شالیکاران شده است.
بر این اساس، قیمت شلتوک برنج (شالی و برنجی که هنوز از پوست برنیاورده باشد) هفته گذشته کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی را تجربه کرد و این نوسان قیمت با بروز کوچکترین شوک در بازار به دلایل مختلف وجود خواهد داشت.

به‌عنوان نمونه قیمت شلتوک فجر، فجر سوزنی، شیرودی و ندا به‌عنوان رقم‌های پرمحصول از حدود ۱۶۵ هزار ریال به ۱۴۵ هزار ریال رسید و شلتوک برنج‌های با کیفیت‌تر مانند طارم هاشمی و طارم کاهش حدود ۲۰ هزار ریالی را تجربه کرد.

کاهش قیمت برنج در شالیکوبی‌ها و بازار گلستان نیز محسوس شده و برنج‌های پرمحصول از محدوده ۳۹۰ تا ۴۰۰ هزار ریال به رقمی در حدود ۳۵۰ تا ۳۶۰ هزار ریال و برنج‌های با کیفیت‌تر از محدود ۴۶۰ تا ۴۷۰ هزار ریال به رقمی در حدود ۴۲۰ هزار ریال رسید. بازاریان و فعالان حوزه برنج معتقدند که انتشار خبر واردات چند کشتی برنج به ایران سبب متعادل‌تر شدن قیمت شلتوک برنج و برنج در روزهای گذشته شد. با اینکه شهروندان از این رویه استقبال می‌کنند اما هزاران خانوار شالیکار گلستانی معتقدند که واردات برنج در اوج برداشت شالی زیان هنگفتی به آنان وارد خواهد کرد.
از سوی دیگر معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان گفت که در سال‌جاری حدود ۶۷ هزار هکتار شالی در استان کشت شده است.
محمدرضا عباسی گفت: به‌دلیل کاهش ۴۰ درصدی بارندگی به کشاورزان توصیه شده بود که سطح زیر کشت شالی خود را تا ۵۰ درصد کاهش دهند و محصولاتی با نیاز آبی کمتر مانند سویا و کنجد بکارند اما این خواسته مورد قبول قرار نگرفت.
وی بیان کرد: از مجموع شالیزارهای گلستان، ۱۲ هزار هکتار که به‌صورت مستقیم از سردهنه رودخانه‌ها مشروب می‌شوند وضعیت مناسب تری برای کشت برنج دارند.

دلالان در کمین بازار برنج مازندران
بازار برنج مازندران طی کمتر از سه ماه گذشته سه بار دچار التهاب شد که نتیجه آن افزایش فواره‌ای قیمت و رسیدن نرخ به بالای ۴۰ هزار تومان در شالیکوبی‌ها بود؛ وضعیتی که به اعتقاد کارشناسان نشانگر تکاپوی بازار برای رسیدن به تعادل از یک سو و ورود دست‌های مختلف برای سودجویی از سوی دیگر است. مازندران با تولید بیش از یک میلیون تن برنج سفید طی دو کشت در هر سال، بیش از ۴۰ درصد نیاز کشور را تأمین می‌کند. به‌همین دلیل است که هرگونه اختلال در بازار برنج این استان کل کشور را تحت تأثیر قرار داده، گمانه زنی‌های درست و نادرست را رواج می‌دهد.

بازار برنج مازندران امسال شروع به کار آرامی داشت. فروش عمده هرکیلوگرم برنج کیفی طارم در شالیکوبی‌ها با قیمت ۲۹ تا ۳۲ هزار تومان آغاز شد؛ نرخی که به‌نظر می‌رسید بر اساس یک توافق نانوشته با اعمال افزایش هزینه تولید و صرفه و صلاح تولید کننده و مصرف کننده انتخاب شده بود. انتظار می‌رفت این نرخ با اندکی بالا و پایین شدن به اقتضای زمان، همانند چند سال گذشته تا فصل کشت سال بعد ثابت بماند، ولی این انتظار محقق نشد و علائم ورود بیماری به این بازار در همان ماه تیر و هفته‌های نخست آغاز برداشت خودنمایی کرد. ماه مرداد در حالی که برداشت برنج کشت اول در مازندران به اوج رسید و انتظار همگانی مشاهده اندکی کاهش قیمت نسبت به ماه تیر بود، بازار دچار التهاب و افزایش قیمت دوباره شد. این بار نرخ هرکیلوگرم برنج کیفی طارم در انواع مختلف روی پله‌های ۳۵ تا ۳۸ هزار نشست.

افزایش قیمت در این مرحله و به فاصله کمتر از یک ماه که بر خلاف انتظار و دیدگاه کارشناسی بود، سبب شد تا کشاورزان نسبت به وضعیت بازار حساس شوند و برای گرفتار نشدن در دام دلالان و تکرار تجربه سال‌های دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ احتیاط پیشه و محصول آماده فروش شان را از بازار خارج کنند. بسیاری از مازندرانی‌هایی که از خود شالیزاری ندارند، به‌طور معمول در ماه مرداد که بازار برنج کم‌ترین قیمت را تجربه می‌کند، نیاز سالانه شان را تأمین می‌کنند، ولی امسال با شوک افزایش قیمت مواجه شده و دست خالی ماندند؛ به این امید که شاید با ورود سیاستگذاران شاهد بازگشت قیمت به ماه تیر و اوایل فصل برداشت باشند، انتظاری که نه تنها محقق نشد بلکه برعکس با التهاب ماه شهریور و افزایش سه باره قیمت، امید بسیاری از آنان ناامید شد. طی دو هفته گذشته قیمت هرکیلوگرم برنج کیفی طارم در انواع مختلف مرز ۴۰ هزار تومان را در شالیکوبی‌ها پشت سر گذاشت و تا ۴۵ هزار تومان نیز خریدار یافت، خریدارانی که کمتر اطلاعی درباره آنها حتی در بازار و نزد شالیکوبی داران موجود است و علت تمایل به خرید تا چنین قیمتی که به معنای فروش آن به مصرف کننده در استان‌های دیگر بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان است، مشخص نیست.