تنظیم برنامه رفاهی سازمان پژوهش در قالب نظام جامع خدمات رفاهی

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، حسن ملکی در ابتدای این جلسه گفت: امور رفاهی در هر سازمانی یک واقعیت است و اگر مسئول سازمان به این واقعیت توجه لازم را نداشته باشد ممکن است خللی وارد شود و مشکلاتی پدید بیاید. مسائل رفاهی یک ضلع از اضلاع شخصیت فرد و شخصیت یک جامعه را تشکیل می‌دهد البته بخشی از امور رفاهی در بین سازمان‌های مختلف، مشترک است و بخشی از امور رفاهی هم وجود دارد که اختصاصی است.

مؤثرترین عامل برای تقویت انگیزه، مسائل رفاهی است

ملکی اظهار داشت: سازمان پژوهش یک بُعد دانشی و علمی دارد که مصادیق و معانی آن برای همکاران و کارشناسان ما مشخص است و هر یک از آن‌ها چه در ارتباط با برنامه‌های درسی رسمی و چه در ارتباط با برنامه‌ها و فعالیت‌های غیررسمی ولی مربوط به فعالیت‌های رسمی فعالیت می‌کنند. رئیس سازمان باید در ارتباط با تقویت بُعد دانشی و مهارتی کارمندان خودش حساس باشد. ما در این رابطه اقداماتی کرده‌ایم و اداره آموزش ما فعالیت‌هایی انجام داده است ولی بُعد دانشی و مهارتی سازمان مسئله بسیار مهمی است چون کار اصلی‌اش کار علمی است.

وی افزود: ضلع دیگر مسائل سازمان این است که ما سازمان را توسعه دهیم و به هدف‌های متعالی‌تر برسیم و به وضع موجود راضی نباشیم. یعنی تصور نکنیم که چون بخشی از کار را انجام داده‌ایم و به یک موفقیت‌هایی هم رسیده‌ایم پس به نقطه توقف و آرامش رسیده‌ایم و نباید برای قدم‌های بعدی تلاش کنیم. این حالت هم جالب نیست زیرا سازمان با توسعه و پیشرفت زنده است. ضلع دیگر سازمان نیز بحث "سلامت اداری و سلامت اخلاقی" است که ما برای آن هم کمیته دیگری تشکیل داده‌ایم و الحمدلله افراد این کمیته معین شده و ابلاغ‌ها صادر شده است و دارند کارها را دنبال می‌کنند.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تأکید کرد: آنچه که مأموریت‌های دانشی، مهارتی و علمی را تغذیه می‌کند و باعث می‌شود که این فعالیت‌ها به بار بنشیند، انگیزه کاری همکاران عزیز ما است. این انگیزه خود به خود به وجود نمی‌آید و باید به طور مشترک برای آن فکر و اندیشه کنیم. واقعیت این است که اگر بخواهیم همکاران ما در ابعاد علمی و آموزشی و حتی در مسئله سلامت اداری و اخلاقی و سایر امور مربوط به سازمان خوب عمل کنند، باید انگیزه برای کار در آنها تقویت شود و شاید مؤثرترین عامل برای تقویت انگیزه، مسائل رفاهی است. به این معنا که اقداماتی باید صورت بگیرد تا کارشناسان احساس تعادل و آرامش کنند.

رفاه را منحصر در امور مادی نکنیم

ملکی با بیان اینکه ما رفاه را منحصر در امور مادی نمی‌کنیم بلکه امور غیر مادی و روحی و روانی را هم شامل می‌شود، افزود: الآن هم در شرایطی قرار داریم که اوضاع کرونایی تقریباً یک ناامنی روحی و روانی در همه ایجاد کرده است. متأسفانه هر روز شاهد فوت شدن قریب به ۶۰۰ نفر از هموطنان خود هستیم و یک سری نگرانی‌ها و ناامنی‌ها ایجاد شده است. شرایط طوری شده که ما در سازمان امکان این را نداریم که از امکانات خودمان را استفاده کنیم.

وی ادامه داد: برای مکان‌های رشد ما در تنکابن، نشتارود و مشهد هزینه زیادی شده ولی از این مکان‌ها استفاده نمی‌شود در حالیکه آرزوی امثال بنده، آقای علوی‌تبار و آقای مهری این بود که شرایط طوری می‌شد که همکاران عزیز ما به نوبت همراه با خانواده‌های خود دو سه روز به آن مکان‌ها می‌رفتند و برمی‌گشتند ولی الآن کرونا باعث شده از این سرمایه طبیعی خودمان نتوانیم استفاده کنیم.

ارتقای کیفیت خدمات بیمه تکمیلی و وام ضروری به کارکنان سازمان

سپس محمد علوی‌تبار، معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان به گزارش عملکرد چند ماه اخیر سازمان در بحث رفاه پرداخت و گفت: یکی از موضوعاتی که در سازمان مورد بررسی قرار داده‌ایم بحث بیمه تکمیلی است. بیمه تکمیلی در چند سال گذشته با بیمه آتیه‌سازان بود و به خاطر خدمات بسیار ضعیفی که این بیمه به همکاران ارائه می‌داد؛ ما دنبال این بودیم که با بیمه‌ای با شرایط بهتر و امکانات لازم و در شأن همکاران سازمان وارد همکاری شویم. خدمات بیمه‌های مختلف را بررسی کردیم و در نهایت به بیمه ایران رسیدیم که خدمات بیشتری را ارائه می‌دهد و پوشش بیمه‌ای بهتری نیز نسبت به سایر بیمه‌گذاران دارد.

علوی‌تبار سپس به مقایسه خدمات بیمه ایران با سایر بیمه‌ها پرداخت و گفت: بیمه ایران برای دندانپزشکی، سمعک، تهیه اعضای طبیعی بدن، ارتوز و... خدمات بهتری ارائه می‌دهد و به لحاظ فرانشیز نیز کسر مبلغی که در بیمه قبلی انجام می‌شد ۲۰ درصد بود و الآن ما آن را به ۱۰ درصد کاهش داده‌ایم. ضمن اینکه میانگین پرداخت هزینه‌های درمان در بیمه ایران بین یک تا دو ماه است که به مراتب از بیمه قبلی سریع‌تر انجام می‌شود. در کل سعی کرده‌ایم با توجه به شرایط کرونایی که وجود دارد بهترین حالت بیمه را برای همکاران فراهم کنیم.

وی افزود: در بحث صندوق وام ضروری سعی کرده‌ایم دور انتظار دریافت وام را از شش ماه به دو ماه کاهش داده و سقف وام را برای کارکنان رسمی، پیمانی و بازنشسته از ۴۰ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان افزایش داده‌ایم. وام نیروهای قراردادی نیز از ۲۵ میلیون تومان به ۳۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. وام‌های دیگری را نیز اختصاص داده‌ایم و به طور کلی سعی کرده‌ایم انواع وام‌هایی که می‌توانستیم برای همکاران بگیریم را فعال کنیم.

معاون توسعه منابع و پشتیبانی در رابطه با بحث هدایای رفاهی نیز گفت: از سه ماه پایانی سال گذشته تا پایان تابستان امسال جمعاً ۹۴۳ کارت‌ هدیه یک میلیون ریالی برای تولد اعضای خانواده کارکنان سازمان اهدا شده و خواهد شد که بازخوردهای خوبی هم همراه داشته است. بحث هدیه به فرزندان ممتاز کارکنان به تعداد ۱۷۶ نفر در حال انجام است، هزینه ازدواج همکاران به تعداد ۹ نفر و هزینه فوت همکاران به تعداد ۴ نفر نیز انجام شده است.

وی همچنین درباره مجتمع‌های رفاهی رشد بیان کرد: ما تجهیز امکانات مجتمع‌های رفاهی رشد را در دستور کار قرار داده‌ایم. ۸۰۰ میلیون تومان برای تجهیز تشک‌ها و تخت‌های مجتمع تنکابن در حال انجام می باشد که ان‌شاءالله این‌ تجهیزات تا ماه آینده آماده خواهد شد. همچنین مجتمع مشهد را نیز به سیستم‌های امنیتی و دوربین‌ها مجهز کرده‌ایم. یک سری ایرادات نیز در مجتمع نشتارود وجود دارد که به خاطر تحویل ناقص پیمانکار قبلی است و اکنون مشغول پیگیری آن مشکلات هستیم.

مجتمع‌های رفاهی رشد آماده‌ خدمت‌رسانی هستند

سپس حبیب‌الله مهری مدیرکل امور اداری و پشتیبانی گفت: از مهر ۱۳۹۹ که یک سری محدودیت‌های کرونایی هتل‌ها و مراکز گردشگری رفع شد، سه مجتمع رشد ما فعال شده و همکاران ما در سازمان می‌‌توانند مراجعه کنند و از خدمات این مجتمع‌ها بهره‌مند شوند.

مهری در خصوص بیمه تکمیلی کارکنان سازمان پژوهش نیز گفت: سال قبل هر همکار حدود ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان برای بیمه تکمیلی پرداخت می‌کرد و امسال حق بیمه حدود ۱۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است در حالیکه در سال جاری بیمه ایران را با خدمات بیشتر جایگزین کرده‌ایم. البته مبلغ حدود ۵۵ هزار تومان که همکاران برای حق بیمه تکمیلی می‌پردازند نیز فقط ۳۰ درصد کل هزینه بیمه است و باقی مبلغ را سازمان می‌پردازد. ضمناً ما در بحث بیمه تکمیلی و بیمه عمر و حوادث تلاش کرده‌ایم تا سقف سنی برداشته شود.

افزایش هزینه‌های عملیاتی و حقوق پرداختی سازمان در سال ۱۴۰۰

مرتضی آئینی معاون مالی مدیریت طرح و برنامه و امورمالی نیز به ارائه برخی گزارشات آماری پرداخت و گفت: ما امسال در خصوص بیمه تکمیلی حدود یک و نیم میلیارد تومان نسبت به سال قبل افزایش پرداخت داریم. ضمن اینکه سازمان برای بیمه عمر بازنشستگان حدود ۳۸ میلیون تومان، بیمه عمر مکمل بازنشستگان حدود ۱۸۰ میلیون تومان، بیمه عمر همکاران شاغل حدود ۲۶ میلیون تومان و بیمه عمر مکمل همکاران شاغل حدود ۱۲۰ میلیون تومان پرداخت خواهد کرد.

وی در خصوص هزینه‌های سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در سال جاری بیان کرد: هزینه‌های عملیاتی سازمان در سال ۱۴۰۰ به نسبت سال گذشته بیشتر شده و همچنین حقوق پرداختی سازمان به کارکنان نیز افزایش پیدا کرده است.

در زمینه تجهیز محیط کار تلاش‌های خوبی صورت گرفته است

سپس سیدسعید بدیعی مدیرکل حوزه ریاست سازمان بیان کرد: دوستان تلاش کرده‌اند تا کارها به بهترین نحو انجام شود ولی بحث این است که مسئله رفاهیات محدود به یک واحد یا یک بخش نمی‌شود. خیلی از مواردی که دوستان فرمودند نظیر بحث پرداخت‌ها و وام‌ها، مشابهش با شدت پایین‌تر یا بالاتر قبلاً هم بوده است در حالیکه رفاهیات می‌تواند مباحث دیگری را نیز در بر بگیرد.

بدیعی اظهار داشت: من یادم است سازمان پژوهش در دهه ۸۰ با بیمارستان‌های خیلی خوبی قرارداد داشت که وقتی همکاران ما نامه اداره را به آن بیمارستان‌ها می‌بردند حتی یک ریال پرداخت نمی‌کردند. یا پیشتر امکان بازدید از نمایشگاه‌های مختلف در داخل یا خارج از کشور برای همکاران وجود داشت که این باعث انگیزه می‌شد اما در سال گذشته به دلیل شرایط کرونایی چنین اتفاقی اصلاً نیفتاده است.

وی افزود: یک سری رفاهیات نیز مربوط به محیط کار است. دوستان ما در گزارش خود به بحث محیط کار، اتاق، صندلی، نور اتاق و... اشاره نکردند اما من شاهد هستم که در این زمینه دارد تلاش‌های زیادی صورت می‌گیرد.

احساس رضایتمندی کارکنان باعث تعهد می‌شود

علی محبی قائم مقام رئیس سازمان نیز با اشاره به بحث اخلاق حرفه‌ای در سازمان‌ها گفت: اخلاق حرفه‌ای دو مؤلفه تحت عناوین تعهد سازمانی و تعلق سازمانی دارد که این دو مؤلفه لازم و ملزوم هم هستند، به این معنا که به هر میزانی تعلق سازمانی ارتقا پیدا کند منجر به تعهد سازمانی بالاتر می‌شود. یعنی اگر همکار ما افتخار کند که دارد در اینجا کار می‌کند و احساس رضایتمندی داشته باشد خود به خود متعهد می‌شود.

محبی عنوان کرد: از سه منظر می‌شود راجع به خدمات رفاهی بحث کرد. یکی بحث کمیت است که سازمان پژوهش از نظر کمیت و مابه‌ازای ریالی نسبت به جاهای دیگر کم نگذاشته و در جایگاه بسیار خوبی است. منظر دیگر کیفیت و تنوع خدمات است که هم شامل امور زیربنایی و هم شامل امور روبنایی می‌شود. یعنی هم شامل شاداب‌سازی محیط کار و هم شامل شاداب‌سازی فکری و معنوی کارکنان در زندگی شخصی آن‌هاست که خود این باعث تعلق خاطر کارکنان به سازمان می‌شود.

وی افزود: بحث سوم، فرآیند و چگونگی انجام کار است. خیلی مواقع احساس خوشایندی که شما با یک خدمت به فرد می‌دهید ارزشش بالاتر از خود آن خدمت است. یعنی ممکن است شما به جای یک هدیه نقدی، هدیه‌ای غیر نقدی به فرد اهدا کنید و به فرد لذت و شوق بیشتری دست بدهد. در این فرآیند ویژگی‌هایی مثل سرعت انجام کار، عدالت، حفظ کرامت و اطلاع‌رسانی نیز مهم است.

قائم مقام رئیس سازمان پیشنهاد تدوین نظام جامع خدمات رفاهی را مطرح کرد و گفت: اگر این نظام تدوین شود و ابعاد، مؤلفه‌ها و فرآیند خدمات در آن تعریف شود بحث خدمات رفاهی در سازمان نظام‌مند می‌شود و پس از تغییرات مدیریتی احتمالی نیز به همان شکل ادامه پیدا خواهد کرد.

نظام توزیع عادلانه مسئولیت‌ و حقوق تعریف شود

سپس سیدمحمد دلبری معاون برنامه‌ریزی دوره‌ ابتدایی دفتر تألیف بیان کرد: آقای دکتر ملکی اشاره کردند که ما نظام رفاهی را صرفاً بحث مالی در نظر نگیریم. بنده دنبال واژه می‌گشتم و فکر کردم که شاید "احساس رضایت" آن واژه گمشده است. یعنی ما باید شرایطی را برای کارکنان فراهم کنیم که رضایتمندی ایجاد شود.

وی افزود: یکی از مسائلی که در سازمان وجود دارد و در بحث رضایت یا عدم رضایت تأثیرگذار است، عدم تناسب بین مسئولیت‌ها و حقوق است و فکر می‌کنم نظام توزیع عادلانه مسئولیت‌ و حقوق باید تعریف شود. این نظام چیزی است که حداقل در دفتر تألیف وجود ندارد و در نتیجه این نارضایتی‌، نیروهای دفتر تألیف به دفاتر دیگر رفته‌اند.

معاون برنامه‌ریزی دوره‌ ابتدایی بیان کرد: از نظر من بزرگ‌ترین مانع رضایت در دفتر تألیف، فضای کار است. به بعضی مشکلات می‌شود ساده‌تر نگاه کرد و مشکلات را سریع‌تر حل کرد. اگر یک پنجم به اتاق‌هایی که دفتر تألیف دارد اضافه شود مشکل عدم رضایت این بخش حل می‌شود. الآن واقعاً دفتر تألیف محل کار کارشناسی نیست. در مورد بحث امکانات نیز وضعیت به همین شکل است.

دلبری اظهار داشت: از نگاه من مخاطب امور رفاهی باید خانواده قرار بگیرد زیرا حس رضایت زمانی به وجود می‌آید که خانواده حس کند به این رفاهیات دارد توجه می‌شود بناراین کاری که باید انجام دهیم این است که خانواده خبردار شود که این رفاهیات در اختیار قرار گرفته است.

رفاهیات شامل دو بخش مادی و معنوی است

سیدکمال شهابلو، معاون دفتر انتشارات و فناوری آموزشی در امور مجلات رشد نیز گفت: فعالیت‌های رفاهی سازمان شامل دو بخش است که بخش اول بخش مادی است. اینکه بیمه ارتقاء پیدا کرده یا مبالغی که به مناسبت‌های مختلف روی فیش‌های حقوقی می‌آید موارد مادی شخصی است که سازمان از این جهت ارتقاء پیدا کرده و حلقه مفقوده‌اش این است که اطلاع‌رسانی نمی‌شود. یک بخش مادی دیگر داریم که بخش مادی سازمانی است و به اتاق، تجهیزات و خرید ملزومات اداری مربوط می‌شود که در این زمینه با مشکلاتی مواجه هستیم.

وی افزود: بخش دیگر فعالیت‌های رفاهی، بخش معنوی است. یک دسته از همکاران سازمان، همکاران کارمندی هستند و فعالیت‌های مادی و رفاهی به آن‌ها کمک می‌کند. اما در سطح کارشناسی و سطوح بالاتر، سازمان پژوهش یک سازمان فکری است و بحث‌های معنوی برای ایجاد انگیزه بسیار اهمیت دارد. برگزاری جلسات و ایجاد ارتباط با کارکنان و اعطای تقدیرنامه به همکاران از نوع رفاهیاتی است که جنبه معنوی دارد و نکته این است که در مورد چنین رفاهیاتی هیچ مرزی وجود ندارد و می‌توان کارهای مختلفی جهت احساس رضایتمندی کارکنان انجام داد.

در ادامه رئیس اداره امور رفاه و تعاون اظهار داشت: ما در اداره رفاه هم پیشنهاددهنده هستیم و هم مجری. چه بسا خیلی از مواردی که در حوزه رفاه اتفاق افتاده و موجب رضایتمندی در کارکنان و باعث انگیزه سازمانی شده است را در دوره‌های قبل هم پیشنهاد می‌دادیم اما به در بسته می‌خورد. خوشبختانه این اواخر با حضور جناب مهندس علوی‌تبار و شجاعت ایشان در تصمیم‌گیری، گام‌های مؤثری برداشته شده و کارهای بزرگی صورت گرفته است.

وی افزود: البته مشکلاتی هم هست زیرا در حوزه رفاه هر فعالیتی که صورت می‌گیرد بالاتر از آن هم وجود دارد بنابراین نمی‌شود رضایتمندی صد درصدی را کسب کرد اما تلاش‌مان این بوده که نارضایتی را به حداقل برسانیم و سطح رضایتمندی را تا جایی که ممکن است بالا ببریم.

جمع‌بندی

در بخش پایانی جلسه، حسن ملکی ضمن تشکر از زحمات همکاران در معاونت پشتیبانی و توسعه منابع انسانی و ادارات کل زیرمجموعه این معاونت، به جمع‌بندی سخنان مطرح شده پرداخت و بیان کرد: گزارش‌ها نشان می‌دهد که چقدر کار کرده‌اید منتها باید با برنامه ریزی دقیق تر حرکت کنیم.

رئیس سازمان پژوهش تأکید کرد: ما امور رفاهی را باید اموری بدانیم که انجام آن‌ها موجب آرامش خاطر فرد و خانواده او می‌شود. به هر حال همکار ما از اینجا به منزل برمی‌گردد و باید این امور رفاهی در ساختار خانوادگی او هم محسوس باشد. نکته دیگر این است که مصادیق خاص رفاهی در سازمان پژوهش باید معلوم شود. دوستان باید قدری روی این موضوع کار کنند و تحلیل شود.

ملکی ادامه داد: اگر ما بخواهیم یک چارچوب مفهومی راجع به امور رفاهی بدهیم تا دوستان برنامه رفاهی تهیه کنند، این امور رفاهی به کجاها متصل است؟ به نظر می‌آید بخش عمده امور رفاهی به جنبه‌های مالی مربوط می‌شود. یعنی در اینجا به برنامه‌ریزی مالی رفاهی نیاز داریم. بخش دیگر آن به امور مدیریتی مربوط می‌شود. ما خیلی وقت‌ها پول خرج نمی‌کنیم اما خوب مدیریت می‌کنیم.

وی افزود: بخش سوم امور رفاهی به اخلاقیت مربوط است. راجع به اخلاق حرفه‌ای در ایران و دنیا کتاب‌ها نوشته‌اند زیرا اخلاق حرفه‌ای در تعادل روحی و روانی آدم‌ها بسیار می‌تواند اثرگذار باشد. ضمن اینکه دامنه امور رفاهی به امور استخدامی فرد هم ارتباط پیدا می‌کند.

ملکی با بیان اینکه پنجمین نوع ارتباط مربوط به امور رفاهی و اطلاع‌رسانی است، یادآور شد: آدم مطلع آرام‌تر از آدمی است که نیمه مطلع است و به همین دلیل می‌گویم که با آدم‌ها شفاف باشید و ابهام‌زدایی کنید. همچنین، امور رفاهی به فضا و تجهیزات نیز ارتباط پیدا می‌کند.

رئیس سازمان پژوهش در خصوص نسبت امور رفاهی و روش‌ها و پیامدها نیز گفت: گاهی وقت‌ها خیلی هزینه می‌کنیم اما روش‌مان مناسب نیست. یعنی خدمات را در یک قالب نامناسب ارائه می‌دهیم. ضمناً امور رفاهی باید با اقتضائات سازمانی ما نیز تناسب داشته باشد. سازمان پژوهش یک سازمان علمی و آموزشی است و مسائل رفاهی در اینجا مختصات خاص خودش را دارد.

وی ادامه داد: پیشنهاد بنده برای جلسه دوم که ماه آینده برگزار می‌شود این است که برنامه رفاهی طراحی کنیم. آنچه که شما اقدام کرده‌اید همه مناسب است ولی اقدامات رفاهی است و حالا بنده فکر می‌کنم که باید یک برنامه رفاهی یا نظام جامع خدمات رفاهی را با نگاه وسیع به امور رفاهی طراحی کنید.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پایان جلسه گفت: در وضع موجود، نهادهای رفاهی مانند تعاونی مصرف و تعاونی مسکن باید رونق داشته باشند. ضمن اینکه مناسبت‌ها یادمان نرود و باید در هر مناسبت یک توجهی به همکاران داشته باشیم یا روز تولد همکاران را با یک نامه و یک گل تبریک بگوییم. تقاضا می‌کنم که کمیته رفاهی فعال باشد و بحث کنید و تصمیم بگیرید و کارها را پیش ببرید. به مجتمع‌های ما در مشهد، نشتارود و تنکابن نیز اعلام کنید که اگر همکاران ما با مسئولیت خودشان حاضرند به آنجا سفر کنند پذیرای آنان باشند. به نگهداری مجتمع‌ها و حفظ امکانات آنها نیز توصیه می‌کنم.