برگزاری آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان به همت رادیو فرهنگ

علیرضا حبیبی، مدیر شبکه رادیویی فرهنگ، در این مراسم، «آیین دیپلماسی فرهنگی» را از ضرورتهایی امروز ملتها و دولتها دانست و گفت: فرهنگ به عنوان زیربنا و شالوده پیوند آمیز و مستحکم کننده روابط دولت ها و ملت ها با هم است. وی تاکید کرد: دولت‌ها شاید عوض شوند، اما فرهنگ ها عوض نمی‌شوند و خط استحکام و اندیشه روابط را برقرار می‌کنند. مدیر رادیو فرهنگ دو کشور ایران و تاجیکستان را هم زبان هم فرهنگ، هم ریشه و هم تبار دانست که در جهان امروز، می‌توانند نقش آفرینی بیش از پیش داشته باشند. وی فرهنگ را سرآغاز هستی بخش روابط دانست و گفت: امروز بیش از پیش نیازمند این حوزه وحدت آفرین هستیم.

حبیبی دیپلماسی فرهنگی را «قلب دیپلماسی سیاسی» دانست و گفت: دیپلماسی فرهنگی مقدمه، ضرورت و شاید بتوان گفت «قلب دیپلماسی سیاسی» است؛ چراکه نرم کردن روابط به کمک فرهنگ ها و نمادهای فرهنگی میسر است. وی «آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان» را، مقدمه‌ای برای برگزاری برنامه‌های فرهنگی بیشتر بین دو کشور دانست و گفت: رادیو فرهنگ مایل است آغازگر دیپلماسی فرهنگی دو کشور باشد و در این راستا آمادگی دارد حسب موافقت معاون محترم صدا و مکاتبه ای که انجام شده است، میان رادیو فرهنگ با یکی از رادیو های تاجیکستان به عنوان خواهرخوانده تفاهم نامه برقرار شود و یک برنامه ثابت و ماندگار با محور فرهنگ، تمدن، آیین‌ها و ادبیات تاجیکستان در رادیو فرهنگ داشته باشیم.

عبدالرحمن معروف، معاون سفیر تاجیکستان، هم در این مراسم، رابطه فرهنگی ایران و تاجیکستان را مستحکم و دارای پیشینه دیرینه دانست و گفت: آیین دیپلماسی ایران و تاجیکستان، یک اقدام بزرگ در آستانه سی سالگی استقلال جمهوری تاجیکستان، و ۳۰ سالگی روابط دیپلماتیک ایران و تاجیکستان است.

وی همچنین با یادآوری استقلال تاجیکستان در سال ۱۹۹۱ گفت: جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهایی بود که این استقلال را به رسمیت شناخت و در طول این ۳۰ سال حدود ۱۷۰ سند بین دو کشور به امضا رسیده است که خود زمینه ساز روابط و همکاری‌های همه جانبه بین دو کشور شده است.

معروف تاکید کرد: فرهنگ پیونددهنده ملت هاست و امیدوارم این برنامه‌ها بتواند در معرفی مشترکات فرهنگی و شناخت تفاوت ها و نزدیکی ملت ها موثر باشد همکاری اکو‌ و‌ رادیو فرهنگ برای احیای فضای دوستی بین مردم دارای تمدن مشترک پروفسور سرور بختی، رئیس موسسه بین‌‌المللی فرهنگی اکو، هم در این مراسم با اشاره به شعر «درخت دوستی بنشان که کام دل ببار آرد» برگزاری آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان به همت رادیو فرهنگ را نمادی از درخت دوستی میان دو کشور دانست.

وی همچنین با اشاره به ۳۰ سال فعالیت موسسه بین المللی اکو گفت: این موسسه از سوی روسای کشورهای عضو این سازمان بین المللی با هدف ایجاد فضای دوستی، اعتماد، برادری و همدلی میان کشورهای منطقه اکو، به کمک اشتراکات فرهنگی و علمی و ادبی ایجاد شده است. وی درباره فاصله گرفتن مردم از یکدیگر بیان کرد: زمانی که ما با مردم صحبت می‌کنیم، مسئله مهمی‌که مطرح می‌شود، این است که ما از همدیگر دور شده ایم و از هم بی خبر مانده ایم.

وی ادامه داد: اهالی فرهنگ و سیاستمداران کوشش کافی در این زمینه انجام میدهند. در این رابطه موسسه اکو در نظر دارد فضای دوستی بین مردم دارای تمدن مشترک، احیا کند. سروربختی با اشاره به تلاش های ۳۰ ساله موسسه اکو و گفت: موسسه در چند سال اخیر از طریق برنامه‌های فرهنگی و هنری تلاش کرده است که کشورهای عضو را به هم معرفی کند، اما متاسفانه شواهد حاکی از آن است که علیرغم اینکه ما از یک ریشه برآمده ایم و فرهنگ و تمدن مشترک داریم، کمی از هم دور شده‌ایم و بی خبر مانده ایم و برای جبران باید تلاشمان را بیشتر کنیم. وی چاپ و معرفی چندین کتاب در مسیر معرفی «کمال خجند» به عنوان متفکر مشترک و پیوند گر دو ملت ایران و تاجیکستان، و نیز برگزاری کنفرانس بین المللی پاسداشت این متفکر بزرگ را از اقدامات موسسه بین المللی اکو در سال‌های اخیر برشمرد و اینکه در این زمینه کتاب هایی در تاجیکستان عراق، افغانستان و دیگر کشور های همسایه ی عضو اکو انجام شده است. رییس کمیسیون فرهنگی اکو در پایان از اجرای سلسله برنامه‌هایی با همکاری رادیو فرهنگ خبر داد و گفت: امید است به کمک این برنامه‌ها، فضای مناسبی برای تعامل کشورهای عضو اکو فراهم شود. در زمینه اشتراکات فرهنگی ایران و تاجیکستان کم کاری شده است.

دکتر عابدی اکبری، مدیرعامل موسسه ابرار معاصر، هم در این مراسم، با قدردانی از تلاش رادیو فرهنگ در راستای ارتقای روابط فرهنگی ایران با کشورهای مختلف به ویژه تاجیکستان گفت: فرهنگ بعد سوم دیپلماسی است و متاسفانه ما نتوانستیم از این بعد سوم دیپلماسی، که مزیت نسبی هم در آن داریم، بهره چندانی ببریم.
وی ابراز امیدواری کرد «آیین دیپلماسی فرهنگی» نقطه عطفی در تاریخ ایران و تاجیکستان و عامل شناخت بیشتر فرهنگی دو ملت شود. وی همچنین، علیرغم نقاط مشترک فرهنگی فراوان دو کشور ایران و تاجیکستان شناخت متقابل این دو را از هم کم دانست و گفت: باید بکوشیم در سایه شناخت متقابل بیشتر، روابط پایدار تری داشته باشیم. نیازمند نگاه واقع گرایانه و آسیب‌شناسی به روابط فرهنگی با تاجیکستان هستیم.

قهرمان سلیمانی، رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان، هم در این مراسم، ضمن قدردانی از همت رادیو فرهنگ در برگزاری آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان به ویژه در استانه سالگرد استقلال این کشور گفت: استقلال تاجیکستان برای زبان فارسی و فرهنگ ایرانی دستاورد بسیار عظیمی‌بود؛ زیرا در یکی دو قرن اخیر، این استقلال در قلمرو زبان فارسی نخستین رویش و بزرگترین حادثه بود که یک کشور فارسی زبان در این قلمرو ظهور پیدا کرده است. وی افزود: علیرغم استقبال مجموعه دستگاههای فرهنگی ایران از این حادثه، اما دستاوردهای ما به هیچ وجه با آن چه که باید باشد همسان نیست، و جبران این مسئله نیاز به نگاه واقع گرایانه و آسیب‌شناسی دارد. ارتباط فرهنگی ایران و تاجیکستان نیاز هنرمندان و فرهنگیان است.

در ادامه برنامه، استاد صادق چراغی، آهنگساز اظهار کرد: ما بی تردید به این فرهنگ مشتر‌ک نیاز داریم و با توجه به وظیفه فرهنگی که در این دوره داریم، باید در این زمینه تلاش کنیم.

وی افزود: به عنوان مثال، کاخ رفیع موسیقی کلاسیک که از گردهمایی فرهنگ‌های مختلف بوجود آمده است، اگر اتفاق خوبی در این زمینه در لهستان بیفتد، در کانادا هم اهمیت خواهد داشت؛ لذا ما دغدغه و فرهنگ مشترک داریم و باید در این زمینه بیشتر تلاش کنیم. طبق گفته‌های ابتدای برنامه، حدود ۱۷۰ سند در این زمینه انجام شده است.

چراغی عنوان کرد: متاسفانه ما متناسب با ارزش این فرهنگ مشترک، گام برنداشته ایم.ما برای برقراری پیوند با هنرمندان تاجیکستانی بسیار کم کاری کرده ایم. درصورتی که ما فرهنگ، آیین و زبان مشترک داریم. اما قدم‌ها و اقدامات در این زمینه کافی نبوده و باید آسیب شناسی در این خصوص صورت گیرد. گفتنی است در این برنامه گزیده‌ای از برنامه دیدار شاعر تاجیکستانی، مرحوم محمدعلی عجمی، با رهبر معظم انقلاب پخش شد. در این برنامه محمدعلی عجمی‌شعری را در حضور رهبر انقلاب، قرائت می‌کرد.
در انتهای برنامه پس از تجلیل و گرامیداشت مهمانان حاضر در برنامه، قدردانی از فعالان عرصه دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و تاجیکستان، آیین رونمایی از کتب ادبی مجموعه شعر شاعران تاجیکستان و اشنایی با آثار شاعران تاجیکستان صورت گرفت.
گفتنی است پیش از این رادیو فرهنگ رویدادهای مراسم دیپلماسی فرهنگی ایران و کشورهای افغانستان و ژاپن را نیز برگزار کرده است.