چه زمانی واکسن کرونا سبب لخته شدن خون می‌شود؟

به‌گزارش تبیان، در این مطالعه ۳۰ میلیون نفر از افرادی که در انگلستان بین دسامبر ۲۰۲۰ تا آوریل ۲۰۲۱ واکسینه شده بودند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. محققان میزان بستری شدن یا مرگ ناشی از لخته شدن خون و سایر اختلالات خونی را در ۲۸ روز پس از آزمایش مثبت کووید ۱۹ یا پس از دریافت اولین دوز واکسن مورد بررسی قرار دادند.
محقق اصلی این پژوهش بیان داشت که هدف از این مطالعه نشان دادن این مسئله است که خطرات مرتبط با تزریق واکسن به میزان قابل توجهی کمتر از خطرات ابتلا به عفونت کووید ۱۹ است.

در این مطالعه نه تنها موارد لخته شدن خون بررسی شد، بلکه ترومبوسیتوپنی را نیز مورد بررسی قرار داد، وضعیتی که با تعداد کم پلاکت و CVST، که لخته شدن خون در مغز است، مشخص می‌شود. محققان این پژوهش همچنین سکته مغزی ایسکمیک را، بیماری که در آن لخته‌ خون یا انسداد، خونرسانی به مغز را قطع می‌کند، بررسی نمودند.
این تحقیق نشان داد که خطر ترومبوسیتوپنی و لخته شدن خون در وریدها پس از دریافت اولین دوز واکسن آسترازنکا افزایش می‌یابد. در مورد واکسن فایزر، محققان متوجه خطر بالاتر لخته شدن خون در عروق و سکته مغزی ایسکمیک شدند.

ترومبوسیتوپنی در بیمارانی که واکسن جانسون‌ اند جانسون را دریافت کردند نیز دیده شده است. اگرچه محققان و نهادهای نظارتی تأکید می‌کنند که مزایای واکسن بیشتر از خطرات آن است، اما چندین کشور استفاده از واکسن آسترازنکا را به گروه‌های سنی خاص محدود کرده‌اند و دانمارک استفاده از آن را به طور کامل کنار گذاشته است. در همین حال، جانسون ‌اند جانسون توزیع واکسن خود را در برخی کشورها متوقف کرده است.

با این وجود، هر یک از این خطرات پس از ابتلا به عفونت کووید ۱۹ در بیماران بیش از دو برابر شد. بر اساس این مطالعه، به ازای هر ۱۰ میلیون نفر مبتلا، ۹۳۴ مورد ترومبوسیتوپنی وجود دارد. آن‌ها تنها ۱۰۷ مورد بیشتر را پس از اولین دریافت واکسن آسترازنکا پیدا کردند.
برای سکته‌های مغزی ایسکمیک، اولین دوز فایزر تنها ۱۴۳ مورد بیشتر را به دنبال خواهد داشت اما پس از ابتلا به این عفونت، برای هر ۱۰ میلیون نفر حدود ۱۶۹۹ مورد بیشتر وجود خواهد داشت.
به طور کلی، این مطالعه نشان داد در حالی که همیشه خطر لخته شدن خون وجود دارد، این خطر با دریافت اولین دوز واکسن بسیار کمتر است.

مطالعات مختلف نشان داده است که تبعات و خطرات ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در مقایسه با دریافت واکسن بسیار بیشتر است. اخیراً، مجله پزشکی نیوانگلند نشان داد که میوکاردیت در ۱۱ نفر در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر مبتلا به SARS-COV-۱۹ رخ می‌دهد. این عفونت همچنین خطر ابتلا به آریتمی، آسیب حاد کلیه، آمبولی ریه و موارد دیگر را افزایش خواهد داد.
هیچ یک از این خطرات در گروه‌هایی که واکسن فایزر را دریافت کرده بودند، دیده نشد.

آیا سایر واکسن‌های کووید ۱۹ با اختلالات انعقاد خون ارتباط دارند؟

واکسن‌های آسترازنکا و جانسون‌ اند جانسون بر آدنوویروس‌های متفاوتی تکیه می‌کنند، اما ظاهر علائم شبیه به ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین (HIT) در گیرندگان هر دو واکسن و فقدان ظاهری پاسخ مشابه HIT در بین دریافت کنندگان انواع مختلف واکسن‌های براساس mRNA افزایش یافته است، این نگرانی وجود دارد که این مشکل در واکسن‌هایی که به آدنوویروس‌ها متکی هستند رایج باشد.

یکی دیگر از این واکسن‌ها اسپوتنیک وی است که توسط مرکز ملی اپیدمیولوژی و میکروبیولوژی گامالیا در مسکو ساخته شده است.
هرچند گامالیا راه خود را از دیگ تولیدکنندگان مشابه جدا کرد و گفت: همه‌ی واکسن‌های مبتنی بر پلتفرم وکتور آدنوویروسی متفاوت‌اند و مستقیماً قابل مقایسه نیستند. در این مصاحبه‌ی مطبوعاتی اشاره شد که تفاوت‌هایی در ویروس‌های مورد استفاده، سلول‌هایی که آن‌ها در آن تولید شدند، توالی DNA ای که آن‌ها را حمل می‌کند، روش خالص سازی آن‌ها و دز آن‌ها وجود دارد.
سؤال کلیدی که امروزه در بین متخصصین مطرح است این است که آیا می‌توانیم به واکسن‌های آدنوویروس اعتماد کنیم یا باید بیشتر به واکسن‌های mRNA تکیه کنیم؟