استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی در گفت‌وگو با پانا پاسخ داد؛
آمار ثبت زلزله‌های تهران افزایش یافته است؟
تهران (پانا) - در سال‌های اخیر منطقه شرقی استان تهران بارها شاهد زلزله‌های مختلفی بوده است، موضوعی که باعث شده نگرانی‌ها نسبت به وقوع زلزله در پایتخت ایران بیشتر شود. گرچه اغلب این زلزله‌ها خفیف بوده‌اند اما زلزله‌های کوچک به عنوان یک هشدار جدی برای پایتخت‌نشینان تلقی می‌شود.
روز ۲۴ مردادماه سال جاری بود که زلزله ۳.۹ ریشتری در شمال شرق تهران رخ داد و نگرانی از رخدادی بزرگ را برای شهروندان تهرانی ایجاد کرد. روز گذشته نیز زلزله خفیف ۲.۵ ریشتری در جنوب شرقی تهران به ثبت رسید که ثبت آن نشان از فعال بودن گسل‌های زلزله در اطراف پایتخت دارد.
مهدی زارع، رئیس شاخه زمین‌شناسی فرهنگستان علوم در گفت‌وگو با پانا در پاسخ به این سوال که آیا تعداد رخداد زلزله در تهران افزایش پیدا کرده یا حساسیت مردم نسبت به زلزله‌ها بیشتر شده است، گفت: «در اینکه امکانات رصدی در زمینه زلزله‌ها بیشتر شده تردیدی نیست. امکاناتی در طول یک دهه گذشته ایجاد شده که با آن می‌توان زلزله‌های بیشتری را ثبت کرد. به همین دلیل زلزله‌ای با بزرگای ۲ نیز ثبت می‌شود. بنابراین هم ثبت زلزله‌ها بیشتر شده و هم حساسیت مردم بیشتر شده است.»
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی افزود: «ثبت زلزله‌های کوچک در نزدیکی تهران توجه بیشتری را برمی‌انگیزد به این دلیل که تهران دارای مهم‌ترین محدوده جمعیتی شهری است و گرچه زلزله‌های کوچکی است اما به دلیل جمعیت زیادی که در تهران و اطراف آن ساکن هستند، مهم تلقی می‌شوند.»
ثبت ۱۵ هزار زلزله کوچک در منطقه شرقی تهران طی ۲۵ سال گذشته
این محقق زلزله در پاسخ به اینکه آیا وقوع زلزله‌های کوچک نشان‌دهنده وقوع زلزله بزرگ است، گفت: «در مورد شرق تهران اگر به ۲۵ سال اخیر یعنی از سال ۷۵ تا ۱۴۰۰ نگاه شود نتیجه ۱۵ هزار مطالعه زلزله کوچک که در این مدت ثبت و گزارش شده است، نشان می‌دهد که در منطقه شرقی تهران بیشترین زلزله‌ها ثبت شده است و منطقه شرقی لرزه‌خیزتر از سایر مناطق بوده است.»
زارع در پاسخ به این سوال که آیا لرزه‌خیر بودن منطقه شرقی تهران به این معنی است که اگر زلزله‌ای بزرگ یا متوسط ارخ دهد حتما در منطقه شرقی است، گفت: «خیر اینطور نیست. به لحاظ آمار بیشترین زلزله‌ها در منطقه شرقی تهران اتفاق افتاده است اما همانطور که زلزله ۲۹ آذر سال ۹۶ در ملارد و در غرب تهران اتفاق افتاد. رخداد زلزله ملارد نشان می‌دهد که زلزله مذکور از این الگو که (چون بیشتر زلزله‌ها در شرق تهران اتفاق می‌افتد، بنابراین غرب کمتر زلزله رخ می‌دهد) پیروی نمی‌کند.»
ثبت زلزله‌های کوچک نشان دهنده فعال بودن گسل‌های منطقه است
این زلزله‌شناس با تاکید بر اینکه ثبت زلزله‌های کوچک نشان دهنده فعال بودن گسل‌های منطقه است، گفت: «زلزله‌ای که روز گذشته در منطقه جنوب شرقی تهران اتفاق افتاد مربوط به گسل ایوانکی است. این زلزله شاید اثر دیگری جز توجه دادن ما به این نکته نداشته باشد و آن هم اهمیت شهر ایوانکی در جنوب شرقی تهران است. این شهر که گسل ایوانکی از آن عبور می کند دارای گسل فعالی است و توسعه آن بر روی پهنه گسل صورت گرفته است. این شهر محل تلاقی دو گسل فعال است.»
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی گفت: «محل تلاقی دو زلزله یکی از نکاتی است که باید همواره به آن توجه کرد زیرا جایی است که زلزله‌های مهم اتفاق می‌افتد از جمله زلزله منجیل در سال ۶۹ و بم در سال ۸۲ محل تلاقی دو گسل مهم بودند که باید از آنها برای گسل‌های دیگر درس گرفت و یکی از آنها گسل شهر ایوانکی است که در ۸۰ کیلومتری شهر تهران قرار دارد و اگر زلزله‌ای اتفاق بیفتد بخش‌هایی از جنوب شرقی تهران که پرجمعیت است نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.»
مخاطرات ناشی از فعالیت گسل‌های زلزله در اطراف شهر پردیس
زارع با اشاره به مخاطرات ناشی از فعالیت گسل‌های زلزله در اطراف شهر پردیس در شمال شرقی تهران گفت: «پردیس شهر نبوده است و در یکسری از زمین‌های بومهن فضای جدیدی به‌نام پردیس ایجاد شده است که تعیین آن محل به دلیل مسایل مربوط به زلزله و هم به دلیل نبود آب، غلط بوده است. از آنجا که در پردیس اشتغال تسهیلات وجود ندارد افرادی هم که در آن ساکن هستند به شهر تهران تردد دارند و پردیس شهر خوابگاهی است که در ۱۰ کیلومتری تلاقی دو گسل مهم مشا و شمال تهران قرار گرفته است که موقعیتی خطرناک دارد و اکنون حدود ۲۰۰ هزار جمعیت دارد که در فازهای بعدی تا ۵۰۰ و ۷۰۰ هزار جمعیت نیز برای آن پیش‌بینی کرده‌اند.»
وی خاطرنشان کرد: «استان تهران با جمعیت و آسیب‌پذیری که دارد ریسکی‌ترین استان ایران از نظر زلزله است. گسل‌های خطرناک‌تر و پرتوان‌تر از گسل‌های تهران در سایر مناطق ایران وجود دارد اما این حجم از جمعیت و زیرساخت‌های آسسیب پذیر در ساخت و ساز در هیچ جای ایران وجود ندارد که این مساله ریسک را افزایش می‌دهد.»
ارسال دیدگاه