دو موجود شبیه به‌هم در یادگیری زبان
تهران (پانا) - والدین معمولاً اشتیاق زیادی برای شنیدن اولین کلمات از زبان فرزند خود دارند و هرچند واژه‌هایی که یک کودک در اولین روزهای حرف زدن خود می‌گوید معنایی مشخصی ندارد ولی شروع فرایند زبان آموزی برای او از همین مرحله آغاز می‌گردد.
به‌گزارش آنا، والدین معمولاً اشتیاق زیادی برای شنیدن اولین کلمات از زبان فرزند خود دارند و هرچند واژه‌هایی که یک کودک در اولین روزهای حرف زدن خود می‌گوید معنایی مشخصی ندارد ولی شروع فرایند زبان آموزی برای او از همین مرحله آغاز می‌گردد.
گفتار خروجی شفاهی زبان است و هر انسان برای دستیابی به توانایی گفتار نیاز به کنترل زبان، فک و دهان دارد. متخصصان برای تقویت توانایی‌های گفتاری کودکان روش‌های ویژه‌ای را معرفی و به والدین توصیه می‌کنند که آن‌ها را با فرزندان خود تمرین کنند. معمولاً در این تمرین‌ها از کودکان خواسته می‌شود که آواهای معینی را تکرار کنند در واقع با استفاده از چند آوای ساده کنترل دستگاه صوتی برای خردسالان راحت‌تر می‌شود. هجاهایی مانند با(ba)، دا(da) و ما(ma) بین تمامی کودکان در کشورهای مختلف دنیا مشترک است و معمولاً اولین کلمه‌هایی که به زبان می‌آورند همین‌ها هستند.
زبان بیش از هرچیز طبیعت انسان را مشخص می‌سازد. دانشمندان سال‌هاست در تلاش هستند تا ریشه‌های تکامل زبان را پیدا کنند. اکنون محققان می‌دانند سایر حیوانات نیز همانند انسان‌ها برای ارتباط با یکدیگر از اصوات استفاده کرده و با ارسال صدا پیام خود را به جانور همنوع می‌رسانند. یکی از حیواناتی که از لحاظ ارتباط زبانی شباهت زیادی به انسان‌ها دارد خفاش است. بررسی‌ها حاکی از آن است که بچه‌های این پستاندار همانند کودک انسان هجاهای مشخصی را تکرار می‌کنند.
کشف اسرار زبانی با درک صدای خفاش‌ها
دانشمندان معتقدند اگر بتوان صداهایی را که خفاش‌ها از خود منتشر می‌کنند درک کرد می‌توان امیدوار بود که اسرار زبانی انسان نیز رمزگشایی شود. زیست‌شناسان برای مطالعه در مورد توانایی‌های گفتاری خفاش‌ها ماه‌ها در کنار محل زندگی این پستانداران ساکن شدند. مطالعات اولیه این محققان نتایج شگفت‌انگیزی داشت و آن‌ها با بررسی دقیق صوت ضبط شده فهمیدند غر زدن بچه خفاش شباهت چشمگیری با رفتار کودک انسان دارد و این شباهت احتمالاً به دلیل ساختار مشابه مغزی انسان‌ها و خفاش‌هاست.
حیوانات چگونه زبان را می‌آموزند؟
دانشمندان با مطالعه صدای پرندگان آوازخوان اطلاعات زیادی در مورد تقلید صدا و رشد تارهای صوتی به‌دست آوردند. فرایند زبان‌آموزی در این حیوانات شباهت‌هایی با رشد توانایی‌های گفتاری در کودک انسان دارد. بخشی از مراحل تمرین آواز خواندن در پرندگان صدایی شبیه به آواهایی دارد که کودک انسان هنگام خواب منتشر می‌کند. البته پرندگان و انسان‌ها شبکه صوتی متفاوتی دارند و نمی‌توان با بررسی اندک شباهت‌های موجود میان صداهایی که انسان‌ها و پرندگان از خود منتشر می‌کنند فرایند زبان آموزی را با جزئیات دقیق بررسی کرد. اما در مورد خفاش‌ها شباهت‌های زبانی با انسان بسیار زیاد است و دانشمندان معتقدند نوزادان این پستاندار از لحاظ گفتاری هجاهایی شبیه به آنچه کودکان انسان می‌گویند را بیان می‌کنند. خفاش‌های کیسه‌دار مجموعه آوازی تقریباً بزرگی دارند که شامل ۲۵ نوع هجای مختلف است. خفاش‌ها در شرایط مختلف صداهای متفاوتی را از خود منتشر می‌کنند به عنوان مثال در هنگام احساس خطر صدایی خاص و برای جلب نظر جنس مخالف صدایی دیگر در می‌آورند.
خفاش‌های کیسه‌دار توانایی تقلید صدا نیز دارند. آن‌ها با دقت به تمامی اصوات پیرامون خود گوش کرده و در صورت نیاز صدایی را که می‌شنوند تکرار می‌کنند. این رفتار بیشتر در خفاش‌های کودک رخ داده و برای یادگیری توانایی ارتباطی به آنچه والدین خود می‌گویند توجه می‌کنند و این همان روشی است که فرزند انسان برای زبان‌آموزی دنبال می‌کند. برخی از دانشمندان معتقدند خفاش‌ها برای شکار طعمه‌های خود قادر هستند صدایی شبیه به صداهایی آن‌ها را درآورده و از همین روش طعمه‌ها را فریب دهند. البته این توانایی خفاش‌ها هنوز در دست بررسی است و نمی‌توان گفت که این پستانداران قادر به تولید چند نوع صدا هستند.
تمامی خفاش‌ها از لحاظ بینایی توانایی محدود دارند و محدودیت در نوزادان آن‌ها به مراتب بیشتر است و از همین رو بچه خفاش‌ها والدین خود را از صدا آن‌ها می‌شناسند. خفاش‌های کوچک معمولاً بین طلوع و غروب آفتاب حرف می‌زنند و صدایی که آن‌ها از خود منتشر می‌کنند در محدوده شنوایی انسان قرار دارد. گاهی صداهایی که بچه خفاش‌ها از خود درمی‌آورند ۴۳ دقیقه طول می‌کشد ولی این زمان با افزایش سن آن‌ها به تدریج کمتر شده و در خفاش‌های بالغ طولانی‌ترین گفت‌وگوها نیز بیش از چند دقیقه ادامه نمی‌یابد.
مراحل زبان آموزی خفاش‌ها
خفاش‌ها به طور کلی تا رسیدن به توانایی کامل برای برقراری ارتباط دو مرحله را پشت سر می‌گذارند که عبارت است از تکرار هجا و استفاده از آوا(ریتم). نوزادان این پستاندار بعد از تولد خود به تدریج هجاهای مشخصی را تکرار کرده و با افزایش سن این هجاها را در کنار هم قرار داده و با ریتم منظمی آن‌ها را بیان می‌کنند. صداهایی که این پستانداران از خود منتشر می‌کنند منحصر به فرد است. الگوی زبان‌آموزی در تمامی گونه‌های خفاش یکسان است و بسته به نوع محل و جغرافیای زندگی آن‌ها تفاوتی ندارد. مادران در این فرایند نقش اساسی داشته و قطعاً به ارتقای توانایی گفتاری بچه‌ها کمک شایانی می‌کنند. طبق تحقیقات انجام شده بخشی از تکامل گفتاری خفاش‌ها در زمان خواب اتفاق افتاده و مغز این پرندگان در این زمان فعالیت گسترده‌ای برای تحلیل داده‌های دریافتی انجام می‌دهد.
به اعتقاد زیست‌شناسان اکنون قسمت‌های زیادی از اطلاعات ناقص انسان‌ها در مورد فرایند زبان‌آموزی تکمیل شده و مطالعه هرچه بیشتر این فرایند در خفاش‌ها می‌تواند نقش مؤثری در رمزگشایی از اسرار زبانی انسان داشته باشد. بدون شک متخصصان در آینده با استفاده از نتایج همین مطالعات روش‌های درمانی مفیدتری را برای رفع مشکلات گفتاری ارائه می‌دهند.
ارسال دیدگاه