بررسی علل فروپاشی افغانستان در گفت‌وگوی پانا با بخشایش، تحلیلگر مسائل بین‌الملل:
افغانستان زیر یوغ طالبان؛ وقتی آزادی و امنیت جا عوض می‌کنند
دعوای افغانستان برسر امنیت و آزادی بود/ اشرف غنی آزادی می‌خواست و مردم امنیت/ فرماندهان نظامی افغانستان خیانت نکردند
تهران (پانا) - عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت سیاست جمهوری اسلامی به مساله افغانستان و طالبان بی‌تفاوتی نبود و در 20 سال گذشته دولت این کشور فقط به غرب تمایل داشت و هیچوقت از ایران دعوت به کمک نکرد.
احمد بخشایش اردستانی با تأکید بر اینکه ریشه مشکلات افغانستان به سیاست‌های ایالات متحده آمریکا برمی‌گردد و با اقدامات خود، اشغال دائمی به وجود آورده بود به پانا گفت: «آمریکا از همان اول به دنبال ایجاد دولت باثبات نبود بلکه می‌خواست از ابتدا تا آخر در خاک افغانستان بماند و تا حدی افغانستان، روسیه، چین، هند و ایران را کنترل کند.»
وی ادامه داد: «ارتش افغانستان وقتی قوی بود که آمریکایی‌ها حضور داشتند و با وجود اشغال دائمی اصلا دولت قدرتمندی در این کشور برسرکار نیامده بود و فقط پیمانکاران آمریکایی در ارتش و دیگر مناصب قدرت افغانستان حضور داشتند.»
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی افزود: «غرب و آمریکا بعد از سال‌ها فهمیدند که افغانستان هزینه‌های زیادی برای آن‌ها داشته است، بنابراین تصمیم به خروج از این کشور گرفتند. درگذشته نصف بیشتر خاک افغانستان در اختیار طالبان قرار داشت و دولت مرکزی بین آزادی و امنیت به آزادی بها داده بود چراکه نتوانست امنیت را به وجود بیاورد.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی تصریح کرد: «نیروهای دولتی به جای برقراری امنیت به سمت مکنت، رفاه و رشوه برای خودشان بودند، در نتیجه فسادها باعث شدند که با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان، مقامات نظامی- دولتی دچار سردرگمی شوند و طالبان با هزار نفر توانست کابل را فتح و به تصرف دربیاورد.»
بخشایش در بخش دیگری از سخنان خود به شروط طالبان اشاره کرد و گفت: «این گروه از مدت‌ها قبل اعلام کرده بود که باید اشرف غنی استعفا دهد و اینکه تصمیم دارد با همه کشورها رابطه خوبی داشته باشد چراکه از گذشته عبرت گرفته بود.»
وی تأکید کرد: «طالبان به دنبال تشکیل دولتی فراگیر است اما بدی این گروه اول حنفی مذهب و دوم پشتون قومیت است؛ پشتون‌ها معتقدند که اقوام دیگر در افغانستان مهاجر هستند و قوم اصلی پشتون است. البته اشرف غنی هم همین اعتقادات را داشت و اقوام را کنار زد.»
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: «طالبان باید در بیانیه‌ای به مردم افغانستان اطمینان خاطر دهد که امنیت آنان را تأمین خواهد کرد، با زنان محترمانه رفتار می‌کنند، رویکرد گذشته را اتخاذ نخواهند کرد و مانند قبل به کنسولگری‌ها حمله نمی‌کنند تا مردم بتوانند به تجارت و زندگی روزمره خودشان ادامه دهند.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره نوع حکومت و تشکیل دولت توسط طالبان توضیح داد: «این گروه از ایجاد امارت اسلامی خبر داده است یعنی باید شورایی را برای انتخاب یک امیر به وجود بیاورد و در نتیجه دولتی با اقوام مختلف تشکیل شود. فکر می‌کنم که از نظر مذهب اجتماعی نگاه طالبان به ایران و عربستان خواهد بود.»
بخشایش در ادامه تأکید کرد: «طالبان الان را نباید با طالبان 20 سال پیش قیاس کرد؛ هر کشوری از دیدگاه خود به طالبان و مساله افغانستان نگاه می‌کند. به طور مثال پاکستان از این گروه بدش نمی‌آید چراکه اشرف غنی رفتار خوبی با پاکستان نداشت یا ایران به دنبال اخراج آمریکا از منطقه است حتی چین هم علاقه‌مند به ایجاد ارتباط با طالبان است چون دولت اشرف غنی باز هم رابطه خوبی با آنان نداشت و فقط طعنه می‌زد.»
نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: «دولت اشرف غنی اصلا دستاوردی نداشت و فقط به دنبال درس دموکراسی بود آن هم با انتخاباتی که کمتر از 2 میلیون نفر در آن شرکت کرده بودند و هر دفعه دو نامزد مدعی پیروزی در انتخابات می‌شدند.»
وی با بیان اینکه سیاست جمهوری اسلامی ایران به مساله افغانستان و طالبان بی‌تفاوتی نبود، گفت: «در 20 سال گذشته دولت افغانستان فقط به غرب تمایل داشت و هیچوقت از ایران درخواست کمک نکرد. هم طالبان در طول این سال‌ها تغییر کرده است و هم ایران و دیگر کشورها به قدر کافی مشکلات دارند. بنابراین طبیعی است که ایران، پاکستان، چین، روسیه، آمریکا و دیگر کشورها به فکر حل معضلات خودشان باشند.»
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: «آمریکا برای دولت افغانستان ارتش 300 هزار نفری درست کرد، اما ارتشی که مستقل نبود زیرا حتی نتوانست یک هفته هم در برابر طالبان دوام بیاورد. مگر در 20 سال گذشته کشور افغانستان امنیت داشت؟ هر هفته بمب‌گذاری و ترور وجود داشت و سربازانی از آمریکا و افغانستان کشته می‌شدند.»
بخشایش تصریح کرد: «معتقدم که فرماندهان نظامی افغانستان خیانت نکردند و اشرف غنی با اقدامات و سیاست‌های خود مرتکب خیانت شد چراکه در این سال‌ها حداقل می‌توانست افراد خوبی را جمع کند و ارتش مستقلی به وجود بیاورد. در حالی‌که همه را از خود راند و در طول زمان پشتون‌ها را بر سر کار آورد که متاسفانه آن‌ها هم متملق شدند و دردها را بیان نکردند.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی افزود: «دعوای افغانستان انتخاب بین آزادی و امنیت بود. اشرف غنی ادعای گسترش آزادی داشت، اما مردم افغانستان خواهان برقراری امنیت بودند. بنابراین کفه امنیت سنگین شد و طالبان توانست پشت هم شهرها را با چند صد نفر سرباز تصرف کند.»
ارسال دیدگاه