اختلال دوقطبی چیست و چه علائمی دارد؟

به‌گزارش آنا‌، اختلال دوقطبی یا بایپولار نوعی از اختلالات اعصاب است که در آن فرد حالات شدید افسردگی و حالات شدید شیدایی را تجربه می‌کند. در دوران شیدایی فرد مبتلا به اختلال دو قطبی مراحلی از انرژی بسیار بالا را تجربه می‌کند که ممکن است اقدامات هیجانی و غیرعادی انجام دهد.

این نوع از فعالیت‌های غیرعادی با کنش بیش از حد و به همراه ناتوانی از عملکردهای روزمره نمود پیدا می‌کند. ناتوانی‌هایی افسارگسیخته که منجر به آسیب به روابط فرد با دیگران، از دست دادن شغل یا فعالیت‌های تحصیلی می‌شود و حالات شیدایی ممکن است سبب شود فرد خودکشی کند.

انواع اختلال دوقطبی
اختلال بایپولار یا دوقطبی انواع مختلفی دارد و حالات آن در زنان و مردان متفاوت است. یکی از انواع این اختلال بایپولار نوع یک است که در آن فرد در بازه‌های زمانی یک هفته به بالا دچار دوره‌های شیدایی می‌شود، در این مدت امکان تجربه حالات افسردگی وجود دارد اما بیمارانی که یک دوره کامل از احساسات شیدایی را تجربه کرده‌اند نیز مشاهده شده‌اند. اما این تجربیات شیدایی تا جایی که فرد را به بستری بکشاند شدت داشته‌اند.

نوع دوم اختلال دوقطبی از تجربه نوعی خفیف‌تر از حالات شیدایی شناخته می‌شود. افراد افسرده‌ای که حتی یک بار در زندگی خود حالات شیدایی خفیف را تجربه کرده باشند یا امکان تجربه آن را با توجه به حالات روانی کنونی خود دارند، اختلال دوقطبی نوع دوم محسوب می شوند. ویژگی این اختلال هیپومانیا یا همان حالت خفیف شیدایی است که حداقل چهار روز متوالی طول کشیده باشد.
همچنین نوعی از بایپولار شناخته شده است که در آن افراد تغییرات متدوال خلقی از افسردگی به شیدایی یا از هر کدام این حالات به حالت هنجار روانی دارند، این تغییرات روحی مکرر در فرد را اختلال خلقی یا خلق ادواری می‌گویند.

بروز اختلال دوقطبی در مردان و زنان
شیوع این اختلال در مردان و زنان یکسان است و متوسط سن بروز علائم این بیماری در زنان و مردان حدود ۲۵ سالگی است منتهی ممکن است در برخی از بیماران اختلال از کودکی بروز پیدا کند. دیده شده است که بیمارانی در اواخر عمر را نشان می‌دهند که مربوط به اختلال دوقطبی است. به طور کلی اختلال دو قطبی یک بیماری مزمن است و فرد باید تا آخر عمر تحت نظارت باشد.

حالت شیدایی چگونه تجربه‌ای است؟
اکثر بیمارانی که حالت شیدایی خود را برای رواندرمانگران تشریح کرده‌اند آن را با سرخوشی تعریف می‌کنند. نوعی خودبزرگ‌بینی فرد را احاطه می‌کند و فرد اعتماد به نفس بالائی را تجربه می‌کند، مانند آنکه بخواهد و احساس کند که می تواند هر کاری را انجام دهد. با این وجود کج‌خلقی رفتار غالب فرد در دوره شیدایی است. نیاز بیمار افسرده‌ای که دوران شیدایی را تجربه می‌کند به خواب کم می‌شود و اغلب پرحرف است. تمرکز در این افراد کاهش چشم‌گیری پیدا می‌کند و براحتی حواس آن‌ها پرت می‌شود. این افراد دست به ریسک‌های خطرناکی می‌زنند و عمدتا اقداماتی را انجام می‌دهند که برای خودشان و دیگران دردسرساز می‌شود.

ذهن یک فرد شیدا بیشتر از آنکه بتواند ابراز کند تخیل یا فعالیت دارد، بنابراین مدام از موضوعی به موضوعات دیگر می‌پرد. نمی‌تواند سخنان منسجمی بزند و اما در برابر مقاومتی که دیگران ممکن است در برابر نظراتش داشته باشند، پرخاشگر است.

علت ابتلا به اختلال دوقطبی چیست؟
تحقیقات نشان داده است که علت عمده ابتلا به این اختلال ژنتیک است. بسیاری از کسانی که مبتلا به این اختلال بودند سابقه بیماری در خانواده آن‌ها وجود داشته است. تحقیقات نشان می‌دهد که بسامد اختلالات روحی در خانواده‌هایی که بیمار بایپولار داشته‌اند بیشتر است.

درمان اختلال دوقطبی چگونه است؟
تحقیقات نشان داده است که هر نوع فعالیت روان درمانی بر بیمار یا خانواده و نزدیکان او سبب افزایش ثبات روحی می‌شود. معمولا این درمان‌ها تحت نظارت روانپزشک صورت می‌گیرد تا اثر رواندرمانی و دارودرمانی در کنار هم سنجیده شوند.