حضور 200 هزار نفر از گروه‌های پرستاری در مقابله با کرونا

به گزارش وبدا، سومین نشست تخصصی کرونا در سال 1400 با عنوان «تجربه مدیریت مراقبت بیماری کووید 19 در کشور» با سخنرانی دکتر مریم حضرتی معاون پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به صورت ویدئو کنفرانسی در مرکز آموزش مدیریت دولتی برگزار شد.

حضرتی با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار هزاران نفر از پرستاران سراسر کشور گفت: ایشان معتقدند پرستاری ترکیبی از مجموعه ارزشهای اخلاقی و فضائل انسانی از جمله شفقت، دلسوزی، اهتمام، مسئولیت‌پذیری، صبر و بردباری در برابر بی‌تابی‌ها و کج‌خلقی‌ها و استقامت و دلزده نشدن از مشاهده سختی‌ها است .

وی ادامه داد: نظر مقام معظم رهبری در خصوص نقش پرستاران اینچنین است که می فرمایند پرستار و پزشک مکمل یکدیگرند نه رقیب با توجه به حضور چند ده هزار دانشجوی پرستاری، باید یک مدیریت و برنامه‌ریزی خوب در زمینه مسائل آموزشی و توزیع متوازن پرستاری در سطح کشور و نیز توجه به سطح درآمدی و عائدی شغلی آنان، انجام گیرد.

حضرتی افزود: بیماری های تنفسی ویروسی بیشترین پتانسیل را در ایجاد بیماری های همه گیر دارند. همه گیری آنفلوانزا و بیماری های ویروسی تنفسی که کووید19 از جمله آنهاست، همچنان یک تهدید جدی برای سلامت جهانی تلقی می شود.

معاون پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به وضعیت کووید19 در ایران بیان داشت: بیش از سه میلیون نفر (3373450 نفر) تاکنون درگیر کرونا شده اند و متاسفانه بیش از 85 هزار نفر (85859 نفر) را از دست داده ایم و بیش از سه میلیون نفر (3025911 نفر) از چنگال این ویروس منحوس نجات یافته اند که شاکر خدا هستیم و از تیم پزشکی و پرستاری سراسر کشور به خاطر ایثار و فداکاری که در این عرصه از خود نشان داده اند تشکر ویژه دارم.

وی با اشاره به وظایف ذاتی وزارت بهداشت گفت: از وظایف ذاتی وزارت بهداشت و به تبع آن، معاونت پرستاری، ارائه خدمات سلامت در همه زمان ها از جمله «قبل، در حین و پس از بحرانها» است. برای اطمینان از این امر بسیار مهم است که همه مبادی ذی‌ربط، آمادگی پاسخگویی به بحران‌ها را داشته باشند. پرستاران و پزشکان در خط مقدم مبارزه با کووید 19 هستند؛ حضور 200 هزار نفر از گروه های پرستاری در مقابله با کووید19؛ بیش از 70 هزار مبتلا؛ بیش از 110 نفر جان باخته، گواهی صادق بر این مدعا است.

حضرتی ضمن توضیح چرخه مدیریت بحران که شامل مراحل پیشگیری، آمادگی، پاسخ و بازتوانی است راهبردها و اقدامات معاونت پرستاری در مدیریت کووید19 را در این قالب تشریح کرد.

وی با تأکید بر پیشگیری در چرخه مدیریت بحران گفت: معاونت پرستاری با توجه به نقش کلیدی خود در پیشگیری، به آموزش گسترده و عمومی جهت پیشگیری و آمادگی در مقابل بحران پرداخته است.

معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: مشارکت بیش از 700 پرستار و استفاده از همه ظرفیتها بویژه پرستاران بازنشسته، اعضای هیات علمی و دانشجویان پرستاری درسامانه پاسخگویی4030 و یا سامانه های دیگر که در دانشگاه ها جهت آموزش و مشاوره به مردم در خصوص کووید19 ایجاد شده بود، یکی از این اقدامات شاخص و درخشان است. یکی دیگر از اقدامات مهم در این زمینه، ارائه راهبردهای پیشگیری در قالب تدوین آیین نامه ها و ایجاد ساختارها بوده است. تدوین سند ملی مدیریت پرستاری در بحران و تشکیل تیم مدیریت بحران؛ برنامه ریزی جهت توسعه عرصه های مراقبتی جدید علاوه بر بیمارستان ها شامل مراقبت در منزل؛ نقاهتگاه ها، مراکز ارائه مراقبت تسکینی، مراکز ارائه مراقبت پرستاری طولانی مدت به منظور کنترل عفونت و کاهش مراجعه به بیمارستانها و افزایش رضایتمندی مردم؛ همچنین برنامه ریزی جهت ایجاد کلینیک های تخصصی مشاوره پرستاری در دانشگاه ها؛ توسعه مراکز مراقبت در منزل و ارائه خدمات مشاوره ای در منزل و توسعه ساختار مراقبت در منزل در بیمارستان های کشور و علاوه برآن اقدام جهت ثبت و گزارش نویسی الکترونیک پرستاری و انجام پژوهش های کاربردی و مبتنی بر شواهد در حیطه کووید19 از جمله این اقدامات است.

حضرتی با اشاره به آمادگی و راهبردهای آن اظهار داشت: آمادگی شامل طیف وسیعی از وظایف ویژه و فعالیت‎‎های لازم است که قبل از رخداد حوادث و مخاطرات به منظور شناسایی تهدیدات، تعیین آسیب پذیری، شناسایی ظرفیت (منابع) موجود و مورد نیاز با هدف به حداقل رساندن تلفات جانی، ایجاد اختلال در خدمات مهم و آسیب در هنگام وقوع بحران انجام می گیرد.

وی ادامه داد: راهبردهای آمادگی که در معاونت پرستاری در مدیریت بحران کووید19 انجام گرفته است؛ شامل طراحی اولیه ساختار اتصال مراکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل با مراکز خدمات جامع سلامت؛ تدوین و ابلاغ آیین نامه ها، دستورالعمل ها و اقدامات مراقبتی؛ تهیه فهرست مشاهده ای ارزیابی بیمارستان های ریفرال کرونا ویروس است. همچنین از راهبردهای آموزشی می‌توان به مواردی از قبیل: برگزاری جلسات آموزشی کشوری مدیریت بحران آموزش و یادگیری؛ برگزاری دوره های آبشاری (TOT) به منظور تربیت مدرس مدیریت بحران برای گروه پرستاری؛ تقویت کلینیک های مشاوره پرستاری با هدف آموزش عمومی؛ برنامه ریزی و اجرای دوره های آموزشی و توانمندسازی 5000 پرستار در بخش های مراقبت ویژه؛ آموزش و توانمندسازی مدیران پرستاری، سوپروایزرهای بالینی، آموزشی و کنترل عفونت، از طریق ویدئو کنفرانس جهت انجام آموزش آبشاری اشاره کرد.

معاون پرستاری وزارت بهداشت به برخی از راهبردهای ساختاری در مرحله پاسخ اشاره کرد که شامل جذب 27470 گروه پرستاری به صورت پیمانی و یا قرارداد کار معین از سال 1396 تاکنون است؛که قسمت اعظم جذب این نیروها مربوط به دو سال اخیر و در جریان کووید19 است، اشاره و عنوان کرد: تلاش در جهت اصلاح نظام پرداخت و اقداماتی برای جذب و نگهداشت نیروی انسانی؛ اعزام نیروهای داوطلب پرستاری جهت ارائه خدمت در استانهای درگیر کرونا در گیلان، سیستان و بلوچستان و شهرهای اهواز، آبادان، دزفول و کاشان از دیگر اقدامات است.

حضرتی درباره راهبردهای فرایندی در مرحله پاسخ نیز گفت: ابلاغ دستورالعمل اجرایی نحوه مراقبت از بیماران با علائم خفیف کووید۱۹ در منزل؛ طراحی و بازنگری بسته استاندارد خدمات در منزل در بیماران مبتلا به کووید ۱۹؛ مشارکت در تدوین دستورالعمل مراقبت از سالمندان در شرایط کووید19؛ برنامه ریزی جهت اتصال مراکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل با مراکز خدمات جامع سلامت و مرکز مدیریت شبکه؛ پیگیری انجام واکسیناسیون و صدور مجوز تردد جهت مراکز مشاوره و ارائه مراقبت های پرستاری در منزل و حفظ ایمنی کادر پرستاری و ابلاغ دستورالعمل ها در این خصوص از جمله این فرایندها است.

حضرتی درباره راهبردها در مرحله بازیابی ابراز کرد: دیدار با خانواده های شهدای مدافع سلامت؛ پرداخت تشویقی به گروه پرستاری بخش کرونا در قالب کمک هزینه سفر اعطایی مقام عالی وزارت به تعداد 1000 نفر؛ ارائه بلیط رایگان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به تعداد 500 خانوار 4 نفره (2000 سهمیه بلیط) به پرستاران منتخب فعال در بخش کرونا؛ اهدای هدیه ازدواج به 110 زوج پرستار که در جریان پاندمی کووید19 بدون برگزاری مراسم زندگی مشترکشان را آغاز کردند. تقدیر از تعدادی از پرستاران برگزیده و خانواده شهدای سلامت با حضور رییس محترم جمهور و مقام عالی وزارت و معاونان توسعه، پرستاری و درمان و تجلیل از پرستاران نمونه کشوری با حضور رییس محترم جمهور در آذر1399؛ برنامه ریزی جهت تامین بهداشت روان کارکنان درگیر در مدیریت بیماری کرونا از طریق مشاوره روان رایگان و ابلاغ آن به دانشگاه ها و همچنین تلاش، پیگیری و مکاتبه با رؤسای دانشگاه ها در خصوص ایجاد اقامتگاه، برای پرسنلی که امکان بستری در منزل را نداشتند. ایجاد امتیاز برای پرستاران قرارداد کار معین و شرکتی در آزمونهای استخدامی و پیگیری جهت تخصیص اعتبار بودجه برای احداث پانسیون های پرستاری در 12 دانشگاه کم برخوردار، از مهمترین راهبردها در مرحله بازیابی است که به منظور افزایش ایجاد انگیزه و حمایتهای مادی و معنوی از این عزیزان صورت گرفته است.

حضرتی در پایان این برنامه افزود: پاندمی کووید19 به عنوان یک بحران، قریب 17 ماه است که نظام سلامت و به تبع آن، معاونت پرستاری را تحت تاثیر قرار داده است. معاونت پرستاری به عنوان بالاترین مرجع سیاستگذاری پرستاری کشور، مدیریت این بحران را در حوزه پرستاری برعهده گرفته و با توجه به اصول مدیریت بحران، نقش خود را در ابعاد مختلف مدیریت منابع، برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری، جذب و نگهداشت نیروی انسانی و نظارت و کنترل ایفا کرده است. علی رغم چالش های متعدد، بسیاری از اقدامات انجام شده، به عنوان نخستین اقدام و تجربه در کشور محسوب شده اند که از این درس های آموخته شده می توان در دوره پساکرونا، جهت بازتوانی استفاده کرد.