بهزیستی؛ نهادی خانواده محور

در چهار دهه گذشته حرکت ‏های بسیار ارزنده و ماندگاری به همت مجموعه بهزیستی به‌عنوان متولی دولتی موضوع مهم رفاه اجتماعی با همکاری شرکای کاری براساس شرایط حاکم و نوع نگاه متولیان عمدتاً به‌صورت مرکز محور انجام شده است، درحالی که بهزیستی امروز، ویترین متنوعی از انواع وظایف و مأموریت ‏های حمایتی و تخصصی در دو بخش ویژه، مددجویان تحت حمایت و عامه مردم است که با پوست اندازی‏‌های مکرر و عبور از فراز و فرودهای بسیار و به روز رسانی ‏های مداوم همه جانبه بویژه در حوزه قانونگذاری و نیروی انسانی کارآمد، بنا به ضرورت و مقتضیات جامعه با تغییر روش از دولت محوری به جامعه محوری و تبدیل رویکرد مرکز محوری به خانواده محوری سعی کرده است با حفظ فعالیت‏ های اجتناب‌ناپذیر مرکز محور و حاکمیتی، بستر لازم را جهت ورود آسان اما علمی و نظارت پذیر شرکای کاری در راستای عمل به مسئولیت‏ های اجتماعی خود و شبکه توانمند و گسترده خیرین و باز تعریف ایشان به‌عنوان مؤسسات خیریه تخصصی، جامعه را درگیر مسائل بهزیستی نماید. همزمان با بسط رویکرد جامعه محوری و سپردن بخش اعظم امور به مردم و تشکل‏ های مردمی و تقویت سازوکارهای نظارتی بر عملکرد آنها، با تعریف برنامه ‏های حمایتی و تخصصی ویژه خانواده‌‏های دارای عضو معلول یا آسیب دیده، تحقق بهزیستی خانواده محور را در دستور کار خود قرار داد.

برای نیل به این مقصود لازم بود تا علاوه بر شفاف سازی، دسترسی به اطلاعات لازم انجام شود که این مهم نیز طی ۵/۲سال گذشته با راه‌اندازی و ارتقای قریب۴۰ سامانه الکترونیکی ارائه خدمت محقق شد.
بالا بردن ضریب نفوذ خدمات حمایتی و تخصصی سازمان در محلات و خانواده‏ ها و همچنین برقراری تعامل مستمر مددکاران با مددجویان و خانواده ایشان و کمک به قوام کانون گرم خانواده‏ ها از طریق کاهش مشکلات ناشی از حضور عضو توانخواه یا آسیب دیده در خانواده، دیگر ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای دستیابی به بهزیستی خانواده محور بود که ما را به سمت ارائه مدل جدیدی از خدمات تحت عنوان مراکز خدمات بهزیستی یا همان مراکز مثبت زندگی سوق داد.

آغاز فعالیت ۲۵۲۷ مرکز مثبت زندگی با استفاده از توان علمی و تخصصی ۱۳هزار مددکار در سراسر کشور و نفوذ خدمات مرکز محور به درون خانواده ‏ها، توفیق بزرگ بهزیستی برای دستیابی به این مهم بود.

همه‌گیری بیماری کرونا طی ۵/۱ سال گذشته سختی‏ های بسیاری را به جامعه وارد کرد که سختی و سنگینی این بیماری بر شانه ‏های بهزیستی دو چندان بود، چرا که حضور پر تعداد گروه‏ های آسیب پذیر معلولان، سالمندان، فرزندان و... در مراکز اقامتی و وجود مددجویان در منزل، خطر ابتلای ایشان و افراد مرتبط با آنها را چند برابر کرده بود، اما همت بلند مددکاران گمنام عرصه سلامت اجتماعی در بهزیستی و تلاش کم‌نظیر شرکای کاری در کنار توجه ویژه دولت محترم و حمایت ‏های خاص نهاد‏های تحت نظارت رهبر معظم انقلاب و نگاه تعاملی مجلس باعث شد در این میدان نیز مددکاران بهزیستی میدان داران خوبی باشند و با کمترین میزان ابتلا و فوت در مقایسه با آمار کشوری و جهانی تا به امروز، سپر دفاعی محکمی برای مددجویان در مقابل این ویروس منحوس باشند. به هر تقدیر بهزیستی اصلی‌ترین نهاد دولتی متولی سلامت اجتماعی کشور است که توانسته است با بهره ‏مندی از تجارب ارزشمند چهار دهه فعالیت، برخورداری از سرمایه عظیم نیروی تخصصی خود و استفاده از توان گسترده شبکه شرکای کاری، با ارائه خدمات بهنگام و مؤثر حمایتی و تخصصی در کنترل بروز و شیوع آسیب‏ های اجتماعی و معلولیت‏ ها، ساماندهی و توانبخشی آسیب دیدگان اجتماعی و افراد دارای معلولیت، اجرای طرح‌های پیشگیرانه محور و... پیشتاز عرصه ساماندهی آسیب‏ ها و ناهنجاری‏ های اجتماعی باشد.

باید اذعان کرد که شفافیت در عمل، فساد ستیزی، شایسته سالاری، دانش محوری و پاسخگو بودن بهزیستی، مؤلفه‏ های مهم اعتمادساز برای حضور مردم در کنار بهزیستی بوده و خواهد بود.

*معاون وزیر ورئیس سازمان بهزیستی کشور

منبع: ایران