حیوانات مشهوری که در ادبیات جهان ماندگار شدند

به‌گزارش شهروند،

موبی دیک

موبی دیک / هرمان ملویل

نهنگ عنبر می‌تواند از سر بزرگ خود برای ضربه زدن به هم‌نوعان در هنگام نبرد و همچنین کشتی‌ها استفاده کند. دو سال پیش، رون هاوارد، کارگردان فیلم «در قلب دریا»، جزئیات داستان چنین حمله‌ای را در سال ۱۸۲۰ به تصویر کشید که در رابطه با این ماهی غول‌پیکر بود. طول این موجودات گاهی به ۲۰ متر می‌رسد و همین عظمت و قدرت، الهام‌بخش هرمان ملویل برای نوشتن رمان «موبی دیک» در سال ۱۸۵۱ بوده. بر اساس مطالعات منتشرشده در ژورنال PeerJ، ضربات نهنگ عنبر با سر، چنان قدرتی دارد که قادر است یک کشتی را غرق کند بدون اینکه آسیبی به خودش وارد شود. البته رمان ملویل فقط درباره حملات موبی دیک یا همان نهنگ عنبر نیست،بلکه به جهت وسعت نگرش این نویسنده در روایت فضای آمریکایی، آن را به همراه دو اثر دیگر نمایانگر فرهنگ آمریکایی می‌دانند؛ «هکلبری فین» نوشته مارک تواین و «تراژدی آمریکایی» اثر تئودور درایزر.

سپید دندان

سپید دندان / جک لندن

آن‌طور که جک لندن در این رمان توصیف می‌کند: «سپید دندان قانون را خوب می‌شناخت؛ قانونی که بر اساس آن ضعفا سرکوب می‌شوند و همه چیز پشتیبان قدرتمندان است.» اما دیگر قرار نبود که نویسنده مثل «آوای وحش»، سپید دندان را هم شبیه به باک بسازد. او ایده‌ دیگری داشت و می‌خواست رمان جدیدش مکمل رمان قبلی باشد. برای همین شروع به نوشتن «سپید دندان» کرد. این بار به جای اینکه سگی به نام باک وحشی شود، قرار بود سگی به نام سپید دندان به خلق‌وخوی انسانی نزدیک شود. تمام اینها تحت نظریات دانشمند بزرگ، داروین نوشته می‌شدند و در قالب رمان به روایت درمی‌آمدند. بر اساس نظریات داروین، مهم‌ترین عامل تکامل موجودات وراثت و محیط بود و جک لندن می‌خواست چنین چیزی را در رمان‌هایش نشان بدهد. او در «آوای وحش» به محیط و شرایط آن اشاره داشت و در «سپید دندان»، قوانین تکامل را نشان می‌داد.

بنجامین

قلعه حیوانات / جورج اورول

«عمر خرها دراز است.» این جمله معروف‌ترین جمله بنجامین، یکی از کاراکترهای رمان مشهور «قلعه حیوانات» است. او تنها موجودی است که نسبت به شورش بی‌تفاوت می‌ماند، چون بر این باور است که انسان‌ها چه برده باشند و چه آزاد، باید تا پایان عمر مصیبت بکشند. به این ترتیب، نسبت به آنچه در مزرعه اتفاق می‌افتد، بی‌تفاوت است. وقتی مزرعه‌دار توسط حیوانات بیرون رانده می‌شود، بنجامین تنها حیوانی است که مثل مابقی ذوق‌زده نمی‌شود. او فقط تماشا می‌کند، چون می‌داند که اوضاع هیچ تغییری نخواهد کرد. درنهایت هم پیش‌بینی‌اش درست از آب درمی‌آید، چراکه خوک‌ها بر اوضاع مسلط می‌شوند و رفتاری را با حیوانات دیگر در پیش می‌گیرند که تفاوتی با دوره قبل ندارد. او البته تعلق خاطر خاصی به الاغ دیگر یعنی باکسر دارد، اما می‌داند که هیجان باکسر بیهوده است. بنجامین تنها کاراکتری است که نمی‌خندد، چون بر این باور است که در جهان او چیزی برای خندیدن وجود ندارد.

آقای روباه

آقای روباه شگفت‌انگیز / رولد دال

«آقای روباه» در معرفی کوتاه خود در این کتاب می‌گوید: «اگر آنها در نزنند، به من خیره نشوند و نترسند، واقعا احساس خوبی به من دست نمی‌دهد!» ماجرا از این قرار است که «آقای روباه» به همراه خانواده‌اش در همسایگی سه مزرعه‌دار خسیس زندگی می‌کند و برای سیر کردن شکم خانواده‌اش هرازچندگاهی مرغ‌ها و غازهای آنها را شکار می‌کند. برای همین سه مزرعه‌دار دست به کار می‌شوند تا از شر او خلاص شوند، اما آقای روباه هم بیکار نمی‌نشیند و به این ترتیب کشمکش آنها برای بقا ادامه پیدا می‌کند. با اینکه داستان در بدو امر، ماجرایی به شدت ساده به نظر می‌آید، اما رولد دال در پس‌زمینه فکری، داستانی قابل تأمل می‌نویسد. آیا روباه حق دارد برای بقا از مزرعه بدزد؟ آیا مزرعه‌دارها به خاطر دزدی‌های امثال روباه بوده که خسیس شده‌اند؟ آیا رفتار روباه دزدی به شمار می‌آید؟ خست مزرعه‌دارها چطور؟

جاناتان

جاناتان، مرغ دریایی / ریچارد باخ

یکی از کتاب‌هایی که بارها در ایران ترجمه و منتشر شده «جاناتان، مرغ دریایی» است؛ ماجرایی ساده درباره پرنده‌ای که دوست ندارد مثل پرندگان دیگر باشد. او ابتدا در زندگی هم‌نوعان خودش شک می‌کند؛ آیا من هم باید مثل آنها زندگی کنم؟ مثل آنها فکر کنم؟ و در نهایت تمام عمر را مثل آنها بگذرانم؟ داستان بسیار کوتاه و کاملا نمادین است و نثر ساده آن باعث شده مخاطبان زیادی در سراسر جهان داشته باشد. جاناتان برای رسیدن به هدف خود، کم‌کم علیه زندگی پیشین می‌ایستد، چراکه به هدفی بزرگ‌تر می‌اندیشد. او نمی‌خواهد مثل پرندگان دیگر تا پایان عمر زندگی را بی‌اندیشه و بیهوده بگذراند. برای همین حتی ناچار است تا پای مرگ هم برود. جاناتان در این مسیر بارها شکست می‌خورد، اما درنهایت به راه خود ادامه می‌دهد. او مثل تمام انسان‌هایی است که در طول زندگی سعی می‌کنند با نگاهی دیگر به زندگی و زیستن خود معنا بدهند.