فیلم مردمی نداریم چون متروسوار نیستیم

ماجرای اختلاف «علی رویین‌تن»، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان ایرانی و بنیاد سینمایی فارابی برای ساخت فیلمی با موضوع زندگینامه شهید «ابراهیم هادی» که این روزها در رسانه‌ها دست‌به‌دست می‌شود از آنجایی آغاز شد که «علی رویین‌تن» بعد از نوشتن فیلم‌نامه، طی مصاحبه‌ای اعلام می‌کند که بنیاد فارابی فیلم‌نامه‌اش را رد کرده است. بلافاصله روابط عمومی بنیاد فارابی اطلاعیه داده و عنوان می‌کند: «قرارداد تحقیق و نگارش فیلم‌نامه سینمایی «شهید ابراهیم هادی» بین بنیاد سینمایی فارابی و «علی روئین‌تن»، ۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ منعقدشده که سند آن در فهرست شفاف‌سازی منتشره از سوی بنیاد سینمایی فارابی موجود است.»
پاسخ بنیاد فارابی به ادعای علی رویین‌تن
بر همین اساس فارابی اعلام می‌کند که با رویین‌تن صرفاً قرارداد «تحقیق و نگارش» منعقد کرده است و در مرحله فعلی درباره «ساخت این فیلم» قراردادی منعقد نشده که به روایت ایشان، بنیاد سینمایی فارابی بخواهد از این کار انصراف دهد و در ادامه درباره نحوه ساخت فیلم در بنیاد فارابی اعلام کرد: «شورای تخصصی فیلم‌نامه در معاونت فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی، طی جلسات متعددی که با فیلم‌نامه‌نویسان می‌گذارد موارد مختلفی را درباره شیوه نگارش، شخصیت‌پردازی و ساختار، موردبحث قرار می‌دهد تا درنهایت، محصول نهایی واجد بیشترین ویژگی‌ها و شاخصه‌های کیفی باشد و اگر فیلم‌نامه ظرفیت‌هایی دارد، به‌خوبی دیده و مشخص شود.»
شهید ابراهیم هادی کیست؟
«شهید ابراهیم هادی» یک پهلوان بسیجی است که از بنیان‌گذاران گروه چریکی شهید اندرزگو در جبهه گیلانغرب و ستاره ورزش کشتی کشورمان بود. حضور در هیات جوانان وحدت اسلامی و همراهی و شاگردی استادی نظیر مرحوم علامه محمدتقی جعفری در سال‌های پایانی دبیرستان، در رشد شخصیتی ابراهیم بسیار مؤثر بود. ابراهیم هادی اهل ورزش بود و این موضوع را با ورزش پهلوانی یعنی ورزش باستانی شروع کرد و در والیبال و کشتی دستی داشت. او هم‌زمان با تحصیل علم به کار در بازار تهران مشغول بود و پس از انقلاب در سازمان تربیت‌بدنی و بعدازآن در آموزش‌وپرورش فعالیت کرد. وی در دوران پیروزی انقلاب شجاعت‌های بسیاری از خود نشان داد. با شروع جنگ تحمیلی، هادی در جبهه حضور یافت و در عملیات والفجر مقدماتی، پنج روز در محاصره دشمن استقامت کرد تا آن‌که امام (ره) او و یارانش را ملائکه‌الله نامید. سرانجام در غروب ۲۲ بهمن سال ۱۳۶۱ پس از آن‌که توانست یارانش را از بند محاصره رهایی بخشد، با لبی تشنه به شهادت رسید و دیگر کسی پیکرش را ندید.

توضیح رویین‌تن درباره قانع نشدن فارابی از فیلم‌نامه‌اش
علی رویین‌تن در گفت‌وگو با پانا ایده درباره ایده اولیه ساخت فیلم «شهید ابراهیم هادی» گفت: «بنیاد سینمایی فارابی پیشنهادی راجع به ساخت کاری با موضوع شهیدی را داد که من دو شهید پیشنهاد دادم. درنهایت ما درباره شهید هادی به توافق رسیدیم. از شروع کرونا تحقیقات و نوشتن فیلم‌نامه آغاز شد.»
وی با اعلام اینکه حدود ۱۸ ماه است که روی فیلم‌نامه زندگی شهید ابراهیم هادی تحقیق کرده تا به نگارش درآمدهاست، افزود: «فیلم‌نامه را بنیاد فارابی دوست نداشت و الان دارم فیلم‌نامه دیگری برای آن موضوع می‌نویسم و خب طبیعی است که تا وقتی درمورد فیلم‌نامه به توافق نرسیده باشیم ساخت فیلمی وجود ندارد.»
وی با اشاره به اینکه فیلم ساختن راجع به شهدا دارای حساسیت‌های زیادی است، اظهار کرد: «فارابی هم حق دارد. آنقدر راجع به شهیدها فیلم ساختن سخت است که من تصمیم گرفتم زیاد اجتهاد نکنم و فیلم‌نامه حقیقت شهید هادی باشد. اکنون همه هم‌رزم‌ها و خانواده و دوستان شهید هادی فیلم‌نامه را خوانده‌اند و موافق بودند اما فارابی قانع نشده است.»
ا گر فارابی درباره همه فیلم‌نامه‌ها حساس باشد، سینما بالنده می‌شود
رویین‌تن گفت: «احساس می‌کنم نه من که هرکسی دیگری بخواهد راجع به هر شهید دیگری فیلم بسازد خیلی کارش سخت است. همه نمی‌توانند سر یک جریان به اجماع برسند و فارابی هم حساسیت دارد و بالنده طلبی دارد. من احساس می‌کنم اگر فارابی راجع به همه فیلم‌نامه‌ها همین اندازه حساسیت داشته باشد سینمای ایران واقعاً بالنده می‌شود. البته نکات و نظراتی که گفته‌اند بد نیست ولی خب قانع نشده‌اند. من تلقی خودم را راجع به جامعه و شرایط روزش و تحقیقاتم مطرح می‌کنم.»
مهم‌ترین خصیصه شهید هادی فتوت است
رویین‌تن با اشاره به خصایص شهید هادی عنوان کرد: «فتوت، مهم‌ترین خصیصه ابراهیم هادی است وگرنه شهیدی مثل بقیه شهداست ما کم شهید مفقودالاثر نداریم و ابراهیم هادی از راه فتوت واردشده و اگر این مهم را از فیلم‌نامه‌اش بگیریم، فیلم‌نامه چیزی نیست. من در هیچ شرایطی حاضر نیستم سر فتوت و حیثیت و منش پهلوانی «ابراهیم هادی» معاوضه کنم. مدتی قبل فیلمی راجع به جانشین «پوریای ولی» که قهرمان ملی و خدای فتوت است، ساخته‌شده که در عین اینکه فیلم بدی نیست اما فتوتش معلوم نیست. نمی‌خواهم ابراهیم هادی مانند اتوبیو گرافی‌های دیگر شود و معلوم نباشد از کجا آمده و به کجا می‌رود.»
من برای اجماع بیشتر با فارابی تلاش می‌کنم
وی درباره ساختن یا نساختن فیلم شهید هادی توسط خودش گفت: «همین اندازه که فارابی به من پیشنهاد داد، ممنونشان هستم اما برای رسیدن به اجماع و خط مشترک من بازهم تلاش می‌کنم. حالا بشود یا نه مهم نیست، مهم این است که روایت زندگی این شهید آغازشده و امیدوارم هرکسی لیاقتش را دارد ساخت این زندگینامه را داشته باشد.»

سینما آنقدر درگیر خبر و تبلیغ شده که دیگر به فکر خود فیلم نیست
رویین‌تن درباره کم‌کاری این سال‌های اخیرش بعد از ساخت «زمهریر» گفت: «من در این مدت همچنان در حال نوشتن بودم و بالای ۲۰ یا ۳۰ فیلم‌نامه آماده دارم اما تصمیمم این بود که زیاد با رسانه کاری نداشته باشم زیرا زمانی فرد می‌تواند با رسانه صحبت کرد که کاری را ارائه کند. به نظرم یک‌چیزی که گریبان سینمای ما را گرفته است و سینما دارد از آن آسیب می‌بیند این است که آن‌قدر درگیر خبر و تبلیغ‌شده که دیگر به فکر خود فیلم نیست. باید فیلم خوب کارکنیم و بعد رسانه‌ای‌اش کنیم و البته خب من هم زیاد فرد رسانه‌ای نیستم. من در تمامی لحظات کار کردم اما فیلم نساختم و خب شرایط سخت بود و دست من نبود ولی الآن خداراشکر شرایط بهتر شده است.»
چون زد و بند ندارم فقط می‌نویسم
وی با اشاره به اینکه فیلم‌نامه‌ای با موضوع زندگی حضرت زینب (س) نوشت و قرار بود در قالب سریال کار کند، گفت: «فیلم‌نامه‌اش را نوشتم اما جایی ارائه نکردم. سینما این‌گونه است که وقتی آدم‌ها زیاد کار می‌کنند دائم به آن‌ها مراجعه می‌کنند اما امثال من که آدم مطبوعاتی ندارند و زیاد کار سینمایی نمی‌کنند و زد و بند ندارند، باید گوشه دفترشان بنشینند و بنویسند.»
کارگردان فیلم «دل‌شکسته» افزود: «من تلاشم این است که شکلی که دیگران کار می‌کنند انجام ندهم چون می‌گویم آن نوع کار هست. در مملکت ما این‌گونه است که وقتی تلاش متفاوتی انجام می‌دهید با مانع برخورد می‌کنیم.»
فیلم مردمی نداریم چون مترو سوار نیستیم
رویین‌تن، تهیه‌کننده و کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس، با اشاره به اینکه فیلم مردمی کمتر ساخته می‌شود درباره علت این مسئله گفت: «اکنون ما کمتر فیلم سازمردمی داریم. کسی که مثل من مترو و اتوبوس سوار شود و بعد راجع به مردم فیلم بسازد، کم است. فیلم مردمی ساختن سخت است.»
وی افزود: «عموماً راجع به مقوله‌هایی مثل‌اینکه مردم ایران بدبخت و فقیر هستند فیلم می‌سازند اما من معتقدم ممکن است مردم فقیر شده باشند و شرایط اقتصادی روی آن‌ها اثر گذاشته باشد اما هنوز مردم ایرانی‌اند و بالندگی‌های خاص خودشان رادارند. می‌بینیم در همین شرایط اقتصادی مردم سفره ماه رمضان پهن کرده و دستگیری از فقرا وجود دارد و این خیلی قشنگ است یعنی هنوز مهربانی وجود دارد.»
رویین‌تن درباره دوپاره شدن جامعه عنوان کرد: «اکنون جامعه سیاسی ایران به دو قسمت تقسیم‌شده و مردم و رسانه‌ها و غیره هم ناخودآگاه به دو بخش تقسیم‌شده‌اند و این در شکلی است که مردم ایران احتیاج به وفاق دارند. باید باهم وحدت پیدا کنند، اما اکنون چه کسی دارد بر طبل وفاق می‌کوبد؟ همه دارند بر طبل نفاق می‌کوبند. تنها چیزهایی که می‌تواند مردم را جمع کند که مردم و جناح چپ و راست رو به یک قبله بنشینند، مراسم شب قدر و مراسم‌هایی اعتقادی است زیرا مردم سر اعتقاداتشان محکم ایستاده‌اند.»
کارهنری علی رویین‌تن منوط به مردم است
رویین‌تن اظهار کرد: «فیلم‌نامه‌های من و کار هنری علی رویین‌تن منوط به مردم است و مردم تنها هستند. من هیچ‌وقت در طول زندگی‌ام تلاشی برای جلب نظر مسئولی نداشتم و ابراز ارادت به آن‌ها در من نبوده و نخواهد بود اما برای مردم، مسئولین تصمیم می‌گیرند و یادشان می‌رود خودشان زمانی از همین مردم بوده‌اند.»
وی افزود: «فیلم‌سازی کار سختی است اما زمانی فیلم‌سازی ارزشمند است که برای مردم باشد و من به هر قیمتی آن‌قدر حرفه‌ای نیستم که هر فیلم و هر آنچه بخواهند بسازم و این کار را نمی‌کنم.»