اسفراین زادگاه کشتی با چوخه

کشتی با چوخه که همه‌ساله ۱۴ فروردین در گود کشتی زینل خان این شهر با حضور بیش از ۷۰ هزار تماشاگر علاقه‌مند به کشتی پهلوانانی از شهرهای مختلف ایران‌ برگزار می‌شود، به‌عنوان میراث معنوی به شماره ثبت ۳۰ در فهرست آثار معنوی میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.

این کُشتی به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد گردشگری تک زمانی و تک مکانی کشور در اسفراین ماندگار شده است، کشتی باچوخه در گذشتگان این سرزمین در میان کرمانج های شمال خراسان رواج داشته و در بسیاری از مراسمات محلی به‌ویژه عروسی برگزار می‌شده است.

چوخه درواقع واژه‌ای کرمانجی است و در اسفراین به شنل کوتاهی گفته می‌شود که همراه با شال سفیدرنگ کشتی‌گیران آن را محکم می‌کنند.

کشتی‌گیرانی که در مسابقه شرکت می‌کنند، کمربند پارچه‌ای را به کمر خود بسته و دامن چوخه را برمی‌گردانند و آن را زیر کمرشان محکم می‌بندند، پهلوانان مسابقه آستین‌هایشان را تا آرنج و پاچه شلوارشان را تا زانو بالا می‌زنند و با پای‌برهنه وارد گود می‌شوند تا با حریف رقابت کنند، آن‌که پشت حریف را به خاک برساند، برنده محسوب می‌شود.

مردمان اسفراین هرساله برای ۱۴ فروردین فرش قرمز برای میهمانان ‌و ورزشکاران پهن می‌کنند، ذوق برگزاری این کشتی برای اسفراینی‌ها را به‌راحتی می‌توان از برق چشمانشان در روز برگزاری این مسابقه دید.

گروهی با خانواده به گود کشتی می‌آیند و گروهی هم با دوستان، پیر و جوان در اطراف گود کنار هم می‌نشینند و از میراثی که گذشتگان به یادگار گذاشته‌اند لذت می‌برند.

ابراهیم ولیان پهلوان نام‌آشنای دیار اسفراین که هرساله در گود کشتی چوخه بر تن می‌کند و سال‌هاست که با رقیبان به نبرد پرداخته و مدال‌های رنگی بسیاری را بر گردن آویخته در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اسفراین اظهار کرد: چوخه برای مردم اسفراین بسیار اهمیت دارد چون این کشتی چه در سرما و باران و چه در آفتاب سوزان ۱۴ فروردین هرساله برگزار شده است.

وی گفت: ۱۶ سال است که کشتی می‌گیرم و کار خود را از کشتی آزاد شروع کرده و تفاوت این دو کشتی در نوع لباس و فن‌هایی است که وجود دارد.

این قهرمان نام‌آشنا درخواستی را از مسئولان استانی ‌برای گود کشتی زینل خان عنوان کرد: اگر گود سروسامان داده شود می‌توان در آن مکان ورزش‌های والیبال یا فوتبال ساحلی را نیز درطی سال رونق داد.

ولیان تجهیزات موجود در گود را حداقلی دانست و افزود: می‌توان با یک برنامه‌ریزی حساب‌شده امکانات خوبی فراهم کرد تا در روز کشتی از تماشاگران به‌خوبی پذیرایی کرد و خاطره‌ای خوش برای آن‌ها باشد تا هرساله بر تعداد آن‌ها افزوده و ظرفیتی فراهم شود تا گردشگران بین‌المللی را تا اسفراین جذب کرد.

وی گفت: با تمام زیبایی‌های این مسابقات متأسفانه سایه کرونا بر این کشتی نیز سایه افکنده و مانند سال گذشته، امسال نیز در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰ اسفراینی‌ها صدای دهل و سورنا گود کشتی زینل خان را نخواهند شنید.

فرماندار اسفراین نیز دراین‌باره اظهار داشت: هرچند که این رشته ورزشی از محبوب‌ترین ورزش‌ها در شمال شرق ایران است، اما حفظ سلامتی شهروندان و ورزشکاران در اولویت برنامه‌های ورزشی است.

مهدی کرامتی افزود: این ورزش همه‌ساله در شهرستان اسفراین برگزار می‌شد اما دو سال است که از برگزاری این ورزش با توجه به ویروس منحوس کرونا معذوریم.

وی تصریح کرد: پیشنهادهایی برای برگزاری این کشتی در سالن و با جمعیت اندکی گفته‌شده اما به لحاظ سلامتی مردم و بزرگ بودن نماد این مراسم امسال کشتی باچوخه برگزار نمی‌شود.

رئیس اداره تربیت‌بدنی اسفراین اظهار کرد: در دو سالی که مسابقه کشتی باچوخه برگزار نشده است بسیاری از چوخه کاران و افرادی که با این مسابقات ارتزاق می‌کردند دچار خسارت‌های مالی بسیاری شده‌اند.

مهدی بهمن یار افزود: پیشنهاد داده‌ایم که کشتی را در سالن‌های ورزشی با جمعیت محدود برگزار کنیم که موافقت نشد.

ا