وقتی شفیعی کدکنی مسحور «پروین» شد
تهران (پانا) - محمدرضا شفیعی کدکنی که شعر پروین اعتصامی را شعر خرد و عاطفه می‌داند، از نخستین شعر «پروین» که او را مسحور کرد و هنوز هم مسحور آن شعر است می‌گوید.
به گزارش ایسنا، به مناسبت صدوچهاردهمین زادروز پروین اعتصامی، دیدگاه محمدرضا شفیعی کدکنی درباره این شاعر فقید با گذری بر کتاب «با چراغ و آینه» بازخوانی شده است.
این شاعر، پژوهشگر و استاد دانشگاه تهران درباره پروین اعتصامی چنین نوشته است: «ما این بیماری و دورافتادگی را در اثر تقلید کورکورانه از نظریه‌های نقد فرنگی داریم و تا به علاج فلسفی آن برنخیزیم این بیماری مهلک، روزبه‌روز بدنه خلاقیت فرهنگی ما را نزارتر می‌کند.
در میان هزاران عامل پیچ‌درپیچ ناشناخته که راز موفقیت شاهکارهای ادبی جهان را تشکیل می‌دهد، مسحور استعاره‌های تجریدی شدن و خلاقیت هنری و ادبی را در ایجاد مشتی استعاره پادرهوا دانستن، اگر بیماری نیست پس چیست؟
چند سال قبل یکی از روزنامه‌های معلوم‌الحال این پرسش را مطرح کرده بود که «آیا فروغ شاعرتر است یا پروین؟» و بخش عظیمی از متشاعرچه‌های روزنامگی رای داده بودند که پروین اصلا شاعر نیست. حتی بعضی از اهل ادب و کسانی که یک سطر از شعر فروغ را نخوانده‌اند و اگر خوانده‌اند نفهمیده‌اند، تحت تاثیر جو زمانه تصریح کرده بودند که فروغ بزرگ‌تر است از پروین یا جایی که فروغ شاعر است چه جای صحبت پروین؟
در یک جامعه بیمار که با یک مویز نقد مدرن گرمیش می‌شود و با یک غوره رئالیسم سوسیالیستی سردیش می‌کند، چگونه می‌توان در باب پروین و جایگاه او سخن گفت؟
شعر پروین، شعر خرد و عاطفه است و نیازی به استعاره‌های تجریدی و تشبیهات عجیب و غریب ندارد. اولین‌بار که دیوان پروین اعتصامی را در نوجوانی به دست آوردم، حالتی داشتم که به هیچ وجه قابل توصیف نیست. نخستین شعری که از او مرا مسحور خویش کرد، شعری بود که به مناسبت جشن فارغ‌التحصیلی در مدرسه سروده بود و چنین آغاز می‌شد: «ای درخت آرزو خوش زی که بار آورده‌ای/ غنچه بی‌باد صبا گل بی‌بهار آورده‌ای
باغبانان تو را امسال سالی خرم است/ زین همایون میوه کز هر شاخسار آورده‌ای
نمی‌دانم در این ابیات چه نهفته که هم‌اینک پس از قریب چهل‌وپنج سال هنوز هم مسحور این کلماتم. ممکن است بگویید: ««طعم وقت» توست که ضمیمه این کلمات شده است» اما «وقت» من با بسیاری شعرهای دیگر هم گره خورده است و چنین طعمی را به وجود نیاورده است!
گیرم من این سخن را بپذیرم، درباره آن صدها هزار خواننده‌ای که در این هفتادساله مسحور دیوان او شده‌اند، چه باید گفت؟ جز این‌که بگوییم نبوغ فرمول‌بردار نیست و آدم‌های ساده‌لوح، با کشف جدول ضرب وزن و قافیه یا استعاره و تشبیه، خیال می‌کنند به راز خلاقیت‌های بزرگ پی‌برده‌اند و عمر خود را در آن راه به هدر می‌دهند.»
رخشنده اعتصامی معروف به پروین اعتصامی، شاعر در ۲۵ اسفندماه ۱۲۸۵ در تبریز متولد شد. او از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان کودکی زیر نظر استادانی مثل دهخدا و ملک‌الشعرا بهار سرودن شعر را آغاز کرد. اعتصامی شعرهایش را در حضور چهره‌هایی مانند علی‌اکبر دهخدا، ملک‌الشعرا بهار، عباس اقبال آشتیانی، سعید نفیسی و نصرالله تقوی که از دوستان یوسف اعتصامی، پدر او بودند و گاهی اوقات به خانه او می‌آمدند، می‌خواند و مورد تشویق آن‌ها قرار می‌گرفت. از شعرهای معروف این شاعر می‌توان به «ای مرغک»، «آرزوی پرواز»، «پند و نصیحت» و ... اشاره کرد.
پروین پیش از چاپ دومین نوبت از دیوان شعرهایش، در ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در سن ۳۴سالگی بر اثر بیماری حصبه درگذشت.
ارسال دیدگاه