شهلا کاظمی‌پور*
مقاومت شهروندان در مقابل کرونا
اگر بخواهیم با نگاه واقع‌بینانه و به دور از هرگونه پیشداوری به کنش‌های شهروندان در روزهای منتهی به سال جدید در اماکن و فضاهای عمومی نگاه کنیم، متوجه می‌شویم با وجود تشدید وضعیت کرونایی، اثر چندانی از ترس و اضطراب اجتماعی نیست.
بر خلاف سال گذشته که اغلب مراکز تجاری و خیابان‌ها به حالت نیمه تعطیل درآمده و خلوت بودند، امسال با موج جمعیت و خریدارانی مواجهیم که ظاهراً به تشخیص خودشان کرونا را شکست داده‌اند! شاید برخی این عطش و میل به خرید را پاسخی به اضطراب اجتماعی ماه‌های اخیر بدانند، اما شخصاً معتقدم که این همهمه و شلوغی ناشی از مقاومت در برابر تحولاتی است که در یک سال اخیر اتفاق افتاده و برخی همچنان تلاش می‌کنند تا وضعیت موجود را عادی و طبیعی جلوه دهند! درحالی که همچون سایر رویدادها و پدیده‌ها، باید با این وضعیت هم به شکل صحیح و منطقی برخورد شود و مقابله منفی فایده ندارد.
اینکه فکر کنیم می‌توانیم هرچه سریع‌تر به شرایط گذشته برگردیم درواقع نوعی فریب اجتماعی است که ناشی از توسعه نیافتگی جوامع است. در کشورهای پیشرفته با وجود اینکه تحولات توسعه یافتگی را مدت‌ها قبل پشت سر گذاشته و با چنین تحولاتی کمتر مواجهند، اما می‌بینیم که حالت تدافعی کمتری گرفته و راحت‌تر با اثرات و عواقب این شرایط کنار آمده‌اند. به هرحال در کشورهای ضعیف و کم برخوردار، سیر تحولات کندتر بوده و قطعاً آمادگی برخورد در چنین شرایطی راحت‌تر است. در واقع یکی از موانع توسعه، همین مقاومت اجتماعی در مقابل تغییرات است، ما هم اکنون با شکل جدیدی از تغییرات اجتماعی مواجه شده‌ایم که بر اثر کرونا به وجود آمده است، بنابراین باید پذیرای مسأله باشیم تا زودتر ریشه‌کن شود، این تغییر اجتماعی نیازمند مدیریت عقلانی است.
اینکه در آستانه سال جدید باید حتماً خرید کنیم، نشانه ضعف فرهنگی و نپذیرفتن شرایط موجود است. یکی از علل طولانی شدن این روند هم به همین مسأله برمی‌گردد و با این شکل مواجه شدن با پدیده‌های اجتماعی باید منتظر طولانی‌تر شدن این فرایند در سال آینده هم باشیم. راه عاقلانه قطع شدن زنجیره بیماری است. این زنجیره البته دو طرفه است، در یک سر آن مردم و در سر دیگر مسئولان قرار دارند که باید یکصدا و هماهنگ عمل کنند، چراکه نتیجه تناقض و تضاد در سخنان‌شان به بی اعتمادی عمومی منجر می‌شود و در نتیجه به جای افزایش مشارکت اجتماعی، همدلی عمومی کاهش می‌یابد. یکی از بهترین راهکارها در شرایط حاضر، ایجاد گروه‌های عمومی دوستانه و روش‌های ارشادی به جای استفاده از اهرم فشار، تحکم و جریمه است تا مردم با میل و رغبت بیشتری به هشدارها و توصیه‌ها عمل کنند.
*جامعه‌شناس
منبع: ایران
ارسال دیدگاه