تبیین دیدگاه‌های امام راحل در حوزه فرهنگ و هنر از زبان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
تهران ( پانا) - صالحی در آیین اختتامیه اجلاس تبیین اندیشه‌های امام خمینی(ره) در حوزه فرهنگ و هنر به بیان دیدگاه‌های امام راحل در خصوص هنر پرداخت و گفت از جوهره حکمی و عرفانی امام راحل این برمی‌آید که هنر انقلابی و اسلامی مرکزش جمال حق است و این مرکز سرتاسر ذرات کائنات را در بر می‌گیرد. از این رو نگرش امام در حوزه هنر گره‌گشایی زیادی داشت که هنوز ناتمام است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت به نقل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید عباس صالحی بعداظهر امروز چهارشنبه(۲۹بهمن‌ماه) در آیین اختتامیه «اجلاس تبیین اندیشه‌های امام خمینی(ره) در حوزه فرهنگ و هنر» با اشاره به نظر امام در مورد حوزه فرهنگ و هنر اظهار داشت: شخصیت امام چندبعدی بود، از یک سو شخصیتی حکیم و عارف و از سوی دیگر شخصیتی فقیه و مجتهد داشت، در عین حال ایشان یک شخصیت سیاسی و بنیان‌گذار یک انقلاب تاریخی بودند.
وی ادامه داد: ترکیب این سه بعد را می‌توان در شخصیت امام تعقیب کرد، امام راحل به عنوان یک حکیم و عارف در مورد هنر می‌فرمایند «هنر انقلابی، اسلامی و دینی آن هنری است که مرکزش جمال حق است»، این جمله امام مبتنی بر این است که هنر فهم و خلق زیبایی است و امام تفسیر خود از یک هنر انقلابی و اسلامی را جایی می‌داند که مرکزش جمال حق باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: دومین نظر امام در مورد هنر این است که «هستی سراسر زیبایی است»، هستی را نمی‌توان به دو بخش زیبا و غیر زیبا تقسیم کرد، امام در چهل حدیث این تعبیر را دارند که «تمام ذرات هستی نشان‌دهنده زیبایی خالق هستند».
صالحی یادآور شد: گذاره سومی که امام در مورد زیبایی به آن اشاره دارد این است که «هستی هرچه ناب‌تر و خالص‌تر باشد زیباتر است»، این سه گزاره که خدا زیبای مطلق است و هستی سراسر زیبایی است و هراندازه خالص‌تر و ناب‌تر باشد زیباتر است، اندیشه امام در مورد هنر و زیبایی را تشکیل می‌دهد.
وی افزود: از جوهره حکمی و عرفانی امام راحل این برمی‌آید که «هنر انقلابی و اسلامی مرکزش جمال حق است و این مرکز سرتاسر ذرات کائنات را در بر می‌گیرد.»، نگرش امام در حوزه هنر گره‌گشایی زیادی را داشت که هنوز ناتمام است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابراز داشت: توجه امام به اینکه بسیاری از عناوین که در آیات و روایات و احکام فقهی وجود دارند صرفا عناوین ذاتی نیستند بلکه عرضی هم هستند، یعنی ظاهرا می‌بینیم که یک عنوان حکم پیدا کرده بلکه این عنوان ملازم با یک عنوان دیگر است. برای مثال امام راحل در مورد شطرنج می‌فرمایند شطرنج از این منظر که یک بازی حکم است مشکلی ندارد بلکه از منظر قمار کردن در آن حرام است.
صالحی بیان کرد: کلید اول این است که ما در عناوینی که به عنوان هنر نامیده می‌شود تا چه اندازه عناوین اصلی و چه تعداد عرضی داریم. اینکه شما به چه منظور این کار را انجام می‌دهید مهم است و نباید به علت غایی و عنصر اراده کم توجهی شود، یک عنوان می‌تواند با یک اراده حکم دیگری داشته باشد. امام معتقدند که اول باید دید عنوان ذاتی است و با چه قصد و اراده‌ای انجام می‌شود و سپس جایگاه عرف مدنظر باشد.
وی ادامه داد: یکی از کلیدهای امام مصلحت است و به خوبی این درک و نگاه را داشتند که نه تنها نظام اسلامی بلکه نظم اجتماعی مصلحت‌هایی دارد. این مصلحت‌ها احکام و قوانین را متغیر می‌کند، درواقع امام یک فقیه اجتماع‌گرا بود، امام صرفا یک فقیه با نگاه حکومت اسلامی دینی صرف نبود بلکه نظم اجتماعی را می‌شناخت و فقه را در این قالب قرار می‌دادند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: کلید دیگر امام عنصر زمان و مکان است، امام نگاه جدیدی را با این کلید پنجم به فقاهت اجتماعی باز کرد، بسیاری از اتفاقات روز قالب جدیدی پیدا کرده است،
ما می‌توانیم جریان نظری هنر را باتوجه به این کلیدهایی که امام به جای گذاشته استفاده کنیم.
صالحی با اشاره به بعد رهبری اجتماعی و سیاسی امام راحل گفت: امام در این حوزه به نظر می‌آید برای یک عنصر متعالی چارچوب‌هایی را مشخص کرده است، از منظر امام هنر باید غفلت‌زدا باشد، امام به هنرمندان می‌فرمایند «به هرشکلی می‌توانید با هنر غفلت‌زدایی کنید، چیزهایی را که به راحتی نمی‌توان دید باید با هنر دید».
وی بیان کرد: منظر دیگر هنر که سیاسی است و امام به آن توجه دارند اخلاقی بودن هنر است، امام راجع به سینما این نظر را دارند که «سینما باید آمو‌زنده و اخلاقی باشد»، اخلاقی بودن عنصر دیگری است که برای انسان مهم است، هنر انسانی هنر اخلاقی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: ویژگی دیگری که امام در مورد هنر مطرح می‌کنند این است که «هنر باید در خدمت مردم باشد»، در اصل هنر متعالی هنری است که در خدمت به مردم باشد، در همین راستا امام می‌فرمایند «سینما یکی از مظاهر تمدن است که باید در خدمت به مردم باشد».
صالحی افزود: از منظر امام راحل هنر باید تقویت کننده عزت باشد، همچنین هنر باید در خدمت انصاف، عدالت و... از منظر ملی و جهانی باشد، درواقع هنر باید زبان خاموشان، زبان بی‌رسانه‌ها، از کام بریده‌ها و... هم در سطح ملی و هم جهانی باشد.
وی در پایان گفت: از منظر امام هنر در عرفان اسلامی ترسیم روشن عدالت، شرافت و انصاف است. امام سرچشمه دانش و حکمت بود و باید خیلی چیزها از ایشان فرا بگیریم.
ارسال دیدگاه