لزوم ورود دانشگاه فنی وحرفه ای به حوزه تولید فناوری

به گزارش اداره‌کل روابط عمومی، ابراهیم صالحی عمران در همایش روز ملی پژوهش و فناوری دانشگاه فنی و حرفه ای که امروز دوشنبه ۲۴ آذرماه در سالن آمفی تئاتر سازمان مرکزی این دانشگاه با حضور دکتر رحیمی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری،دکتر اسدی فرد مدیر آزمایشگاهی فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، هیأت رییسه دانشگاه فنی و حرفه ای، روسای دانشکده های فنی و حرفه ای استان تهران و جمعی از استادان و پژوهشگران دانشگاه برگزار شد ضمن عرض خیر مقدم به مدعوین و تبریک فرا رسیدن هفته پژوهش بیان داشت: امید است با جمع بندی مراسم امروز، سرفصل جدیدی برای رونق پژوهش و فناوری در دانشگاه فنی و حرفه ای گشوده شود.

صالحی عمران در آغاز این مراسم با اشاره به ضرورت های توجه به پژوهش در دانشگاه فنی و حرفه ای و قدردانی از همکاران حوزه پژوهشی این دانشگاه گفت: بال پژوهش و فناوری هیچوقت از هم جدا نبوده و نباید به فراموشی سپرده شود. چرا که ما دو واژه در دانشگاه فنی و حرفه ای داریم، تکنیکال (technical) به معنای فنی و وکیشنال (vocational) به معنای حرفه ای. از این دو واژه ماموریت های این دانشگاه را می توان استخراج کرد لذا درمیابیم که این دانشگاه برای چه ماموریت هایی آمده و چه باید کرد. همچنین، وضعیت موجود و مطلوب تکنیکال و وکیشنال را مورد ارزیابی قرار می دهیم. این دو واژه کلیدواژه های مهمی هستند و ضرورت های پژوهشی در این دانشگاه را توجهیه می کنند.

رییس دانشگاه فنی و حرفه ای ادامه داد: من معتقدم در دانشگاه ها و آموزشکده های فنی و حرفه ای و مراکزی که در دنیا آموزش های مهارتی را می دهند، پژوهش ها معناهای خاصی پیدا می کند. این معناها را می شود از این دو واژه استخراج کرد و می توانند به عنوان کلیدواژه های خوبی در سیاست گذاری های کلان و خرد پژوهشی راهنما باشند.

دانشگاه فنی و حرفه ای، دانشگاهی ماموریت گرا

صالحی عمران در ادامه تاکید کرد: دانشگاه فنی و حرفه ای دانشگاهی ماموریت گرا تلقی می شود. طبیعتا هم باید ماموریت های خاص این دانشگاه را فهمید و پژوهش ها و فناوری در راستای ماموریت های خاص این دانشگاه تعریف کرد و هیچوقت نباید این فراموش و از آن دور شد.

وی ادامه داد: اخیرا با نظر دکتر رحیمی نوع سوم آیین نامه ارتقا هم در این دانشگاه در هیات امنا تصویب شد و جزییات آن در حال اصلاح است. تا پیش از این آیین نامه های آموزشی و پژوهشی را داشتیم اما مهارتی نداشتیم. خوشبختانه چند ماه حاصل همکاری های همکاران و کمیته ای انجام شد و قرار شد به زودی در این کمیته نوع سوم آیین نامه ارتقا که شاخص های آن با توجه به فلسفه دانشگاه است، معرفی شود. حتی ترفیع های ما نیز بر اساس این مدل صورت می گیرد.

رییس دانشگاه فنی و حرفه ای با اشاره به قرار گرفتن در هفته پژوهش تاکید کرد: ما در هفته پژوهش باید به خودمان نظم دهیم و مسیر و جهت خود را در این دانشگاه بشناسیم. اگر بخواهیم مانند دانشگاه های نظری و عادی شویم راه را اشتباهی رفته ایم و باید این سرمایه عظیم را یعنی ۱۸۱ دانشکده، ۱۸۰ هزار دانشجو و ۲۰ هزار کادر حق التدریس را کنار بگذاریم. به عبارتی تمامی برنامه ریزی های درسی، آموزشی و آزمایشگاه ها به خطا خواهد رفت.

لزوم قرار گرفتن پژوهش ها در مسیر فنی و حرفه ای

وی با تاکید دوباره بر ماموریت دانشگاه و با استفاده از دو واژه موجود در نام دانشگاه فنی و حرفه ای تاکید کرد: پژوهش ها نیز باید در همین راستا صورت بگیرد. چرا که اولا حرفه، شغل، اشتغال و کارآفرینی واژه های مهمی هستند که به نظر می رسد به منزله بال آموزش به شمار می روند. هدف از بال آموزشی دانشگاه تربیت تکنسین و نیروهای کاردانی است که قرار است پنجه های کارآمد برای نظام های اجتماعی و اقتصادی باشند که می تواند در صنعت، کشاورزی، خدمات و بخش های مختلف و حتی علوم پزشکی هم وارد شود. در این زمینه حتی با دکتر نمکی نیز مکاتبه ای کرده ایم و ایجاد تقاضا برای همکاری های مشترک داشته ایم.

صالحی عمران با تاکید بر سایر اهداف دانشگاه فنی و حرفه ای، تاکید کرد: هدف اصلی و یکی از ماموریت های اصلی این دانشگاه، تربیت تکنسین است. در این میان بال آموزش وزن بیشتری دارد حتی پژوهش ها در تربیت تکنسین و اشتغال نباید فراموش شود. حتی در آموزش نیز اگرچه روی تربیت متخصص مانوور داده می شود اما وزن آموزش هم بستگی به کیفیت آموزش و پژوهش این دانشگاه دارد. این دو خیلی درهم تنیده و وصل هستند و گاهی نمی شود این دو را از هم جدا کرد.

وی بیان داشت: اساس آموزش در دانشگاه فنی و حرفه ای بر اساس پاسخگویی به نیازهای بازار کار است. این جمله بسیار مهم است. سوال اینجاست که بازار کار وبخش های مختلف اقتصادی، کشاورزی، خدماتی و غیره به چه نیروهای انسانی نیاز دارند. فهم حرفه و مشاغل در این جا بسیار مهم است بسیاری از آن ها در حال نابود شدن هستند. اینجا چه کسی می تواند کمک کند؟ این جا بحث آینده پژوهی به میان می آید. در جایی که آموزش می خواهد خوب کار کند، اگر بال پژوهش خوب کار نکند، آموزش هم خوب کار نخواهد کرد.

بهره گیری از آینده پژوهی در شناسایی نیازهای بازار کار

صالحی عمران در ادامه عنوان کرد: بسیاری از مشاغل و حرفه ها در حال تغییر هستند. آینده پژوهشی یکی از ضرورت های حوزه پژوهش است چرا که فهم مشاغل بسیار مهم است.

وی افزود: برنامه درسی ما هم متفاوت است برنامه های درسی ما باید برنامه های درسی صلاحیت محور و شایستگی محور باشد، به عبارت دیگر متفاوت باشد. وقتی سخن از این هاست متفاوت می شود. در این دانشگاه مانند دانشگاه های دیگر عده ای اساتید پشت درهای بسته نمی نشینند و سرفصل ها را تعیین کنند. اصلا این مدل جواب نمی دهد. ما برای هر رسته ای که راه اندازی می کنیم حتما نیازمند مطالعات بازار کار و پژوهش هم در حال هم در آینده هستیم. هر درسی که در مجموعه درسی هر رشته گذاشته می شود باید یک شایستگی شغلی یعنی حرفه ای را درنظرگرفت. نمی شود پشت درهای بسته سرفصل تعیین کرد.

نقش کارفرما در روندهای آموزش فنی و حرفه ای

رییس دانشگاه فنی وحرفه ای در ادامه بر ضرورت استفاده ازکارفرما و صنعت در روند آموزش و پژوهش در فنی وحرفه ای اشاره کرد و گفت: ما میگوییم کارفرما و صنعت. کارفرما و صنعت در بخش های کشاورزی و خدمات حوزه های مختلف باید برای ما سرفصل بنویسند؛ یعنی همکاری ضلع چند جانبه ای را طلب می کند.

صالحی عمران ادامه داد: در بخش اساتید، دانش و صنعت باید شایستگی را کشف کرد نه وزن کرد چرا که این مولفه ها وزن کردنی نیستند. در حالتی که مدل برنامه ریزی درسی آموزش عالی عمدتا وزن کردنی است.

وی گفت: در بسیاری از سیستم های آموزش مهارتی در دنیا کارفرماها حضور دارند. این ها همان بحث پژوهش است. در این شرایط اطلاعات بازار کار، بازاریابی و اطلاعات بسیار مهم هستند. یعنی بر اساس اطلاعات بازار کار که همان حوزه پژوهش است
دانشگاه فنی وحرفه ای باید فناوری تولید کند.

ابراهیم صالحی عمران در ادامه بر لزوم ورود دانشگاه فنی و حرفه ای به حوزه فناوری تاکید کرد و گفت: کارگاه ها و آزمایشگاه های دانشگاه فنی وحرفه ای باید درگیر تولید فناوری در سطوح میانی و پایینی شود.

وی ادامه داد: حوزه های مختلفی برای پژوهش وجود دارد؛ آموزش های الکترونیک و مجازی، کارگاه های مجازی و آزمایشگاه های مجازی از جمله بخش هایی است که همکاران می توانند آن را وارد فناروی ها کرده و جزو زمینه های آموزش های مهارتی است.

این استاد دانشگاه در ادامه به یکی از مشکلات آموزش های فنی و حرفه ای اشاره کرد و گفت: ارزش هایی عمدتا در دانشگاه توسط خود ما صورت می گیرد. پشت اتاق های دربسته تصمیم می گیریم که کدام مهارت ها، سرفصل ها، دانش ها و نگرش های ارزشیابی شود که این هم درست نیست. در حالی که باید از صلاحیت حرفه ای در این بخش ها بهره جست.

صالحی عمران تاکید کرد: ارزشیابی ها گاهی باید به بیرون ارجاع داده شود تا تشخیص بدهند نیروی کار واقعا صلاحیت ورود به بازار کار را دارد یا نه. یک مشکل دیگر بحث نظام پذیرش دانشجو است.
وی گفت: هنوز آموزش های فنی و حرفه ای از برچسب آموزش درجه دوم رنج می برد. این چالش بزرگی است از این رو از پذیرفتن دانشجویان مستعد عاجز هستیم. ما از دانشجویان مستعد برخوردار نیستیم.

این مقام مسئول تصریح کرد: برچسب درجه دوم از نظر فرهنگی زمینه ای را برای ارتقای آموزش های مهارتی ایجاد نمی کند که در این حوزه نیازمند یک سری پژوهش ها هستیم. برخی پژوهش ها داخلی بوده و برای ارتقای کیفیت حوزه آموزش و پژوهش است و یک سری از پژوهش های باید خارج از دانشگاه در حوزه فرهنگی و آجتماعی باید صورت گیرد.

صالحی عمران در پایان تاکید کرد: در دانشگاه فنی و حرفه ای پتانسیل و ظرفیت های خوبی داریم. در این سه سال گذشته تلاش شده تا از این ظرفیت های استفاده کنیم. انشالله که همکاری ادامه پیدا کند. امید است تا وزارت علوم هم همراه با دانشگاه کمک کند تا رسالت آموزش عالی مهارتی به اجرا درآید.