مستندساز اجتماعی در بحران کرونا تنهاست

فرهاد آیت‌اللهی که با «مدافعان» به بخش ویژه کرونا در چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت راه یافته است، در گفت و گو با پانا توضیحاتی درباره این فیلم داد و گفت: این مستند درباره عاطفه جلیلی پرستار جانبازی است که ۸۰ درصد از ریه‌اش را به دلیل کرونا از دست داد و با مرگ و زندگی دست و پنجه نرم کرد و من سه ماه و نیم، هر روز ۱۶ ساعت و لحظه به لحظه مبارزه این زن را برای زنده ماندن به تصویر کشیدم.
کارگردان مستند «مدافعان» درباره ساخت این مستند، گفت: تمرکز فیلم‌هایی که چند سال اخیر تولید کرده‌ام بر موضوع زنان قهرمان بوده. زنانی که در بحران‌ها و مشکلات متعددشان، زندگی و مبارزه و تلاش می‌کنند. برای همین زمانی که کرونا شروع شد هم سراغ سوژه‌ای زن‌محور رفتم.
آیت‌اللهی با بیان اینکه او تنها عضو ایرانی موسسه فیلمسازی امریکا با عضویت ۷۲ کشور است، گفت: این موسسه تصمیم به ساخت پروژه‌ای جهانی درباره کرونا گرفت و من ترجیح دادم فیلمی که از ایران درباره این موضوع ساخته می‌شود درباره زنانی باشد که در خط مقدم مبارزه با بیماری فعالیت دارند و با همین موضوع وارد بیمارستان بیماران کرونایی شدم.

او با اشاره به اینکه مستند«مدافعان» نسخه کوتاه شده‌ای از فیلمی است که در ۹۰ دقیقه ساخته، گفت: این مستند درباره عاطفه جلیلی پرستار جانبازی است که درگیر کرونا شد. از همان روزهای اول که وارد بیمارستان شدم فهمیدم که ایشان ۸۰ درصد از ریه‌اش را از دست داده و با مرگ و زندگی دست و پنجه نرم می‌کند. سه ماه و نیم، هر روز ۱۶ ساعت و لحظه به لحظه مبارزه این زن را برای زنده ماندن به تصویر کشیدم که این مستند ۱۳ دقیقه‌ای، نسخه کوتاهی از آن است.
این مستندساز ادامه داد: مستندهای اجتماعی که ما کار می‌کنیم و سوژه محورند، جزو شاخه مستندهای تکرارنشدنی به حساب می‌آیند. هنگام رخداد و حادثه باید در لحظه، آماده ثبت واقعه باشیم. چون حادثه تکرار نخواهد شد. این مساله وقتی شدت می‌گیرد که با بحران از پیش تعیین‌شده‌ای روبه‌رو نیستیم.
او با اشاره به چالشی که شرایط کرونایی برای ساخت مستندش ایجاد کرده بود، تاکید کرد: با توجه به اینکه ما مستند اجتماعی پرتره یا سوژه‌محور کار می‌کنیم، در شرایط کرونا دست تنهاییم و خودمانیم و خودمان. در این ماه‌ها به خاطر خطر مرگی که وجود داشت، دوستان مستندسازم مدام به من می‌گفتند مراقب سلامتی خودت باش. با این حال در مرکز بحران کرونا، چهار ماه زندگی را به تصویر کشیدم.
کارگردان مستند «مدافعان» یادآور شد: داستان مستندم ایجاب می‌کرد در دل بحران باشم، اما این خطرها برای من مهم نبود، می‌خواستم این وقایع را به ثبت برسانم تا در تاریخ بماند.

آیت‌اللهی با اشاره به برگزاری آنلاین چهاردهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» گفت نوع زندگی در شرایط کرونا تغییر کرده و کل جهان تحت تاثیر آن به فضای مجازی و به زندگی جدیدی سوئیچ کرده است. برای من به عنوان مستندساز مهم بود که دست‌اندرکاران جشنواره سینماحقیقت به عنوان یک رویداد مهم که در منطقه و در دنیا هم شناخته شده است، با وجود همه مشکلات چراغ جشنواره را روشن نگاه داشتند و خیلی سریع توانستند جشنواره را تجهیز کنند و وارد فضای آنلاین و مجازی شوند.
«مدافعان» مستندی به کارگردانی فرهاد آیت‌اللهی به تهیه‌کنندگی اولین سوبرت است که همراه بیست و چهار فیلم مستند دیگر به بخش ویژه کرونا چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت راه یافته است. در این بخش که به شکل رقابتی برگزار می‌شود، فیلم‎های مستند تولید شده با موضوع همه‌گیری بیماری کرونا و تأثیرات مختلف آن در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی به نمایش درآمده و مورد داوری قرار می‌گیرند.
یادآور می شود، ‌مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی کشور، چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را به دبیری محمد حمیدی مقدم، از ۱۸ تا ۲۵ آذرماه ۹۹ و با توجه به شیوع جهانی بیماری کووید ۱۹ بصورت مجازی و نمایش برخط (آنلاین) برگزار خواهد کرد.

امیرحسین اشرفی