کریمی، تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با پانا تشریح کرد؛
سناریوهای ارتباط «ایران - آمریکا» بعد از انتخابات عاری از دموکراسی آمریکا
با پیروزی دونالد ترامپ یا جو بایدن در انتخابات پیش‌رو، آینده روابط ایران و آمریکا چگونه خواهد بود؟/ تصمیم عقلایی و محاسبه‌گر ایران در مقابل رئیس‌جمهوری بعدی ایالات متحده چه خواهد بود؟/ بازگشت آمریکا به برجام، پیش‌شرط هر نوع مذاکره بین ایران و آمریکا است
تهران (پانا) - یک تحلیگر ارشد مسائل سیاست خارجی، روند انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و احتمال حول آن از جمله تقلب، و نیز سناریوهای ارتباط ایران و آمریکا در صورت انتخاب هر کدام از نامزدهای دو حزب جمهوری‌خواه (دونالد ترامپ) و دموکرات (جو بایدن) در این انتخابات را تشریح کرد.
غلامرضا کریمی درباره روند برگزاری انتخابات آمریکا و احتمال پیروزی دونالد ترامپ یا جو بایدن در این انتخابات، به پانا گفت: «ماهیت دموکراسی آمریکا به گونه‌ای محرز، متفاوت از دموکراسی‌های اروپایی است و آنچه که این سیستم را متمایز می‌کند عدم وجود برابری آرای مردم به عنوان اصل حیات‌دهنده دموکراسی است، که در انتخابات آمریکا وجود ندارد، در حالیکه در انتخابات سایر کشورها، تاکید بر برابری آرای مردم است. انتخابات ریاستجمهوری آمریکا دو مرحله‌ای است که ابتدا مردم به گزینشگران یا الکترورها رای می‌دهند و در مرحله بعد، آن گزینشگران، رئیس‌جمهوری را به صورت قطعی، تعیین می‌کنند. بنابراین با توجه به اینکه ماهیت انتخابات ریاستجمهوری آمریکا متفاوت است و اینکه برخی از ایالات از قبل طرفدار جمهوری‌خواهان و برخی طرفدار دموکرات‌ها بودند، لذا نتیجه انتخابات و پیش‌بینی این انتخابات همیشه با چالش مواجه است؛ چراکه هر کسی ۵۰+۱ آرای هر حزبی را به دست بیاورد، تمام آرای الکترال آن حزب را به دست خواهد آورد و پیروز در آن حوزه است.»
طبق پیش‌بینی‌ها، بایدن برنده انتخابات خواهد بود
وی ادامه داد: «پیروزی در انتخابات آمریکا، بستگی به دست آوردن آرای کالج الکترال در هشت یا ۱۰ ایالت کلیدی و سرنوشت‌ساز آمریکا دارد. برای مثال احتمال دارد آرای الکترال فلوریدا یا پنسیلوانیا تعیین‌کننده انتخابات ریاستجمهوری آمریکا باشد، ولی با توجه به اینکه در ۱۴ ایالت سرنوشت‌ساز، بایدن در ۱۱ ایالت طبق نظرسنجی‌ها پیش هست و در مجموع نظرسنجی‌ها، نامزد حزب دموکرات را بین ۷ تا ۱۰ درصد پیشتر از ترامپ پیش‌بینی کرده‌اند، انتظار می‌رود که برنده انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، جو بایدن باشد. اما تاکید می‌کنم با توجه به پیچیدگی‌هایی که در سیستم رای‌دهی آمریکا وجود دارد، با قطعیت نمی‌توان پیش‌بینی کرد. برای مثال در سال ۲۰۱۶ هم علی رغم اینکه تمامی نظرسنجی‌ها پیروزی هیلاری کلینتون را پیش‌بینی می‌کردند، پیروز انتخابات با اختلاف سه میلیون رای ریخته شدن به صندوق به نفع کلینتون، ترامپ بود چون توانست آرای الکترال بیشتری به دست بیاورد.»
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی درباره سیاست رئیس‌جمهوری بعدی ایالات متحده آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران، گفت: «دو سناریو وجود دارد؛ برنده شدن ترامپ، برنده شدن بایدن. حتی اگر سناریوهای اختلافی، عدم پذیرش آراء و هر کدام از این معادلات باشد، احتمال دارد حتی معاون یکی از کاندیداهای انتخابات آمریکا، به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا معرفی شود نیز وجود دارد. برای مثال اگر آراء ۲۶۸ به ۲۶۸ شود، کار به کنگره کشیده می‌شود و رئیس‌جمهور را باید مجلس نمایندگان انتخاب کند و معاون رئیس‌جمهور را مجلس سنا انتخاب می‌کند. اگر در مجلس نمایندگان به نتیجه نرسند، مجلس سنا آن معاونی را که انتخاب کرده است، به عنوان رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا انتخاب خواهد شد.»
اگر به خاطر اختلافاتی، کار به دیوان عالی بکشد، ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا می‌شود
وی گفت: «اگر بحث‌های اختلافی نظیر تقلب، شورش‌ها و ... پیش بیاید، کار به دیوان عالی آمریکا ارجاع می‌شود و اگر کار به این دیوان برسد، با توجه به اینکه ۵ نفر از اعضای دیوان آرای نزدیک به جمهوری‌خواهان و ۳ نفر آرای نزدیک به دموکرات‌ها دارند، احتمالا رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا، دونالد ترامپ خواهد بود.»
احتمال انجام مذاکراتی از سوی ایران با ترامپ در صورت پیروزی در انتخابات بسیار ضعیف است
این استاد روابط بین‌الملل اظهار داشت: «با توجه به اینکه سیاست اصولی ایران این است که کماکان پای برجام ایستاده است، هرچند تعهدات خود را کاهش داده است اما برای برجام هنوز هم به عنوان یک توافق بین‌المللی احترام قائل است. بنابراین اگر ترامپ رئیس‌جمهور شود، با توجه به شعارهایی که از قبل داده است، احتمال بازگشت وی به برجام بسیار ضعیف است. او به دنبال توافق دیگری متفاوت از توافق برجام است، لذا احتمال تشدید تنش بین ایران و آمریکا بیشتر هست. ضمن اینکه برای ایران هم بسیار سخت خواهد بود که بخواهد با قاتل شهیدسلیمانی، مذاکراتی را انجام دهد؛ بنابراین احتمال انجام مذاکراتی با ترامپ پیروز انتخابات، بسیار ضعیف است.»
شرط ایران برای انجام هرگونه مذاکره، بازگشت به برجام است
وی ادامه داد: «در صورت تدام این سناریو، از آنجا که ایران هیچ مزیتی از برجام در حال حاضر دریافت نمی‌کند و با اینکه ایران بخشی از این توافق را اجرا می‌کند اما عملا هیچ مزایایی برای ایران وجود ندارد، در واقع به نوعی این احتمال هم وجود دارد که ایران تعهدات خود را کمتر کند و نهایتا از برجام خارج شود. به این معنا که بتواند در سطح بالا، غنی‌سازی انجام دهد تا اگر مذاکراتی صورت گرفت، در آن مذاکرات برای خود، ظرفیت‌سازی کرده باشد و بتواند امتیازات بیشتری را از آمریکایی‌ها بگیرد. چون بعید است با حضور ترامپ در آمریکا، مذاکرات جدیدی را، ایران بپذیرد. ایران از قبل اعلام کرده است، شرط مذاکره جدید این است که آمریکا به برجام بازگردد.»
غلامرضا کریمی درباره استراتژی‌های احتمالی ایران در برابر رئیس‌جمهوری بعدی ایالات متحده نیز گفت: «یکی از سیاست‌های اعلامی دونالد ترامپ که بارها اعلام کرده، این است که با پیروزی در انتخابات، بلافاصله مذاکراتی بین وی و ایران به وقوع خواهد پیوست و به توافق می‌رسیم. اما پیش شرط ایران برای ورود به مذاکره، ورود مجدد ترامپ و آمریکا به برجام است، چون این شدنی نیست بنابراین بعید است مذاکراتی بین ایران و ترامپ اگر انتخاب شود صورت بگیرد. اما بایدن با توجه به اینکه از قبل اعلام کرده، در صورت پیروزی به برجام برخواهد گشت، احتمال اینکه مذاکرات جدیدی صورت بگیرد و گام به گام توافقاتی صورت بگیرد که به صورت تدریجی تحریم‌ها لغو شود و ایران به تعهدات کامل خود در برجام برگردد، وجود دارد. به طور کلی پیش‌بینی می‌شود اگر بایدن برنده انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شود، احتمال انجام مذاکرات با بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها وجود دارد.»
حفظ برجام برای ایران حائز اهمیت است
این کارشناس ارشد روابط بین‌الملل با بیان اینکه مسائل داخلی ایران خیلی مرتبط با انتخابات ریاستجمهوری آمریکا نیست، اگرچه موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران هم این است که انتخابات آمریکا و شخصی که رئیس‌جمهور می‌شود، تاثیری بر روی سیاست‌گذاری رسمی کشور ندارد، گفت: «اما به هرحال با توجه به چالش‌هایی که در کشور وجود دارد، میل اینکه توافقی صورت بگیرد و مجددا برجام احیا شود، در سیاست‌گذاری کلان کشور وجود دارد اما شرط آن این است که راه غلط طی شده توسط آمریکا، دوباره به مسیر اصلی خود برگردد. ۶ کشور بزرگ جهان ۱۲ سال مذاکرات هسته‌ای داشته‌اند تا به توافق برجام رسیدند، بنابراین حفظ این توافق از منظر ایران بسیار حائز اهمیت است.»
وی در ادامه گفت: «جمهوری اسلامی ایران سیاست‌های خود را در سطوح عالی با اجماع پیگیری می‌کند، گرچه در سطوح میانی اجماع زیادی بر روی مسائل سیاست خارجی وجود ندارد. اینکه گفته شود کار در دولت دوازدهم انجام نخواهد شد و حتما کار به دولت سیزدهم سپرده خواهد شد، حداقل در داخل کشور چنین چیزی معنی ندارد. اگر منافع کشور ایجاب کند و به نوعی بایدن رئیس‌جمهور آمریکا شود و از ابتدای بهمن بپذیرد که مجددا به برجام برگردد، طبیعی است که می‌تواند زمینه لغو بخشی از تحریم‌ها و بازگشت ایران به تعهدات کاملش نسبت به برجام صورت بگیرد. اگر بایدن پیروز شود، مذاکرات یا حداقل مقدمات اولیه آن می‌تواند در دولت دوازدهم صورت گیرد. حتما پیچیدگی‌ها وجود دارد، لابی صهیونیست، لابی سعودی، در درون آمریکا، نفوذهای زیادی دارند. ترامپ هم تا بهمن حتی اگر پیروز نشود، در جایگاه ریاستجمهوری خواهد بود و بارها اعلام کرده حتما اقداماتی انجام خواهم داد که اگر بایدن هم انتخاب شود، امکان بازگشت به برجام را نداشته باشد و شرایط را در درون ساختار سیاست‌گذاری آمریکا، می‌خواهد به قدری سخت کند که اصلا به لحاظ قانونی، رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا، امکان چنین بازگشتی را نداشته باشد.»
این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی تاکید کرد: «اینها موضوعاتی است که باید منتظر ماند و نتیجه انتخابات را دید و تصمیم گرفت. ایران باید بتواند با برنامه‌ریزی و تصمیمات چندلایه و پیچیده، منافع ملی کشور را تعقیب کند. در داخل ما دچار چالش‌های اقتصادی زیادی شده‌ایم، به لحاظ معاملات بانکی به شدت با محدودیت مواجه هستیم، امکان دریافت منابع مالی خود را هم از کشورهای دیگر نداریم. اینها موضوعاتی است که سیاست‌گذاران کشور به آن‌ها توجه دارد و تمام سعی‌شان بر این است که بتوانند این مسائل را حل کنند.»
غلامرضا کریمی در پایان گفت: «جمهوری اسلامی در طول ۴۰ سال گذشته این را نشان داده که به هیچ وجه زیر بار زور قدرت استکباری نمی‌رود و حتما در یک شرایط متعادل و برابر، به دنبال صلح و امنیت بین‌المللی است. ایران یک بازیگر محاسبه‌گر و عقلایی در صحنه بین‌الملل محاسبه می‌شود. اگرچه آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند ایران را به عنوان یک بازیگر یاغی یا یک بازیگر برهم‌زننده یا آشوب‌گر نظم بین‌الملل معرفی کنند. اما ایران نشان داده که حتی در مواقع حساس هم، ضمن حفظ منافع کشور، رفتار و کنش عقلایی دارد. بنابراین با توجه به شرایطی که بعد از انتخابات ریاستجمهوری آمریکا پیش خواهد آمد، قطعا نظام تصمیم‌گیری کشور هم تصمیم‌گیری عقلایی و منطبق با منافع ملی و شرایط عمومی مردم را خواهد داشت.»
ارسال دیدگاه