از هر ۱۴ کودک یک نفر در معرض اختلال تکاملی زبان است

به‌گزارش ایسنا، اختلال تکاملی زبان (DLD) شرایطی است که کودک در استفاده یا فهم زبان بیانی مشکل دارد. به نظر می‌رسد این اختلال در همه بچه‌ها متفاوت است و تشخیص آن پیچیده است. در گذشته این اختلال با عنوان آسیب ویژه زبانی شناخته می‌شد، اما اخیراً و در پی تلاش‌های پروفسور بیشاپ و همکارانش از سراسر جهان از حدود سال ۲۰۱۷ نام آن تغییر کرده بنابراین این نام بهتر مشکلات این کودکان را منعکس می‌کند.

در حالی که کودکان مبتلا به اختلال تکاملی زبان در درک و بیان کلامی مشکل دارند، متخصصان گفتار درمانگر بر تشخیص زود هنگام این بیماری تاکید دارند و معتقدند در صورت تشخیص به موقع و زود می‌توان این اختلال را درمان کرد. در واقع به عقیده این متخصصان، حمایت از طرف معلم و گفتار درمانگر در وضعیت این افراد بسیار تاثیرگذار است.

بر اساس آماری از وبسایت "radld"، اختلال تکاملی زبان، ۵۰ برابر کم شنوایی و ۷ برابر شیوع اوتیسم در جامعه کودکان را نشانه گرفته است زیرا کودکان را در معرض خطر و ایجاد مشکلات بیشتری در مدرسه و سلامت روان و اشتغال در آینده قرار می دهد.

DLD بدون هیچ دلیل مشخصی در صحبت و درک مشکل ایجاد می‌کند. تأثیرات جدی و طولانی مدت دارد و بزرگترین چالش با DLD این است که شما نمی توانید با مشاهده یک فرد تشخیص دهید که وی دارای این اختلال است، بنابراین اغلب اوقات نادیده گرفته می شوند.

کودکان مبتلا به اختلال تکاملی زبان ۶ برابر بیشتر در خواندن و ۴ برابر بیشتر از کودکان عادی با ریاضیات دست و پنجه نرم می‌کنند. همچنین ۶ برابر بیشتر از دیگران سطح بالینی اضطراب و ۳ برابر بیشتر دچار افسردگی بالینی می شوند.

DLD معمولاً با سایر بیماریهای تکاملی عصبی مانند ADHD، اختلال هماهنگی رشد، نارساخوانی و دیسکلاکلیا همراه است. کودکان مبتلا به DLD صرف نظر از زبان، سواد، شناخت یا رفتار از حمایت کمتری در مدرسه و پشتیبانی های تخصصی کمتری نسبت به مبتلایان به اوتیسم برخوردار می‌شوند.

از سال ۲۰۱۷ محققان این حوزه تصمیم گرفتند روزی برای آگاهی سازی از این اختلال با تعیین یک اسم مشخص برای این اختلال انتخاب کنند و از حدود سال ۲۰۱۷ جمعی از محققان سراسر کشور با راه اندازی کمپینی، ۱۶ اکتبر را با نام روز آگاهی رسانی اختلال تکاملی زبان در نظر گرفتند.

اختلال تکاملی زبان از ظاهر کودک قابل تشخیص نیست

یلدا کاظمی- متخصص گفتاردرمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این باره گفت: اختلال تکاملی زبان یا Developmental Language Disorder که به اختصار، DLD نامیده می شود، اختلالی است که از ظاهر کودک قابل تشخیص نیست و کودک هیچ‌گونه نشانه‌ای از بیماری‌های شناخته شده تکاملی مانند اوتیسم، کم شنوایی، ضربه مغزی، یا ناتوانی ذهنی ندارد، اما دیرگفتار است.

وی افزود: کودک دارای DLD در برقراری ارتباط با اطرافیان مشکل دارد به طوری که جملات او، دارای کلمه بندی درستی نیستند.

این گفتاردرمانگر با بیان اینکه این کودکان گاهی اوقات قادر به پیدا کردن کلمه صحیح برای جمله سازی نیستند و نمی دانند چگونه کلمات داخل جمله را در قالب یک دستور زبان صحیح کنار هم قرار دهند و در نتیجه جملاتشان، غیردستوری به نظر می رسد، در خصوص درک صحیح در این کودکان، گفت: گاهی اوقات به دلیل عدم درک صحیح رابطه بین کلمات داخل یک جمله، نمی‌توانند گفته‌های اطرافیان را به درستی درک کنند و بنابراین ممکن است به سوالات، پاسخ درستی ندهند یا از حرف زدن در جمع، اجتناب کنند.

وی ادامه داد: گاهی هم قادر به تلفظ صحیح برخی از صداهای گفتاری نیستند. یکی دیگر از مشکلات این کودکان، عدم توانایی در داستان گویی و برقراری ارتباط منطقی زمانی و مکانی بین اجزای یک داستان یا رویداد است.

اختلال تکاملی زبان ۷ برابر اوتیسم شیوع دارد

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در خصوص شیوع این اختلال تاکید کرد: شیوع این اختلال حدوداً ۷ برابر اوتیسم و بین ۷ تا ۱۲ درصد در بین کودکان زیر ۱۲ سال است.

وی با تاکید براینکه والدین باید در مورد این اختلال آگاهی داشته و در صورت دیدن نخستین نشانه های آن سریعا به گفتاردرمانگر مراجعه کنند، تصریح کرد: دورنمای این اختلال اگر به هنگام و به درستی به آن رسیدگی نشود، خوب نیست به طوری که این کودکان در دوران مدرسه دچار مشکلات زیادی در خواندن و نوشتن و حل مسأله های ریاضی می شوند، در دوست یابی و حتی برقراری روابط سالم عاطفی و هیجانی با دوستان و اطرافیان مشکل پیدا می کنند و در نهایت حتی ممکن است در یافتن شغل مناسب، ناتوان باشند.

این متخصص گفتاردرمانی در خصوص نشانه‌های این مشکل، گفت: با وجود همه این مشکلات، در صورتی که والدین به اولین نشانه‌های مشکل، یعنی دیر به حرف افتادن کودک، حساس باشند و به محض اینکه بشنوند جملات کودک‌شان عجیب و غریب است، حتماً در جستجوی متخصص گفتاردرمانی باشند و از او مشورت بگیرند، در این صورت می‌توانند با حمایت به فرزندشان کمک مؤثری کنند.

کاظمی با بیان اینکه نشانه اصلی این کودکان این است که اغلب هنگام صحبت کردن به دنبال کلمه‌ها می‌گردند و درست نمی‌توانند کلمات را در کنار یکدیگر قرار دهند، توضیح داد: جمله‌بندی‌های این کودکان ناقص و یا اجزای جمله (فعل، فاعل و مفعول) سر جای خود نیستند و مقداری جابه‌جاشده است.

کودکان اختلال تکاملی زبان بجز توانایی در صحبت هیچ مشکل دیگری ندارند

وی با تاکید بر اینکه البته این کودکان به ‌جز ضعف در توانایی صحبت کردن هیچ مشکل دیگری ندارند. این کودکان مشکلاتی مانند کم‌هوشی، مشکلات شنوایی، ضربه ‌مغزی و اوتیسم ندارند، خاطرنشان کرد: همچنین هیچ‌گونه مشکل پزشکی خاصی ندارند، بلکه تنها دچار مشکل اختلال زبان هستند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: معمولاً در سن دو تا دو سال و نیم، کودک باید بتواند حداقل ۵۰ کلمه را بگوید و حتی به دوکلمه‌ای گفتن نیز صحبت کند. در نتیجه نخستین نشانه ابتلا به این اختلال در کودکان دیر حرف زدن آن‌ها است.

کاظمی تاکید کرد: درصورتی‌که والدین متوجه شدند که کودک حدود دو سال و نیم است و نمی‌تواند صحبت کند، حتما باید به گفتاردرمانی مراجعه کنند، کودک در این صورت تشویق می‌شود کلمات را بیان کند و معمولاً ۸۰ درصد این کودکان بعد از مشاوره و گذشت دو ماه مشکلشان برطرف می‌شود.

این گفتاردرمانگر در خصوص نشانه ها خطر این اختلال توضیح داد: عدم ترکیب کلمات در ۲۴ ماهگی، مشکل در درک، عدم تقلید حرکات بدن، پاسخ های اجتماعی و توجه مشترک ضعیف و تاریخچه خانوادگی و داشتن سابقه مشکل در خانواده از نشانه های خطر و زنگ خطری برای والدین است.

در صورت برطرف نکردن مشکل تا ۵ سالگی احتمالا این اختلال باقی می‌ماند

وی اظهار کرد: متخصصان این حوزه معتقدند در صورتی که این مشکل تا سن ۵ سالکی برطرف نشود به احتمال زیاد مشکل باقی می ماند. این کودکان پیش آگهی ضعیف و درک ضعیفی دارند و توانایی غیرکلامی نسبتا پایین است و این اهمیت سن را نشان می دهد.

به گفته این متخصص ریسک فاکتورها همراه با سابقه خانوادگی و مذکر بودن که احتمال ابتلا در آنها بالاتر است و همچنین کوچکترین بچه در یک خانواده بزرگ، فقر و والدین با تحصیلات کم بیشتر در معرض خطر هستند.

وی خاطرنشان کرد: انتظار داریم والدین از حدود دو تا سه‌سالگی این موضوع را پیگیری کنند. البته نمی‌خواهیم والدین را از حرف نزدن کودکان بترسانیم. یکی از مواردی که در این زمینه به والدین کمک می‌کند مربیان مهدکودک‌ها هستند. والدین درصورتی‌که احساس کردند، کودک عجیب‌وغریب حرف می‌زند و یا نمی‌تواند به درستی ارتباط برقرار کند و گوشه‌گیری می‌کند، باید حساس شوند و در پی چاره باشند و با مراجعه به مراکز گفتاردرمانی از مشاوره‌های آن‌ها استفاده کنند.

کودکان مبتلا به این اختلال ۶ ماه از همسالان خود عقب هستند

به گفته این متخصص گفتاردرمانی کودکان مبتلا به این اختلال ۶ ماه به بالا از هم سن و سالان خود عقب هستند و حرف زدن آنها برای اطرافیان گنگ است. به نوعی این کودکان عجیب و غریبند. تفاوت کودکان مبتلا به این اختلال با کودکان دیرگفتار این است که در جلسات مشاوره بچه‌های دارای اختلال تکاملی زبان نمی‌توانند به همسن و سالان خود برسند، اما دیرگفتارها می‌رسند و تا ۴ سالگی مشکل برطرف می شود.

کاظمی اضافه کرد: به والدین دیر گفتار توصیه می کنیم یک جلسه گفتاردرمانی بروند و تکنیک‌ها و استراتژی‌ها را از طریق مشاوره‌ها بگیرند تا به بچه‌ها کمک کند. این مشاوره‌ها هر دو ماه یکبار تکرار می‌شود.

وی در خصوص روز آگاهی بخشی از این اختلال خاطرنشان کرد: اصطلاح شناسی یا ترمینولوژی خاص برای این اختلال، اول از همه زبان مشترک بین همه متخصصان اطفال وجود می آورد، زمانی که نام اختلال را می‌بریم یک پدیده واحد در ذهن ما شکل می‌گیرد و علاوه‌بر اینکه در تحقیقاتمان یک تعریف خاص برای ما وجود دارد، بهتر می‌توانیم به والدین برای رفع مشکل کمک کنیم. تجربه ثابت کرده زمانی که والدین نام مشخصی برای اختلال کودک خود بدانند، نگرانی‌های آنها کمتر می شود و پروسه درمان بهتر است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۱۸ اشاره کرد و گفت: در این پژوهش نشان داده شد وقتی بچه برچسب خاص داشته باشد، والدین آرامش خاطر دارند، همچنین بهتر می‌توان توجه رسانه و سیاست گذاران را برانگیخت و به دنبال چاره جویی و درمان بهتر بود.

به گفته این گفتار درمانگر تغییرات اساسی در برچسب این کمک را کرده که مسیر را مشخص کنیم و به تشخیص درستی برسیم، وقتی بچه به گفتار درمانگرها مراجعه می کند باید بررسی کنیم که آیا کودک با مشکل در درک که روی عملکرد روزمره اش تاثیر دارد مراجعه کرده؟ آیا کودک با زبان محیط آشنا است و آیا به زبان دیگری توانمند است یا خیر؟ همچنین نمای بالینی پیش آگهی کودک باید بررسی شود.

کاظمی تصریح کرد: بعد از این تقسیم بندی سنی انجام می شود و برای کودکان زیر سه سال اگر بچه ای دیرگفتار است اینکه به اختلال تکاملی زبان مبتلا شود، بسیار ضعیف است، اما به موازات افزایش سن کودک، پیش آگهی هم بهتر می شود. در سن ۴ سالگی اگر کودک تعداد حوزه‌هایی که در آن مشکل دارد، بیشتر شود، احتمال اینکه مشکل باقی بماند بیشتر است.