روز جهانی نابینایان (عصای‌سفید) ، روز به رسمیت شناختن استقلال و حقوق نابینایان

روز جهانی نابینایان_عصا‌ی‌سفید یک روز است ولی هر یک از ما را موظف می‌سازد که همواره و در تمام طول سال حواسمان را به انسان‌هایی جمع کنیم که همانند ما حقوقی دارند و در یک اجتماع مشترک با ما زندگی می کنند.

بزرگداشت این روز همه ساله در کشور‌های مختلف جهان و همزمان در ایران برگزار می‌شود؛ این برنامه به پاس همت والای این عزیزان و قدردانی از کار و تلاش ثمربخش آنان در جامعه است. ولی سوال این است که آیا براستی امروز در مدارس قانون عصای‌سفید را آموزش می‌دهند؟ آیا دانش‌آموزان می‌دانند رودکی شاعر بزرگ ایرانی که هزار سال پیش می‌زیسته نیز نابینا بوده است؟ آیا بچه‌های ما دکتر‌خزائلی را می‌شناسند که کم از هلن کلر نداشت و ندارد؟

لازم است که در آموزش‌های کتاب‌های درسی به دانش‌آموزان، نحوه مواجهه با دارنده عصای‌سفید را آموزش دهند تا در آینده که آنها هنگام رانندگی عصای‌سفید را دیدند از سرعت خود بکاهند و راه را برای عبور نابینایان باز کنند، زیرا که عصای‌سفید می‌تواند ضامن جان و سلامت یک نابینا باشد.

چند نکته در همین خصوص که به ظاهر ساده به‌نظر می‌رسد اما بسیار کاربردی و مهم است عبارت است از:

۱- اتومبیل‌ها موظفند با مشاهده نابینایی که با عصای‌سفید در حال عبور از عرض خیابان است توقف کنند. نابینایان نیز البته می‌دانند که نباید از هر ‌جایی عبور کنند.

۲- هنگامی که نابینایی از شما نشانی می‌پرسد به جای این که به او بگویید به راست یا به چپ بپیچد، بگویید به سمت دست عصای‌سفید یا سمتی که عصا ندارید. چون وقتی از مقابل صحبت می‌کنید جهت متفاوت است. معیار در جهت‌دهی باید دستی باشد که عصا در اختیار دارد.

۳- نابینایان از ارتفاع کم علمک‌های گاز می‌نالند و چون ناگزیرند از کنار دیوار حرکت کنند، امکان اصابت سر آنان با علمک‌های گاز بیش از دیگران است. جا دارد شرکت ملی گاز ایران نیز این موضوع را رعایت کند.

۴- یکی از رفتارهایی که نابینایان را بسیار می‌آزارد کمک‌کردن مادی و مالی به فرد نابینا است. بارها از زبان نابینایان شنیده‌ایم که از این کار به شدت رنجیده شده‌اند. ممکن است نابینایی بدون یاری اعضای خانواده لباس پوشیده و به بیرون آمده باشد و جامه او به هر دلیل مرتب نباشد. نباید تصور شود که او متکدی است و دست در جیب کنیم و پولی به او بدهیم.

۵- از عادات رفتاری برخی شهروندان این است که در اعتراض به بی‌دقتی راننده یا عابر این عبارت را بر زبان می آورند: «مگر کوری؟» حال آن که نابینایان بسیار با دقت و نظم کارهای خود را انجام می‌دهند و این تعبیر چنانچه به گوش نابینایی برسد او را سخت می‌رنجاند.

۶- یک نابینا فقط نابیناست. حتی درباره دیدنی‌ها می‌توان با او صحبت کرد. چه رسد به شنیدنی‌ها و موسیقی که تبحر بیشتری درباره آنها دارد. نوع رفتار برخی اما با نابینایان به گونه‌ای است که انگار با معلول ذهنی و فردی کم‌هوش طرف هستند. حال آن‌که باید بدانیم نابینا فقط نابیناست و دلیلی ندارد هنگام گفت و گو با او مانند یک کودک صحبت کنیم یا تصور کنیم قادر به برقراری ارتباط نیست.
۷- برخی از مردم در مواجهه با معلولان و در مورد خاص این گفتار، نابینایان در پی ریشه‌یابی خطا یا گناهی هستند که به معلولیت یا نابینایی انجامیده است. یادمان باشد هر یک از ما و در همه لحظات در معرض خطراتی از این دست هستیم. یک سانحه، یک اتفاق پیش‌بینی نشده، یک بیماری و ده‌ها علت دیگر می تواند ما را نیز به همان وضعیت مبتلا کند. چنین تصوراتی هرگز نباید به ذهن ما خطور کند.
۸- پیش‌تر نابینایان می‌توانستند از طریق یک شبکه‌ رادیویی، برنامه های ‌تلویزیون را گوش کنند. حق نابینایان است که بتوانند با برنامه‌های تلویزیونی ارتباط برقرار کنند. خود ما هم بیشتر برنامه‌ها را می‌شنویم تا ببینیم. اگر مانند گذشته یکی از شبکه‌های‌ رادیویی اقدام به پخش برنامه‌های تلویزیونی کند نابینایان امکان برقراری ارتباط بیشتری با جامعه پیدا می‌کنند.

۹- این قشر باید از یارانه برخوردار باشد و این یارانه حق طبیعی آنان است و نه صدقه.

۱۰- عصای‌سفید، پرچم استقلال یک نابینا است. روز عصای‌سفید روز ترحم نیست. روز به رسمیت شناختن استقلال و حقوق نابینایان است.

در پایان لازم به یادآوری است که طبق قانون نابینا هم عضوی از جامعه متمدن است و حقوق‌ اجتماعی مشخصی دارد و به جای ابراز ترحم حقوق او را باید رعایت کنیم.

خبرنگار: سمیه نیک‌فکر