گزارش پانا از انزوای مجدد تفکر یکجانبه‌گرایی ایالات متحده آمریکا؛
وعده پیروزی رئیس‌جمهوری محقق شد
مقامات ایالات متحده آمریکا شعار تبلیغاتی (عظمت را به آمریکا برگردانیم) سردادند، عظمت بازنگشت، انزوا تشدید شد
تهران (پانا) - آمریکا به رهبری دونالد ترامپ، یکجانبه از برجام خارج شد و شاید فکر نمی‌کرد این اشتباه آن‌ها، سال‌ها بعد به منزوی شدن خودشان در سطح بین‌الملل ختم شود؛ توافق‌نامه‌ای که انزوای آمریکا را رقم زده است و نشان می‌دهد فرزندان این ملت با چه دقت و ظرافت و قدرتی مذاکره کرده‌اند که اکنون مخالفت با آن، شکست‌های پی در پی را در شورای امنیت برای آمریکا رقم زده است.
روز گذشته وزارت خارجه آمریکا مدعی شد تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران بازگشته است. ادعایی که نه تنها ایران بلکه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، تروئیکای اروپا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روسیه و چین هم آن را بی‌اساس خواندند، تا بار دیگر در اقدامات یکجانبه خود علیه کشورمان، متحمل شکست شود. با این ادعای آمریکا، تروئیکای اروپا، روسیه و چین، سفارت انگلستان در ایران اعلام کردند تحریم‌ها علیه ایران فعال نشده و ما به توافق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پایبندیم. صحبت‌هایی که نشان می‌دهد تا این لحظه وعده پیروزی رئیس‌جمهوری در روز یکشنبه هفته گذشته، محقق شده است.
در حالی که تا چند سال پیش همه جهان علیه ایران یکصدا شده بود، اکنون تلاش تیم دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران شرایط را به گونه‌ای رقم زده است که اکنون یک جهان علیه آمریکا یکصدا شده است و هیچ کشوری حاضر نیست با یکجانبه‌گرایی دونالد ترامپ و مقامات کنونی ایالات متحده همراه شود. مساله‌ای که به انزوای بیشتر این کشور در سطح بین‌الملل انجامیده است؛ این را می‌توان به وضوح از عدم همراهی کشورهای عضو برجام و شورای امنیت با قطعنامه‌های ضدایرانی که آمریکا به شورا ارائه می‌داد، مشاهده کرد. سفرای کشورهای روسیه، فرانسه و حتی دبیرکل سازمان ملل و دیگر کشورها ادعای امریکا را تائید نکردند. سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل هم بلافاصله بعد از این ادعای آمریکا، در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «مهلت غیرقانونی و دروغین ایالات متحده فرارسیده و از بین رفته است. ادعای آمریکا برای مکانیسم ماشه بی‌ربط و بی اعتبار است.»
آنطور که وزیر خارجه کشورمان گفته است ظاهرا آمریکایی‌ها به ویژه مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور برجام را نخوانده است و با مفاد آن ناآشناست و همین هم باعث شده است تا ادعایی را مطرح کند که به گوش اعضای برجام ناآشناست. محمدجواد ظریف در گفت‌وگوی ویژه خبری در شب ۲۹ شهریور در این باره گفت: «اسم مکانیسم ماشه و اسنپ‌بک که آمریکایی‌ها از آن استفاده می‌کنند، در قطعنامه ۲۲۳۱ نیامده است، آمریکایی‌ها در ابتدا یک کلک زدند و سیاستمداران و رسانه‌ها از آن استفاده می‌کنند. معلوم است پمپئو قطعنامه ۲۲۳۱ را نخوانده و مدام به اوباما و کری استناد می‌کند و می‌گوید اوباما و کری این را گفته‌اند در حالی که برجام را نخوانده است.»
وزیر خارجه آمریکا اما چون احتمال می‌داده است با درخواست غیرقانونی ایالات متحده، هیچ کشور همراهی نکند؛ همزمان با اعلام ادعای بازگشت تحریم‌های علیه ایران، به زور هم متوسل شده و در بیانیه‌ای هشدار داده اگر کشورهای عضو سازمان ملل متحد به تعهدات خود برای اجرای این تحریم‌ها عمل نکنند، ایالات متحده آماده است با استفاده از قدرت و اختیارات خود، عواقب ناشی از این قصور را اعمال کند. مایک پمپئو گفته است آمریکا می‌خواهد مطمئن شود که ایران از منافع فعالیت‌های ممنوع سازمان ملل متحد بهره‌مند نمی‌شود. وی همچنین گفته که طی روزهای آینده آمریکا طیفی از اقدامات مضاعف را برای تقویت اجرای تحریم‌های سازمان ملل و پاسخگو کردن ناقضان تحریم‌ها اعلام خواهد کرد. اما همه این ادعاها در حالی اعلام می‌شود که کشورهای فرانسه، روسیه، آلمان، انگلیس تاکید کرده‌اند که هیچ تحریمی بازنگشته است. صحبت‌هایی که وزیر خارجه ایران هم به آن واکنش نشان داده و در توئیتی نوشته است: دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا باید پیش از آنکه مایک پمپئو وزیر امور خارجه این کشور شعار تبلیغاتی‌اش (عظمت را به آمریکا برگردانیم) را بیش از این به دستمایه خنده جهان بدل کند، مسیرش را تغییر دهد. جهان می‌گوید هیچ‌یک از تحریم‌های شورای امنیت بازنگشته است اما آقای «ما دروغ گفتیم، ما تقلب کردیم، ما سرقت کردیم» کل جهان را که از زندگی در دنیای موازی او امتناع می‌کند، به تنبیه تهدید می‌کند.»
به گفته وزیر خارجه کشورمان اما این رفتارهای قلدرمابانه آمریکا تازگی ندارد و این کشور تا امروز یعنی از زمان تشکیل ملل متحد تاکنون، ۱۲۰ تحریم اعمال کرده است. تحریم‌هایی که ابزار آمریکا شده است و ظریف گفته که می‌خواهد در سخنرانی فردای خود در مجمع عمومی سازمان ملل، آن را در قالب یک نقشه نشان دهد، نقشه‌ای که نشان می‌دهد آمریکا همه دنیا را به غیر از یک نقطه کوچک تحریم کرده است.
تخت‌روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نامه‌ای که روز گذشته برای دبیرکل سازمان ملل ارسال کرد تذکر داد که هدف اعلام شده آمریکا از بین بردن کامل برجام است و راهبردشان هم برای رسیدن به این هدف، ایجاد پیچیدگی‌های حقوقی و تفاسیر یکجانبه است.
آمریکایی که به رهبری دونالد ترامپ، یکجانبه از برجام خارج شد و شاید فکر نمی‌کرد این اشتباه آن‌ها، سال‌ها بعد به منزوی شدن خودشان در سطح بین‌الملل ختم شود؛ توافق‌نامه‌ای که انزوای آمریکا را رقم زده است و نشان می‌دهد فرزندان این ملت با چه دقت و ظرافت و قدرتی مذاکره کرده‌اند که اکنون مخالفت با آن، شکست‌های پی در پی را در شورای امنیت برای آمریکا رقم زده است.
آنچه که مشخص است برنده این نزاع دیپلماتیک، تاکنون جمهوری اسلامی ایران بوده است و دونالد ترامپ و به قول وزیر خارجه کشورمان مشاوران نادان وی، ایالات متحده آمریکا را به سمت انزوای بیشتر در میان جامعه جهانی سوق داده‌اند. اما ظاهرا این دعوای دیپلماتیک پیچیدگی‌های زیادی هم دارد و باید منتظر ماند و دید در روزهای آینده تصمیم قطعی کشورها در مقابل اقدامات غیرقانونی آمریکا چه خواهد بود. آمریکا می‌خواهد بدون داشتن مجوز و به رغم مخالفت‌های شورای امنیت و سازمان ملل، تحریم‌ها را علیه ایران بازگرداند با این بهانه که ایران را وادار به تلافی‌جویی کند. در این میان به انواع و اقسام فریب‌کاری رسانه‌ای هم متوسل شده‌اند؛ هشداری که بارها اعضای دولت و تیم دیپلماسی کشورمان در داخل متذکر شده‌اند و اعلام کرده‌اند که نباید فریب این تبلیغات و ادعاهای دروغین آمریکایی‌ها را خورد، باید یکصدا ماند و نباید با اقدامات هیجانی، در زمین آمریکا بازی کرد. همان که رئیس دفتر رئیس‌جمهوری هم به تازگی بر آن تاکید کرده و گفته است برای پیروزی و خنثی کردن توطئه‌های امریکا بیش از هر زمان دیگر نیاز به وحدت و همدلی و انسجام میان همه قوا و نهادهای حاکمیتی کشور است، پیام اختلاف به خارج موجب گستاخ شدن امریکا و پیام وحدت موجب برون‌رفت از مشکلات فعلی اقتصادی خواهد شد. محمود واعظی این پیروزی‌های ایران در برابر آمریکا را پیروزی همه ایران اعلام کرده و گفته است تنها برخی گروه‌های تندرو که صرفاً به دنبال اهداف سیاسی و جناحی خود هستند، چشم بر چنین موفقیتی می‌بندند یا به دنبال تخفیف و کوچک‌نمایی آن هستند.
علی بیگدلی، استاد دانشگاه، تاریخ‌دان و پژوهشگر عصر معاصر درباره این نزاع دیپلماتیک به پانا گفت: «موضوع خیلی در هم پیچیده و بغرنج شده است. آمریکا چندین مرحله به ناکامی رسیده است، در ارتباط با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، فعال‌سازی قطعنامه ۲۲۳۱ و این آخرین حربه‌ای است که آمریکایی‌ها در اختیار دارند. آمریکایی‌ها به دنبال برگرداندن دو موضوع اصلی علیه ایران هستند؛ یکی از آن‌ها کنترل کردن خرید و فروش اسلحه است و دوم، این مسئله است که آمریکایی‌ها بتوانند کشتی‌هایی که از ایران خارج می‌شود یا به مقصد ایران می‌آید را در دریا بازرسی کنند و این مسئله حتی شامل هواپیما هم می‌شود، این در حالی است که همه این‌ها براساس قطعنامه ۲۲۳۱ از بین رفته است. چون آمریکا از برجام خارج شده است از نظر حقوقی حق ندارد دست به چنین اقدامی بزند. اکنون این کشور در مسیرهای سیاسی وارد شده است. بیانیه صادر کرده‌اند و حتی تهدید هم کرده‌اند، کشورهایی که با آمریکا همراه نشوند مورد تحریم آمریکا قرار خواهند گرفت و دیگر قابلیت دسترسی به بازارهای آمریکا را نخواهند داشت.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: «اتحادیه اروپا یعنی سه کشور اروپایی، قبل از اینکه این موضوع در شورای امنیت مطرح شود با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که آمریکا نمی‌تواند این کار را انجام دهد و ما رای موافق نمی‌دهیم ولی بعد از اینکه پمپئو این موضوع را مطرح و بیانیه‌ای صادر کرد، تاکنون هیچ کدام از کشورهای اروپایی اظهارنظر مستقیمی نکرده‌اند و به همین خاطر موضوع پیچیده شده است. هرچند اعلام کرده‌اند ما به برجام پایبند خواهیم بود.»
بیگدلی: اروپا از تفکر دونالد ترامپ بیزار است
وی با بیان اینکه وابستگی و پیوستگی اروپا با برجام، که باعث همراهی با ایران و مخالف با آمریکا شده است، دلایل مختلفی دارد به ذکر این دلایل پرداخت و گفت: «دلیل اول این است که اتحادیه اروپا مخصوصا در ارتباط با ترامپ، رقیب سرسختی شده است، در مقابل فزون‌خواهی‌های ترامپ می‌خواهد بایستند، با توجه به اینکه ترامپ یک تفکر یکجانبه‌گرایی دارد و نظام بین‌الملل تابع چندجانبه‌گرایی است، از این رو اتحادیه اروپا خیلی موافق با آمریکا نیست، اینکه آمریکا همه حوادث بین‌المللی را به نام خود و تحت سلطه خود به پایان برساند. دلیل دوم این است که اتحادیه اروپا مخصوصا آقای مکرون و کشور فرانسه که که از بنیانگذاران اتحادیه اروپا هم بوده‌اند، از رویه و تفکر رئیس‌جمهوری حال حاضر آمریکا خیلی بیزار هستند، تفکری که باعث رواج نو‌محافظه‌کاری در اروپا شده است. حتی در مراسم صدمین سال پایان جنگ جهانی اول که در پاریس با حضور ترامپ برگزار شد، مکرون بدون ذکر نام اعلام کرد آن‌هایی که به دنبال اشاعه تفکر محافظه‌کاری در اروپا هستند اروپا را به آتش می‌کشند. بنابراین این مسئله برای آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها بسیار اهمیت دارد که اجازه ندهند ترامپ پیروز شود که این پیروزی باعث می‌شود در اتحادیه اروپا، آن تفکر محافظه‌کاری رواج پیدا کند. مسئله سوم این است که اتحادیه اروپا اعتقاد دارد که اگر از برجام دفاع می‌کند به این دلیل است که این تنها وسیله و راهی است که می‌تواند بر عملکرد هسته‌ای ایران نظارت کنند.»
علی بیگدلی در همین ارتباط اظهار کرد: «ترامپ در آستانه انتخابات آمریکا به دنبال این است که یک نوع وجاهت‌سازی از خود ارائه دهد و بتواند از این طریق در تبلیغات انتخاباتی، به ویژه در حوزه سیاست خارجی، موفقیت‌هایش را به رخ رای‌دهندگان بکشاند. آمریکا اعلام کرده که ظرف چند روز آینده، اجرای این بیانیه و محتویات آن را به مرحله اجرا درخواهیم آورد و آمریکا تهدید کرده است کشورهایی که با او همراهی نکنند را تنبیه اقتصادی خواهد کرد. با توجه به اینکه هیچ جایی بازار اقتصادی و مالی آمریکا را ندارد اتحادیه اروپا هم نگران این است که با وضع تعرفه‌های سنگین، از ورود کالاهای اروپایی به آمریکا جلوگیری شود. بنابراین این موضوعات پیچیده و مشکل شده است و باید دید تا چند روز آینده چه نتیجه‌ای حاصل خواهد شد و پاسخ‌های مستقیم و غیرمستقیم اتحادیه اروپا، روسیه و چین به چه صورتی خواهد بود.»
ایران در شرایط حساس است، خودی‌ها در اظهارنظرها مراقبت کنند
این کارشناس ارشد روابط بین‌الملل با بیان اینکه رفع مشکل اقتصادی با اینکه مکانیزم ماشه را اجرایی کنند یا نکنند، خیلی تفاوت نمی‌کند چون آمریکا همه تحریم‌ها را علیه ایران اعمال کرده و ایران دیگر هیچ حجمی برای اعمال تحریم ندارد، گفت: «بنابراین اگر قرار باشد در وضعیت اقتصادی و معیشت مردم بهبودی حاصل شود، به کشیدن ماشه و مسئله رد قطعنامه ۲۲۳۱ نیست بلکه ما باید یک فکر اساسی در بهبود روابط‌‌مان با دنیا داشته باشیم. معیشت و اقتصاد مردم بستگی به این دارد که ما نگاه‌مان را به دنیا تغییر دهیم. اختلافاتی هم که گاهی در کشور در مقابل دولت‌مردان مشاهده می‌شود به ویژه در حال حاضر و با این حجم مشکلات، مربوط به رقابت‌های انتخاباتی برای ماه‌های اول سال آینده است. ایران در شرایط حساسی است، کسانی که اظهارنظر می‌کنند باید مراقبت باشند و با سعه صدر بالا این اظهارنظرها صورت بگیرد.»
این پژوهشکر مسائل سیاسی با بیان اینکه قطعاً آمریکا این آمادگی را ندارد که بخواهد به ایران حمله نظامی داشته باشد یا دنبال بهانه‌ای برای اقدام نظامی باشد، گفت: «مطمئناً این کار را نخواهند کرد. اما اگر ترامپ بار دیگر رئیس‌جمهوری آمریکا شود قطعاً وضعیت ما دگرگون خواهد شد، تغییر اساسی خواهد کرد. آن زمان ما باید دست به یک دیپلماسی جدید بزنیم، دیگر شیوه‌ای که اکنون به آن عمل می‌کنیم پاسخگو نخواهد بود. چه ترامپ چه بایدن، هرکدام پیروز شوند فرقی به حال ما ندارد ولی اگر ترامپ بار دیگر به کاخ سفید راه یابد مقداری کار برای ما سخت خواهد گذشت. بنابراین ما در هر صورت باید دیپلماسی جدیدی را به کار ببندیم.»
وی افزود: «انتقادات زیادی به تیم دیپلماسی ایران می‌شود اما تیم دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران نمی‌توانسته کاری انجام دهد یعنی تمام کتف و دست تیم دیپلماسی بسته شده بود، زبانش بسته شده بود، درد ما جای دیگری است، ما نمی‌توانستیم کاری انجام دهیم. تا زمانی که در منطقه از نفوذ برخورداریم باید پشت میز مذاکره بنشینیم و از ابزارهای قدرت‌مان بتوانیم استفاده کنیم.»
ارسال دیدگاه