یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با پانا تشریح کرد؛
جزئیات اقدام جدید ایالات متحده برای اجرای «مکانیسم ماشه» علیه ایران
بیگدلی: اگر کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه به طرح آمریکا رای بدهند، مکانیسم ماشه به اجرا در خواهد آمد/ برای ترامپ وقت بیشتری وجود ندارد که بخواهد ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد
تهران (پانا) - یک تحلیلگر روابط بین‌الملل جزئیات طرح جدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران را تشریح و تاکید کرد اگر این طرح رای بیاورد مکانیسم ماشه اجرا خواهد شد و تحریم‌ها علیه کشورمان از چهار کانون اعمال خواهد شد.
وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که به زودی قطعنامه این کشور برای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران را در شورای امنیت مطرح خواهند کرد، وی ادعا کرد که آمریکا کاملا اطلاع دارد که می‌تواند مکانیسم ماشه را به کار بگیرید. حال قرار است طرح جدید آمریکا علیه کشورمان فردا به شورای امنیت ارائه و روز سه‌شنبه درباره آن رای‌گیری شود. علی بیگدلی در این باره به پانا گفت: «در جلسه گذشته شورای امنیت که طرح تحریم تسلیحاتی ایران به تصویب نرسید، بحث درباره قطعنامه ۲۲۳۱ (پس از گفت‌وگوهای زیاد درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران با اعضای گروه ۱+۵، در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۴ توسط تیم مذاکره‌کننده از مسؤولان وزارت خارجه به ریاست وزیر امور خارجه محمدجواد ظریف، ایران موفق به توافق هسته‌ای با گروه ۱+۵ شد. پس از آن، این توافق در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۹۴ در شورای امنیت به رأی گذاشته شد که با تصویب آن در آن شورا، تبدیل به قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شد که همراه با تصویب آن هر شش قطعنامه قبلی که علیه ایران صادر شده و منجر به تحریم‌های وسیع در رابطه با موضوع هسته‌ای علیه کشورمان شده بود را ملغی کرد) بود، آن قطعنامه در این باره بود که ایران در ماه آبان، موقعیت خود را برای خرید و فروش اسلحه به دست خواهد آورد. بعد از اینکه این قطعنامه در شورای امنیت تصویب نشد، آمریکایی‌ها اعلام کردند که از طریق دیگری این کار را خواهند کرد.»
این کارشناس روابط بین‌الملل ادامه داد: «پیشنهاد و پیش‌نویس جدیدی که آمریکا ارائه کرده است و روز دوشنبه به شورا می‌رود و روز سه‌شنبه به شور گذاشته می‌شود، مقداری از جهت محتویات با پیشنهاد قبلی تفاوت دارد و هدف آن این است که اگر این بار هم موفق به تصویب اعضای شورا نشود، مکانیسم ماشه را به جریان بندازند. (مکانیسم حل اختلاف پیش‌بینی شده در برجام اینگونه است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند. این کمیسیون، در چارچوب برجام و برای نظارت بر اجرای این توافق تاسیس شده است. اگر ظرف ۳۵ روز، شکایت آنگونه که شاکی می‌خواهد حل نشود، شاکی می‌تواند موضوع حل نشده را به عنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات برجام در نظر بگیرد و به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع دهد که موضوع حل نشده، متضمن عدم اجرای چشمگیر است. پس از آن، شورای امنیت ۳۰ روز وقت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آن‌ها قطعنامه صادر کند. اگر در این مدت، شورای امنیت نتواند در این خصوص قطعنامه صادر کند، تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام برقرار شده بودند، به طور اتوماتیک بازمی‌گردند. به این سازوکار، مکانیسم ماشه (dispute mechanism) یا بازگشت سریع تحریم‌ها می‌گویند).»
این استاد دانشگاه شهیدبهشتی اضافه کرد: «مکانیسم ماشه هم، برای اینکه اروپایی‌ها یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس سه رای در برابر مخالفت چین و روسیه دارند، ممکن است رای بیاورد. چون فعال شدن این مکانیسم نیاز به رای عمومی ندارد و رای اعضای برجام و کشورهای اروپایی کافی است. به همین خاطر همه امید آمریکایی‌ها این است که بتوانند اتحادیه اروپا را برای رسیدن به این هدف با خود همراه کنند، ولی هنوز این سه کشور اروپایی اظهارنظر قطعی نکرده‌اند که با نظر آمریکا موافقت خواهند کرد یا خیر.»
بیگدلی گفت: «دیپلماسی پنهان اما حکایت از این دارد که آمریکا با اروپایی‌ها خیلی جدی وارد مذاکره شده است اما هنوز هم نمی‌توانیم درباره تصویب شدن یا نشدن این طرح آمریکا اظهارنظر قطعی داشته باشیم. در هر صورت این بار بحث بر سر مکانیسم ماشه است.»
وی تاکید کرد: «مکانیسم ماشه خود به خود تحریم‌های سال ۲۰۱۵ را که چهار کانون یعنی شورای امنیت، اتحادیه اروپا، کنگره آمریکا و کاخ سفید، ایران را تحریم کرده بودند، بازمی‌گرداند. هم مکانیسم ماشه و هم قطعنامه ۲۲۳۱ در یک نقطه شباهت به هم دارند، یعنی هر دو باعث خواهند شد که پرونده ایران به شورای امنیت برود.»
این کارشناس روابط بین‌الملل گفت: «تفاوت این پیش‌نویس که آمریکا می‌خواهد به شورای امنیت ارائه دهد در این باره است که دیگر قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح نیست که ایران را از معافیت خرید و فروش اسلحه محروم کند. این بار بحث فقط بر سر مکانیسم ماشه است که اگر آمریکایی‌ها موفق شوند این طرح را به تصویب برسانند، آن چهار کانون تحریم مجددا برمی‌گردند و تحریم‌های شورای امنیت باعث خواهد شد که هیچ کشوری معاملات تجاری با ایران انجام ندهد.»
بیگدلی با بیان اینکه اگر کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه به طرح آمریکا رای بدهند، مکانیسم ماشه به اجرا در خواهد آمد، افزود: «این طرح به تصویب ۱۵ رای شورای امنیت نیازی ندارد. اروپایی‌ها اگر به این طرح رای دهند باعث خواهند شد که ایران عملا از برجام بیرون برود. بیرون رفتن از برجام هم به صلاح نیست چون در این صورت باید کشورمان از پیمان NPT (پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای) هم خارج شود که در این صورت کار بسیار سخت خواهد بود.»
این تحلیلگر سیاست خارجی با بیان اینکه این طرح کمتر از قطعنامه ۲۲۳۱ نیست، گفت: «امیدوارم کشورهای اروپایی با آمریکا همراهی نکنند. زمینه اجرای مکانیسم ماشه فراهم شده است ولی اجرای آن بستگی دارد که این سه کشور اروپایی هم که عضو ۱+۵ بوده‌اند، این‌ها هم با فعال کردن مکانیسم ماشه موافقت کنند.»
علی بیگدلی در ادامه به برکناری برایان هوک، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران در روزهای گذشته اشاره کرد و گفت: «برایان هوک در سفر اخیری که به کشورهای اروپایی به ویژه لندن داشت، نتوانست نظر اروپایی‌ها را به اهداف خود جلب کند، او در اهداف خود شکست خورد و "الیت ایبرامز" که منصوب شده است با مسائل ایران از زمان‌های گذشته آشنایی بیشتری دارد، ایشان هم یهودی است، محافظه‌کاری افراطی است. اما تا انتخابات آمریکا فرصت زیادی نمانده است و برای ترامپ وقت بیشتری وجود ندارد که بخواهد ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد. این جابه‌جایی تاکتیکی بوده است و خیلی در سرنوشت برجام و روابط ایران و آمریکا تاثیرگذار نیست.»
مکانیسم ماشه آخرین فرصتی است که برای اعضای برجام گذاشته شده است اینکه ایران از تعهدات خود تخطی کند، اعضا می‌توانند مکانیسم ماشه را به جریان بیاندازد و هدف آن بازگشت آن چهار کانون تحریم است. دونالد ترامپ با فشار لابی صهیونیستی و سعودی همراه با تندروهای داخلی، در هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ از توافق هسته‌ای ایران خارج شد. پس از آن تروریسم اقتصادی را در شدیدترین شکل ممکن علیه مردم ایران به کار گرفت تا شاید، ایران را به زانو درآورد. از اوایل سال جدید میلادی آمریکایی‌ها که به طور مشخص به مشارکت خود در برجام پایان داده بودند، به ناگاه ادعا کردند که عضوی از این توافقند و می‌توانند از مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌ها استفاده کنند.
ارسال دیدگاه