یک تحلیل‌گر سیاست خارجی در گفت‌وگو با پانا مطرح کرد؛
مذاکرات «واشنگتن- بغداد»؛ از حفظ امنیت و تداوم حضور آمریکایی‌ها تا کاهش روابط عراق با ایران
مذاکره از سوی آمریکا درخواست شده است/ این مذاکرات زمینه‌سازی برای افزایش امنیت نیروهای آمریکایی و تداوم حضور آن‌ها در عراق است/ اقتصاد بهانه آمریکا برای نفوذ بیشتر در نظام سیاسی عراق/ بخشی از این مذاکرات معطوف به کاهش تعاملات ایران در عراق خواهد بود
تهران (پانا) - یک تحلیل‌گر روابط بین‌الملل با بیان اینکه مذاکرات واشنگتن بغداد تاثیر مشهود و چشم‌گیری بر آینده روابط ایران و عراق نخواهد گذاشت، تاکید کرد این مذاکرات، مذاکرات سرنوشت‌سازی برای تحولات بعدی عراق نیست.
غلامرضا کریمی در گفت‌وگو با پانا در پاسخ به این سوال که مذاکرات راهبردی بغداد و واشنگتن در چه شرایطی برگزار می‌شود؟، گفت: «با توجه به اینکه دولت جدیدی در عراق روی کار آمده که برخلاف دولت‌های قبلی صبغه پررنگ مذهبی ندارد، زمینه افزایش تعامل بین دولت آمریکا و عراق فراهم شده و با توجه به اینکه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هم نزدیک است و ترامپ هم احتیاج به انجام مانورهای سیاسی در عرصه روابط بین‌الملل دارد، موضوع مذاکرات راهبردی بغداد و واشنگتن از سمت آمریکا درخواست شده و قرار است از امروز آغاز شود.»
وی ادامه داد: «عمده این مذاکرات حول مسائل امنیتی و اقتصادی خواهد بود. به لحاظ امنیتی از آنجا که در طول ماه‌های گذشته حملات پراکنده‌ای به نیروهای آمریکایی در عراق صورت گرفته و حتی آمریکایی‌ها مجبور شدند برخی از پایگاه‌های نظامی خود را ترک کرده و در اختیار ارتش عراق قرار دهند تا بتوانند در پایگاه‌های خاصی جمع شوند و ضریب امنیتی آن‌ها افزایش پیدا کند و علاوه بر این شاهد فعالیت پرحجم داعش در برخی از نقاط عراق هستیم، این می‌تواند یکی از دلایل برگزاری این مذاکرات باشد. ضمن اینکه در گذشته پارلمان عراق مصوب کرده که نیروهای آمریکایی باید خاک عراق را ترک کنند و با توجه به اینکه آمریکایی‌ها آمادگی لازم را برای خروج فوری از عراق ندارند، انجام این مذاکرات می‌تواند به نوعی در جهت زمینه‌سازی برای افزایش امنیت نیروهای آمریکایی و تداوم حضور آن‌ها هم در عراق محسوب شود.»
این تحلیل‌گر روابط بین‌الملل اضافه کرد: «علاوه بر این درخصوص مسائل اقتصادی هم مذاکرات صورت خواهد گرفت. با توجه به شرایطی که عراق با آن مواجه است، حجم بالای بیکاری در عراق و ضعف اقتصاد این کشور به خاطر کاهش درآمدهای نفتی و افزایش اعتراضات مردمی به خاطر افزایش فساد در درون سیستم عراق، مجموعه این عوامل باعث شده تا آمریکایی‌ها خود را در این عرصه هم فعال کنند تا بتوانند نقش فعال‌تری را در درون نظام سیاسی عراق داشته باشند.»
این تحلیل‌گر مسائل منطقه تاکید کرد: «همچنین با توجه به اینکه تعاملات بین ایران و عراق بسیار بالا است، تلاش آمریکا و برخی از متحدان منطقه‌ای او بر این است که با افزایش ارتباطات با دولت عراق و انجام تعاملات اقتصادی، میزان روابط و تعاملات ایران و عراق را تضعیف کنند.»
دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی در پاسخ به این سوال که موضوع ایران تا چه حد می‌تواند جزو موضوع مذاکرات راهبردی بغداد و واشنگتن باشد،؟ گفت: «با توجه به نقش و جایگاهی که ایران در منطقه خاورمیانه پیدا کرده، به ویژه در اثر تعاملات راهبردی و فعالی که بین ایران و عراق در طول چندسال گذشته در جریان بوده و اینکه بخش زیادی از تعاملات تجاری و اقتصادی عراق با ایران صورت می‌گیرد به ویژه در زمینه تهیه کالاها و مایحتاج عمومی مردم و همچنین تامین برق برای کشور عراق، بنابراین آمریکایی‌ها از اینکه ایران تا این حد نقش و نفوذ در درون عراق پیدا کرده، نگران هستند و طبیعتاً بخشی از این مذاکرات راهبردی معطوف به کاهش نقش ایران در درون عراق خواهد بود.»
ایجاد موازنه بین ایران و آمریکا، چالش سخت عراق در مذاکرات واشنگتن - بغداد
وی بیان کرد: «البته دولت عراق هم در مقابل آزمون سختی قرار می‌گیرد که چگونه می‌تواند یک موازنه مثبتی را بین ایران و آمریکا در درون عراق ایجاد کند. چون به هرحال هم آمریکایی‌ها به دلیل حضور نظامی نقش و نفوذ دارند و هم ایران به دلیل ارتباطات مذهبی و سیاسی و راهبردی نفوذ بالایی دارد، لذا دولت عراق هم به دنبال این است که بتواند یک موازنه مثبتی را بین این دو ایجاد کند که منجر به کاهش تنش‌ها شود.»
به گفته این استاد دانشگاه، از طرف دیگر آمریکایی‌ها تلاش دارند که با افزایش ارتباطات و تعاملات بین عراق و دیگر کشورهای منطقه از جمله عربستان و امارات بتوانند تا حدی نقش و جایگاه ایران را تضعیف کرده و عربستان و امارات را جایگزین ایران در این تعاملات کنند که در صحنه عمل بسیار بعید است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در ادامه به این سوال که دولت عراق با چه چالش‌ها و مسائلی درخصوص مذاکرات راهبردی با آمریکا مواجه است؟، اینگونه پاسخ داد: «طبیعی است که پیچیدگی‌های زیادی فراروی دولت عراق برای برگزاری این مذاکرات وجود دارد. چنانکه در طول یکی دو روز گذشته حتی راجع به اعضای تیم مذاکره‌کننده، اعلام مواضعی از سوی گروه‌های عراقی صورت گرفته است. از یک طرف مرجعیت شیعه عراق تاکید بر حفظ حاکمیت ملی و استقلال عراق دارد و تاکید می‌کند که باید از مداخله فعال دولت خارجی در عراق جلوگیری شود، از طرف دیگر نقش نیروهای مقاومت مردمی و حشدالشعبی است که نقش بسیار بالایی در تامین امنیت عراق داشته‌اند و موضع آن‌ها در قبال حضور نیروهای آمریکایی از قبل شفاف شده و تاکید دارند که نیروهای آمریکایی باید به سرعت خاک عراق را ترک کنند. اگر چه سیاست‌مداران قدرتمندی هم در درون هیات حاکمه عراق برای گستردگی روابط با آمریکا تلاش می‌کنند و طرفدار این هستند که روابط با آمریکا گسترش پیدا کند ولی حجم و اندازه آن‌ها زیاد نیست.»
مذاکرات واشنگتن بغداد، نمی‌تواند معادله قدرت در عراق را تغییر دهد
وی نقش پارلمان عراق در این موضوع را هم مهم دانست و با یادآوری اینکه همین پارلمان رای به خروج نیروهای آمریکایی از عراق داده است، گفت: «با این وضعیت پیچیده جلب رضایت همه گروه‌ها برای دولت عراق بسیار سخت است. بنابراین مذاکرات بسیار پیچیده و سختی خواهند داشت، در عین حال با حساسیت بالا. انتظار می‌رود این مذاکرات نتواند معادله قدرت در عراق را تغییر جدی دهد و همین وضع کنونی عراق ادامه پیدا می‌کند. به گونه‌ای نیست که این مذاکرات، مذاکرات سرنوشت‌سازی برای تحولات بعدی عراق باشد، اما هم در جهت تثبیت دولت جدید عراق می‌تواند موثر باشد و هم آمریکایی‌ها می‌توانند بهره‌برداری‌های لازم را از این مذاکرات داشته باشند. به طور کلی این مذاکرات نتیجه ملموس و مشخصی برای عراق در کوتاه‌مدت نخواهد داشت ولی اصل برگزاری این مذاکرات می‌تواند به نفع دولت عراق هم باشد.»
بهره‌برداری انتخاباتی ترامپ از مذاکرات واشنگتن بغداد
کریمی در پاسخ به سوال دیگری که با توجه به اینکه مذاکراتی هم در گذشته بین عراق و آمریکا صورت گرفته، فکر می‌کنید که آیا نتیجه مشخصی برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق، این مذاکرات خواهد داشت؟ اظهار کرد: «در سال ۲۰۰۸ هم در دوره نخست‌وزیری نوری المالکی، گفت‌وگوهای مشابهی میان آمریکا و عراق صورت گرفت که نتیجه آن خروج تدریجی نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۱ بود، البته در گذشته‌های قبل‌تر هم حتی مذاکراتی با حضور ایران به صورت سه جانبه بین آمریکا، عراق و ایران هم صورت گرفته که بتواند چالش‌های عراق را حل کند. اما شرایط فعلی منطقه با شرایط آن زمان که ایران به صورت همراه با عراق با آمریکایی‌ها مذاکره می‌کرد، کاملا متفاوت بوده و بعید است این مذاکرات به صورت مستقیم تاثیری بر روی ایران داشته باشد.»
وی ادامه داد: «ترامپ هم نهایت بهره‌برداری خود را از این مذاکرات خواهد کرد و حتی انتظار می‌رود این مذاکرات تا ۱۳ آبان که روز برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است، ادامه پیدا کند تا در آن شرایط هر نوع بهره‌برداری که ترامپ برای انتخابات ریاست‌جمهوری خود می‌خواهد از این مذاکرات داشته باشد، بتواند بهره‌برداری لازم را از این موضوع بکند.»
این تحلیل‌گر سیاست خارجی با بیان اینکه این مذاکرات طولانی خواهد بود و در کوتاه‌مدت به نتیجه ملموس و مشخصی نخواهد رسید، گفت: «این مذاکرات توجه نیروهای متعارض و پراکنده سیاسی عراق را معطوف به موضوعات راهبردی می‌کند و این شاید به عنوان نقطه مثبتی برای دولت عراق محسوب شود و شاید آمریکایی‌ها هم انگیزه پیدا کنند که در مسائل اقتصادی، کمک‌هایی را به عراقی‌ها انجام دهند که به تصور خودشان مانع روابط بیشتر ایران در درون عراق شود. ولی با توجه به روابط راهبردی که بین ایران و عراق در طول سال‌های گذشته شکل گرفته به نظر می‌رسد تعاملات راهبردی بین عراق و ایران همچنان ادامه خواهد پیدا کرد و این مذاکرات واشنگتن بغداد تاثیر مشهود و چشم‌گیری بر آینده روابط ایران و عراق نخواهد گذاشت.»
ارسال دیدگاه