توضیحات جدید وزیر کشور درباره حوادث آبانماه سال گذشته
حدود ۴۰ تا ۴۵ نفر در آبانماه با سلاحها و روشهایی کشته شدند که اصلا نیروهای نظامی و امنیتی ما ندارند
میگویند رحمانی فضلی به عنوان رئیس شورای امنیت، اینترنت را در آن شبها قطع کرد، بله حتما قطع میکنم چرا قطع نکنم! وقتی از بستر اینترنت آموزش میدهند و فرماندهی میدان میکنند، هرکه مسئولیت حفظ امنیت مردم را بر عهده دارد، حتما این کار را میکند
تهران (پانا) - وزیر کشور با اشاره به حوادث آبانماه سال گذشته، خواستار ارائه گزارشهای دستگاههای اطلاعاتی به مردم از طرحهای دشمن و عوامل آشوبهای آبانماه گذشته شد و تاکید کرد دشمنان در این حوادث قصد داشتند سوریسازی کنند و جنگ داخلی در ایران راه بیاندازند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت کشور، متن کامل پرسش و پاسخ با وزیر کشور در برنامه نگاه یک به شرح زیر است:
هرچند درگیر بحث بیماری کرونا در همان روز انتخابات شدیم و چند روز مانده به انتخابات خبرهای رسمی از شیوع این بیماری منتشر شد اما مردم باز هم پای صندوقهای رای حضور یافته و نمایندگان خود را انتخاب کردند ولی الآن یک تعداد کرسیها هنوز باقی مانده است. بفرمایید تکلیف این کرسیها چه میشود؟
من جمله اول شما را اصلاح کنم که فرمودید چند روز قبل از انتخابات موضوع کرونا معلوم شد. دقیقاً روز چهارشنبه ۳۰ بهمن در هیات دولت آقای دکتر نمکی گزارش دادند که دو مورد ابتلا به کرونا در قم مشاهده شده است. ما روز جمعه، انتخابات داشتیم. بلافاصله جلسه تشکیل دادیم، از دوستان وزارت بهداشت دعوت کردیم و گفتیم آمادهایم هر نوع صلاحدیدی که دوستان دارند، انجام دهیم. توصیههایی داشتند از جمله حذف استامپ و انگشت زدن هنگام رایگیری. مسائل دیگری هم بود که همه را در دستور کار قرار داده و رعایت کردیم. انتخابات این دوره در شرایط ویژهای بود؛ بحث کرونا ۲ روز قبلش مطرح شد، پیش از آن، شهادت سردار دلها شهید قاسم سلیمانی را داشتیم، واقعه سقوط هواپیما را داشتیم و نیز، برخی از اعتراضات را که سه چهار پنج شبی در داخل کشور با آن مواجه بودیم. از طرف دیگر، به شدت بحث تحریم و بحث هجمه به مشارکت مردم در انتخابات وجود داشت. با همه اینها، در روز دوم اسفند انتخابات را طبق پیشبینی قبلی انجام دادیم. بحمدالله ما توانستیم در حدود ۵۴ هزار شعبه انتخابات را برگزار کنیم. امنیت انتخابات ما بهترین شرایط را داشت و هیچگونه مشکل امنیتی نداشتیم. این موضوعی بود که از دو سه ماه قبل روی آن کار کرده بودیم. اطلس امنیتی تهیه کرده بودیم و متناسب با آن عمل میکردیم. ۵۰۰ هزار نفر را به عنوان مجری انتخابات آموزش داده بودیم. حدود ۴۶ هزار نفر را به عنوان بازرس آموزش داده بودیم و با نیروهای تأمین کننده نظم و امنیت، حدود یک میلیون نفر در کار برگزاری انتخابات مشارکت داشتند.
تعیین تکلیف ۱۱حوزه انتخابی مجلس در شهریور/ انتخاب جایگزین فوتشدهها در سال آینده
انتخابات روز ۲ اسفند انجام شد و در آن مرحله، تکلیف ۱۹۷ حوزه انتخابیه از ۲۰۸ حوزه تعیین شد و ۲۷۹ نفر به مجلس راه یافتند اما هنوز ۱۱ نفر از ۱۱ حوزه باقی ماندهاند که با هماهنگیهایی که با شورای نگهبان به عمل آوردهایم در شهریورماه انتخابات را انجام میدهیم. البته، اگر مشکل کرونا نبود انتخابات را شاید در خرداد انجام میدادیم ولی آن را به شهریور موکول کردهایم تا فضا برای برگزاری انتخابات مهیا شود. متاسفانه، در این مدت ۲ نفر از منتخبین شامل آقای رمضانی از گیلان و خانم رهبر از تهران که خداوند روحشان را قرین رحمت کند، از دست دادیم. انتخاب جایگزینهای این ۲ نفر در این مرحله دوم نیست و انشاءالله همزمان با انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده انتخاب خواهند شد.
حضرتعالی در روز افتتاحیه مجلس اعلام فرمودید که قوانین و مقررات فعلی انتخابات نیازمند بازنگری است. سوال این است که آیا لایحه انتخاباتی همه مشکلات مساله انتخابات را حل میکند؟
قانون انتخابات هر دوره در مجلس اصلاحیهای خورده است اما نگاه وزارت کشور این بوده که لایحه جامع انتخاباتی داشته باشیم. الان انتخابات را در شوراها، مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری و ریاستجمهوری داریم. چهار تا انتخابات با چهار تا قانون داریم. در همین انتخابات حدود ۱۱۲۳ هیات اجرایی و به همان میزان هیات نظارت داشتیم. حدود ۱۷۹۵۲ نفر در هیات اجرایی ما عضو بودند. حالا وقتی انتخابات خبرگان پیش میآید عین همین شرایط را داریم. اگر در کنار آن ریاستجمهوری و شوراها را داشته باشیم، همینطور. ما مجبور هستیم که برای یک نفر در تهران کل فرایند انتخابات مجلس شورای اسلامی را همان از اول داشته باشیم. همین امر برای مجلس خبرگان هم مطرح است. با توجه به مطالعاتی که در وزارت کشور هم انجام شده بود، لایحه جامع انتخابات را آماده و به مجلس به صورت دو فوریتی ارائه دادیم که البته دو فوریتش رای نیاورد و در پشت لوایح و طرحهای دیگر ماند.
احزاب باید نقش مهمتری و فعالتری در انتخابات داشته باشند
البته هم زمان خود مجلسیها هم طرحی را برای انتخابات آماده کرده بودند که این طرح بعد از تصویب در کمیسیون و صحن علنی مجلس به شورای نگهبان رفت و در این رفت و برگشت میان مجلس و شورای نگهبان نهایتا به غیر از چند بند، آن طرح هم تصویب نشد. از این جهت دولت وظیفه اصلیاش را انجام داد. الان هم روی همان لایحه قبلی انتخابات مصر هستیم و در صحبتهایم در افتتاحیه مجلس به این مساله اشاره داشتم که آمادگی لازم را برای همکاری با مجلس در جهت اصلاح قانون انتخابات داریم و البته انتظار داریم که ضعفها و کاستیها هم در طی فرایند زمانی در کمیسیونها برطرف شود.
واقعا با ضعفهای زیادی در ترتیبات قانونی اجرا مواجه هستیم. مساله تشکیل هیاتهای اجرایی، رابطه ما با شورای نگهبان، نحوه الکترونیکی کردن، حمایت از احزاب و نقش این جریانها در انتخابات که از نظر بنده باید احزاب نقش و هویت فعالتری در انتخابات پیدا کنند. همه این موارد باید چارچوب قانونی معینی در اجرا داشته باشند. از جمله احزاب میتوانند با حضورشان منسجمتر عمل کنند و در مقابل انتخابها پاسخگو هم باشند.
آقای دکتر به انتخابات الکترونیکی اشاره کردید. بفرمایید این انتخابات، چند درصد الکترونیکی بود و چقدر در انتخابات اسفندماه، دغدغههای شورای نگهبان درخصوص امر امنیت انتخابات برطرف شد؟
ما ۲۵ مرحله در انتخابات از روز اول تا مرحله نهایی داریم. ۲۳ مورد کاملا الکترونیکی است و فقط دو مورد اخذ و شمارش آراء باقی مانده است. مهمترین مرحله احراز هویت بود که این بار موضوع با شورای نگهبان حل شد و توانستیم آن را انجام دهیم. ۵۸ هزار دستگاه احراز هویت سفارش دادیم که ساخته و با نظارت شورای نگهبان در شعبهها گذاشته شد و هر رایدهنده احزار هویت میشد. فوری در ظرف دو ثانیه احراز هویت شد. مزیتش در این است که تکرار در رایگیری یا استفاده از شناسنامه افراد فوت شده و نظیر آن را نداشتیم و انتخابات در این دور با سلامت کامل برگزار شد. در مساله اخذ و شمارش آراء پیگیریهای جدی وجود داشت. البته در انتخابات قبل چه مجلس و چه ریاست جمهوری قبلی به صورت موردی و محدود آن را اجرا کردیم ولی امیدواریم که در انتخابات پیش روی ریاستجمهوری، اعتماد شورای نگهبان را جلب کنیم. از نظر ما همه چیز برای تمام الکترونیکی کردن انتخابات مهیاست.
آماده برگزاری انتخابات ریاستجمهوری به صورت کاملا الکترونیکی هستیم
سال آینده انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی را داریم. به نظر میآید که بیماری کرونا ادامه داشته باشد و انتخابات الکترونیکی میتواند خیلی راهگشا باشد. ایا آمادگی برای این امر وجود دارد؟
ما کاملا آماده هستیم و در سمت شورای نگهبان هم این آمادگی وجود دارد و امید به انجام انتخابات کاملا الکترونیکی داریم.
وزارت کشور به دلیل ساختار اداری نظیر استانداریها، فرمانداریها، بخشداری و دهیاری در کنار وزارت بهداشت در خط مقدم مبارزه با ویروس منحوس کرونا بودند. آخرین اقدامات را در این خصوص بفرمایید؟
کرونا اپیدمی عمومی در دنیاست. همه دنیا با آن درگیر هستند. به صورت کلی باید از مردم تشکر کنیم. مردم در این موضوع جانانه آمدند. گزارش وزارت بهداشت که امروز در ستاد ارائه شد، نشان داد که بیش از ۹۸ درصد مردم با اطلاع و آگاهی در کنترل روند بیماری مشارکت داشتتد که البته در این زمینه باید از صدا و سیما و رسانهها هم تشکر کنیم. در کنار همراهی مردم، ستاد ملی با مدیریت رئیسجمهوری محترم تشکیل شد. در ایام تعطیلات نوروز، همه افراد مرتبط در حوزه مقابله با کرونا بودند، مرتب حاضر بودند و تعطیلات نرفتند. خود آقای رئیسجمهور که در بعضی هفتهها سه بار جلسه کمیته را تشکیل میدادند.
پیگیریهای شخص ایشان از جمله تماس با استانداران و روسای دانشگاههای علوم پزشکی و همچنین تلاشهای کادر پزشکی و بدنه وزارت بهداشت و همچنین حمایت مؤثر مقام معظم رهبری، باعث شد که امروز در جهان نمره قابل قبولی در حوزه مبارزه با کرونا بگیریم.
چه نمرهای به عملکرد وزارت کشور در این زمینه میدهید؟
هر تصمیمی که در کشور گرفته میشود، در مرحله اجرا، این وزارت کشور است که به عنوان نماینده عالی دولت در سطح ملی و استانها، نقش هماهنگی و پیگیریها و اجرای آن را بر عهده دارد. در حوزه مبارزه با کرونا هم در وزارت کشور با عضویت ۲۳ دستگاه، کمیته اجتماعی و انتظامی به عنوان کمیتهای تصمیمساز شکل گرفت. از جمله اعضای موثر، وزارت بهداشت بود که معمولا در سطح دو الی سه معاون در جلسات کمیته اجتماعی شرکت دارند. تمام تصمیمات در این کمیته اتخاذ و تصمیمسازی لازم انجام میشود و در مرحله نهایی در خود ستاد اصلی با حضور رئیسجمهوری تصمیمگیری میشود.
الان به جایی رسیدهایم که از لحاظ تجهیزات و ایمنی مجهز هستیم. پزشکان و پرستاران ما تجربه بسیار بالایی دارند و از سوی دیگر، مردم ما آگاهانهتر و دقیقتر عمل میکنند. خیلی متفاوت از روزهای اول اسفند است که دچار نگرانی بودیم و علی رغم امکاناتی که در اختیار داشتیم، فکر میکردیم که به لحاظ تامین تخت و بیمارستان دچار مشکل میشویم. نیروهای مسلح ما بیش از ۵ هزار تخت را در سراسر کشور آماده کردند. نقاهتگاهها و قرنطینههای زیادی ایجاد شد و الان شرایط مناسبی داریم. روند بیماری، کاهشی و باثبات است. هر چند در برخی از استانها شرایط خوبی نداریم اما با این وجود، مانند شرایط ابتدایی در قم و گیلان نیست. همه این اقدامات را مدیون همکاری مردم، ستاد و وزارت بهداشت و در راس همه اینها مقام معظم رهبری هستیم. یک جلسه ستاد را هم ایشان، به صورت مجازی شرکت داشتند. رهبری تایید کردند که مصوبات شورا حکم مصوبات شورای عالی امنیت ملی را دارد. بنابراین، فرایند شورای عالی برای آن طی میشود. لذا مصوبات برای ایشان ارسال میشد و نوعا در همان روز به تایید ایشان میرسید. مجلس و روسای قوه مقننه و قضائیه هم در کنار ما بودند. یکی از نگرانیهای بزرگ در روزهای اول مساله هجوم به فروشگاهها بود. در دنیا دیدیم که فروشگاهها خالی شد و درگیری ایجاد شد. بحث تامین کالاهای اساسی به طور جدی مطرح بود. اما با تلاش بخشهای ذیربط و هشیاری مرم به خوبی این شرایط مدیریت شد. موضوع بعد، ماسک و کالاهای بهداشتی بود. این کالاها در شرایط عادی و در حد نیاز و مصرف بود. هر کالایی در این مواقع اگر کمبود بود، واردات انجام میدادیم که در این خصوص با دو تا مساله مواجه بودیم. یکی تحریم بود و دیگری اینکه هر کشوری خودش به این کالاها نیاز داشت.
برای همین به سرعت توانستیم امکانات خودمان را زیر بار بیاوریم. خیلی از کارخانجات ما تغییر خط تولید دادند. مردم و بسیج پای کار آمدند. از سوی دیگر تصمیمات مهمی در کشور مثل تعطیلی مدارس، دانشگاهها، نمازهای جمعه و اماکن مقدس گرفته و عملیاتی شد. از تاریخ ۲۵ اسفند یک مرحله سختگیری بود و تمام خروجیهای شهرها را با وجود تعطیل بودن و سفر رفتن مردم کنترل میکردیم. ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزار نیرو در خروجیها داشتیم. در مرحله بعدی که از ۵ فروردین آغاز شد، قرار بر کنترل کل جادهها شد. نیروی انتظامی با همراهی بسیج و نیروی مردمی درکل کشور این کار را انجام دادند. از این جهت با تمامی اقدامات در حوزه درمان و هم تجهیزات و امکانات و قرنطینه، تولید ماسک و محدودیتهای جادهای همگی در ظرف دو ماه اتفاق افتاد و توانستیم این بیماری را با محدودیت تحریم و صادرات انجام دهیم. واقعا الگوی مدیریت کرونا الگویی موفق بوده و میتواند در سایر جاها که دچار مشکل هستیم؛ تعمیم یابد. البته سال قبل در مساله سیل که ۲۴ استان درگیر شده بود با تشکیل قرارگاه تجربه موفق مشابهی هم داشتیم. از این رو دو الگوی موفق یکی مساله مدیریت سیل و دیگری کرونا، برای ما الگویی موفق بوده است.
آقای دکتر، ستاد ملی کرونا به صورت مرحلهای از ۲۳ فروردین اجازه بازگشایی به برخی فعالیتها را داده است. الان آمار چه میگوید؛ چند درصد از کسب و کارهای ما بازگشایی شده است؟ژ
از امروز هم تصویب کردیم که طرح ترافیک اجرا بشود و با اجرای این طرح قطعا اتوبوسها شلوغتر خواهد شد. هرچند رئیسجمهوری محترم به ناوگان اتوبوسرانی دستور دادهاند که تعداد اتوبوسها زیاد شود. به عنوان مثال، اتوبوسهایی داشتیم که از سرویس به خاطر مسائل جزئی خارج شده بودند، باید آنها را تعمیر و وارد سیستم کنند.
معمولا شهرداریها و شوراهای شهر از این مسائل گلایهمند هستند که دولتها نمیتوانند تعهدات خود را عمل کنند. البته دولت هم مضیقههایی داشته ولی به هرحال آنها گلایه دارند که میخواهند اتوبوسها را بیشتر کنند اما نمیشود؟
بله آقای رئیسجمهوری دستور دادند که بخشی از این موارد تامین شود. البته بخشی از تاکسیها هم به کمک میآیند. الآن ۴۵ درصد ظرفیت تاکسیرانی استفاده نمیشود و دلیل آن هم این است که وقتی در بخشهای مرکزی شهر طرح ترافیک را برداشتایم هر فرد با ماشین خود به آنجا برای کار یا خرید میرود. این ظرفیت ۴۵ درصدی تاکسیها هم به کمک میآید و ما هم امیدواریم که مطابق آنچه شورای عالی ترافیک به ما گزارش داد بین ۵ تا ۱۰ درصد ظرفیت اتوبوسرانی و مترو افزایش مییابد. شهردار تهران هم متعهد شده است شیوهها و روشهایی اتخاذ کند تا آثار منفی اجرای طرح ترافیک در حوزه کرونا افزایش نیابد و هروقت توانایی این مسئله را داشتند دوباره طرح اجرا شود.
دلیل اجرای دوباره طرح ترافیک چه بود؟
یکی بحث آلودگی هوا، دوم ترافیک بسیار زیاد در بخش مرکزی شهر، کندشدن مسیر رفت و آمد اتوبوسها که با ترافیک شهر به تمام سرویسهای خود نمیرسیدند و مباحث و موضوعات دیگری که در جلسه شورای عالی ترافیک و کمیته امنیتی و انتظامی بحث شد و در نهایت در ستاد مطرح شد.
از چه زمانی طرح ترافیک اجرایی میشود؟
از امروز به آقای شهردار اعلام شد که میتواند طرح ترافیک را اجرا کند منوط به اینکه به وزارت بهداشت اطمینان دهد که شرایط از نظر فاصلهگذاری اجتماعی کاملا رعایت شود. ایشان هم طرحی آماده کرده است که با کمک وزارت بهداشت اجرایی شود.
تبعات اقتصادی ناشی از شیوع بیماری کرونا کم نیست و البته، این طور نیست که فقط در کشور ما باشد. همه دنیا درگیر این موضوع شدهاند حتی کشورهایی که در عرصه تولید و صنعت مدعی هستند. تمهیدات کشور ما برای مقابله با آثار اقتصادی کرونا در سال ۹۹ چگونه است؟ چه کسب و کارها و چه افرادی؟. با توجه به اینکه در زمستان هم احتمال بروز موج دوم بیماری هست، چه تمهیدات اقتصادی داریم؟
شرایط اقتصادی دنیا متاثر از این مسئله است، تجارت جهانی کم شده، قیمت نفت پایین آمده؛ اما به سه دلیل بر ما تاثیر داشته، رکود جهانی که بر همه کشورها از جمله ما موثر است، تحریمها و تشدید و تمدید تحریمها و آثار مستقیم شیوع کرونا در داخل کشور، سه دلیلی است که به صورت کلان بر اقتصاد کشور ما تاثیر گذاشته است. در این زمینه از اول؛ سیاست رئیسجمهوری این بود که فعالیت اقتصادی و معیشت در کنار درمان، مدیریت و کنترل بیماری باشد. بنابراین، واحدهای تولیدی ما از اول تاکنون اصلا تعطیل نشده است. روزهایی بود که فشار بر دولت، ستاد و رئیسجمهوری بود که کارخانه سایپا، ایران خودرو و فولادها را ببندیم. اگر اینها را میبستیم واقعا چه اتفاقی میافتاد؟
ما وقتی آثار منفی کار را میبینیم یقه طرف را میگیریم چرا فکر نکردی به این موضوع؟ اما وقتی مثبت و جاری هست نمیگوییم که خدا پدرت را رحمت کند که چنین تصمیمی گرفتی. ما به جای تعطیل کردن، به تمام واحدهای تولیدی و کارخانجات و وزارت صنایع، وزارتخانههای مرتبط، وزارت دفاع در پتروشیمی و وزارت نفت را در بحث نفت موظف کردیم ضمن حفظ تولید، سختگیرانهترین روش را در اجرای پروتکلها انجام دهند. تعطیل کردن صنایع واقعا فاجعه اقتصادی بود و من عرض میکنم وزارت نفت اعلام کرد هیچ مورد فوتی و مرگ و میری در این زمینه در بخش تولید نداشتیم. ایران خودرو، سایپا، فولاد، پتروشیمی، همه کارخانجات فعال بودند و واقعا تشخیص و درمان و مراقبتهای به موقع انجام شد که خیلی کار مهمی بود و باید ارزش این کار را بدانیم.
آقای رئیسجمهوری و ستاد ریسک کردند اما خدا را شکر خوب بود. اما برخی از خدمات که مواجهه مستقیم با مردم داشتند مانند آرایشگاهها، استخرها و رستورانها مجبور به تعطیلی شدند. در کنار اینها، کمکهای معیشتی ارائه شد که از نظر بنده کمکهای معیشتی به اندازهای نبود که همه مشکلات مردم را حل کند اما دولت در حد توان خود و با مجوزهایی که مقام معظم رهبری دادند توانست این کار را انجام دهد و الان که بازگشاییها را انجام میدهیم هم بانکها پای کار آمدهاند که تسهیلات، اعتبارات و کمکهای لازم را به مردم بدهند و هم دولت از منابع خود کمک میکند اما باید به سرعت آن چیزی که از کرونا در داخل کشور اتفاق افتاده جبران کنیم. اما درباره وظیفه ما در حوزه اقتصاد و تولید. ما در استانها و در همین ستاد اطلاعرسانی اقتصادی استان درگیر مسائل اقتصادی هستیم. رهبر معظم انقلاب هم در افتتاحیه مجلس به همین مسئله اشاره کردند که اولویت ما مسائل اقتصادی و فرهنگی است و این امر را چندین سال است که ایشان میفرمایند و امسال و سال قبل هم فرمودند و ما باید یک عملیات جهادگرایانه در حوزه اقتصاد و معیشت مردم انجام دهیم و یک مدیریت کرونایی اقتصادی هم داشته باشیم همانطور که در سیاست کلان، جلسه اقتصادی هماهنگی سران تشکیل شده باید در حلقههای پایینتر اجرایی هم این هماهنگیها و همکاریها باشد تا تلاش کنیم آثار رکود جهانی و کاهش قیمت نفت را جبران کنیم.
باید بگوییم که واقعا برای دنیا حیرتانگیز است که کشوری که تحت فشار و شداید سخت و مزاحمتهای بسیار زیاد آمریکاییها است به این ترتیب توانسته کشور را اداره کند. به یقین این دوران را هم طی خواهیم کرد.
آقای دکتر اینکه به اقشار ضعیف و آسیبپذیر در بحرانها توجه شود اظهر من الشمس است اما اینکه در این مواقع صرفا دستگیری کنیم و روند جاری که از قبل پیش بینی شده باشد نداریم، متفاوت است. اوایل که بیماری بروز کرد، غیرقابل پیشبینی بود اما الان انتظار میرود که پختهتر و دقیقتر عمل شود، الان وضعیت چطور است؟
روزانه سه آمار اعلام میشود. همواره دوستان میگویند که امروز مبتلایان زیاد شده است ولی من میگویم اتفاقا اینکه آمار بالا رفته خوب است چراکه نشان میدهد که تشخیص هوشمندانه ما در تشخیص بیماری و افراد بسیار بالا رفته است، چون هرچه زودتر تشخیص میدهیم که چه کسی مبتلا شده است درمان راحتتر و سریع انجام میشود و میتواند در خانه هم بستری و درمان شود اما وقتی دیر متوجه میشوند وارد مرحله دوم میشویم که باید در بیمارستان بستری شود و به آی سی یو برود و این مرحله سخت است. مرحله سوم هم این است که فرد به رحمت الهی میرود. دو آمار بستریها و فوتیها نباید زیاد بالا رود و نگرانکننده است. اما درخصوص مبتلایان، وزارت بهداشت از روز اول ابتکار خوبی در دنیا داشت که کل کشور را بلوکبندی کرد که افرادی که مبتلا یا در معرض ابتلا قرار دارند، خانواده به عنوان حلقه اول و حلقه دوم و سوم ارتباطات فرد را کشف و برای هر یک نفر گاها به ۳۰ نفر میرسیدند که باید تست بدهند و عموما از آن تعداد ۴-۵ نفر مبتلا بودند که توانستند ۷-۸ میلیون نفر را غربالگری و شناسایی کنند. الان غربالگریها بسیار هوشمندانهتر و دقیقتر شده و شناساییها آگاهانهتر شده است. هم تجهیزات، هم امکانات، هم تجربه پزشکان و پرستاران، هم روشها و شیوهها و آگاهی و اطلاع مردم از مسئله افزایش یافته و اینها دلایلی است که ما الان در مسیر بهتری قرار داریم.
اشاره شد که کشور ما تحت شدیدترین و ظالمانهترین تحریمهای آمریکا قرار دارد، تحریم حضرتعالی و فرماندهان ناجا مفهومش این است که تامین امنیت داخلی در فهرست تحریمهای آمریکا است؛ دلایل و ریشههای این رفتار را چه میدانید؟
اولاً اینکه آمریکا دشمن ماست و مردم ما در این شکی ندارند. ما چهل سال است با دشمنی به نام آمریکا روبرو هستیم و دخالتهای آمریکا یکی و دوتا نیست؛ از روز اول انقلاب دخالتها شروع شد، دخالت سفارتخانه، بحث تهاجم طبس، جنگ، تحریمها و تهدیدها و بعد هم آخرین موردکه برجام بود که تعهد خودشان بود و در شورای امنیت سازمان ملل امضا کردند و بعد پاره کردند. دوم؛ ما از دشمن نباید توقع حمایت از خودمان نداشته باشیم اگر چشم به دشمن بدوزیم و دل به دشمن بدهیم حتما در امید سراب خواهیم بود. در این حوادث اینها به دنبال طرح سوریسازی کشور بودند. اینها دنبال این بودند که اوضاع امنیت داخلی ما به هم بریزد، علایم آن این بود که در آبان تمام رسانههای آمریکایی، رسانههای مخالف ایران، معاندین، سلطنتطلبها، داعش و تکفیریها همه یکپارچه در هجمه علیه افکار عمومی هرچه توانستند انجام میدادند، آموزشهای مسلحانه میدادند، علامت میدادند که کجاها بروید و چه کارهایی انجام دهید.
یکی از مواردی که میگویند این است که رحمانی فضلی به عنوان رئیس شورای امنیت اینترنت را در آن شبها قطع کرد، بله حتما قطع میکنم چرا قطع نکنم! وقتی از بستر اینترنت آموزش میدهند و فرماندهی میدان میکنند، هرکه مسئولیت حفظ امنیت مردم را بر عهده دارد، حتما این کار را میکند. چرا که امنیت عمومی مردم مهم است.
در هیچ مصوبهای نداریم که تیراندازی بشود به طرف افراد
اینها چرا ناراحت هستند؟ زیرا میخواستند جنگ داخلی راه بیندازند. اینها از چندماه قبل آموزشهای نظامی خود را آغاز کرده بودند، نیروهای مرتبط به خود در داخل را آموزش میدادند، افراد جدید را بسیج کرده بودند حتی ورود سلاح قاچاق در مرزها افزایش یافته بود. همه اینها تحت رصد و کنترل بود اما خودشان در تحلیلها هم گفتند که واقعه بنزین فرصتی برای شعلهور شدن این ماجرا بود. من قبلا هم گفتم که بنزین را شب جمعه انجام دادیم تمام شد، این بعد از شب شنبه اتفاق افتاد و به صورت محدود بود در ابتدا، حتی روز شنبه هم مشکلی در خیلی از جاها نداشتیم. پس گره نزنیم مسائل را به هم دیگر. اگر آن موضوع دلیل میشد، بعد بستر وسیعی میداشت و باید بسیار عظیمتر این حادثه میشد. هرچند در این حادثه بیش از ۱۰۰ شهرستان درگیر بودند، اما در هیچ مصوبهای اعم از شورای امنیت، شوراهای تامین استانها نداریم که تیراندازی بشود به طرف افراد.
همین روزها اعلام خواهد شد که عددهایی که آمار و ارقامی که درباره فوتیهای حوادث آبان میگویند اصلا این نیست
علیرغم رفتار این روزهای رئیسجمهوری آمریکا که میگوید اگر کسی نزدیک اینها شود با سگهای شرور و سلاحهای کشنده ما روبهرو میشود، در کشور ما هیچ چنین دستوری نیست. همه مصوبات شورای امنیت و شوراهای تامین موجود است که همیشه به خویشتنداری و مراعات و کنترل و روشهای مسالمتآمیز دعوت کردیم اما وقتی به یک پادگان، پاسگاه یا مقر حیاتی حمله میکنند یا مسلحانه سنگربندی میکنند، چنین مشکلاتی اتفاق میافتد. گرچه آمار فوتیها را از ۸ هزار و ۱۰ هزار نفر تا ۲ هزار نفر گفتند اما همین روزها اعلام خواهد شد که عددها اصلا این نیست. البته حتی یک نفر هم فوت کند، ناراحتکننده است. در این حادثه غمبار، حدود ۴۰ تا ۴۵ نفر برابر بررسیها، شهید اعلام شدند، اینها کاملاً بیگناه بودند و با سلاحها و روشهایی کشته شدند که اصلا نیروهای نظامی و امنیتی ما ندارند. همه اینها در گزارشات پزشکی قانونی موجود هست و دلیل تاخیر در اعلام آمار هم این بود که دلایل، مکان و ساعت مرگ هر فرد دقیقاً معلوم شود.
اگر شب شما در خانه باشید و بدانید که افرادی سمت خانه شما میآیند و میخواهند خانه شما را آتش زنند، شما اولین توقعتان چیست؟ اینکه دولت و نیروهای امنیتی و انتظامی از شما دفاع کنند. اینها میخواستند کشور به هم بریزد، ناامنی و شورش بشود، سوریهسازی کنند. اینها میخواستند که جنگ داخلی و اختلافات راه بیندازند که هیچکدام اتفاق نیفتاد و کشور توانست امنیت خود را حفظ کنند و اکنون هم در شرایط مطلوب هستیم. وقتی همه ملت ایران را تحریم کردند، حتی در اوج بحث کرونا که براساس شرایط بهداشتی سازمان بهداشت جهانی اعلام میکند که هیچ محدودیتی در انتقال دارو در هیچ کشوری نباشد اما اینها رسما ما را تحریم کردند، وقتی همه کشور را تحریم کردند، بنده رحمانی که به خاطر اجرای وظیفه قانونی خودم که حفظ امنیت عمومی مردم است که در چارچوب قوانین انجام شده یا به بهانه اینترنت تحریم کنند، مسئلهای نیست.
یا گفته شده که به تجمعات اجازه داده نشده است، در حالی که ما به هر نوع تجمعی که قانون اجازه دهد، مجوز میدهیم. فقط در ۱۶ آذر سال قبل، ۱۶۰۰ تجمع داشتیم، تکرار میکنم، حتی یک مورد مصوبه تیراندازی به مردم در هیچ یک از سطوح وجود ندارد، اما قانون نحوه استفاده از سلاح قانون است و در اختیار نیروهای مسلح است؛ وقتی به مراکز حیاتی حمله میکنند، و مسلحانه تیراندازی میکنند، باید دفاع کنند و در این دفاع ناخواسته هم اتفاقاتی پیش میآید.
برای شما روشن شده است که با چه سرویسهای اطلاعاتی فعالیت داشتند؟
دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی مانند وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه یا نیروی انتظامی میتوانند با مدارک و اسناد بگویند که چه اتفاقاتی افتاده است و گزارشهای کاملی از مسائل مطرح شده ارائه کنند.
آمریکا دشمن ما است، به دشمن نباید اعتماد کرد، هم امنیت کشور ما ارزش دارد و هم جان و ناموس مردم ارزشمند است و باید در چارچوب قانون از آنها صیانت شود و هر فردی هم در این مسائل تخلفی کند باید پاسخگو باشد. ممکن است دوجا تخلفی هم رخ دهد یا ندانسته اتفاقی رخ دهد، اما بازرسیهای ستاد کل نیروهای مسلح، اطلاعات، نیروی انتظامی، قوه قضاییه بعد از این حوادث گزارشهای مفصلی تهیه کردند. بنده به عنوان مسئول بعد از این قضیه در کمیسیون شوراها، کمیسیون مشترک مجلس، کمیسیون امنیت ملی و کمیسیون اصل ۹۰ در چندین جلسه حضور یافته و توضیح دادم. همچنین مقام معظم رهبری به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی دستور دادند که این واقعه را از صفر تا صد بررسی کنند که بررسی و گزارش دادند. شورای امنیت ملی هم وقایع را بررسی کرده است.
به هرحال حفظ امنیت و اقتدار، برای همه ما مهم است و امنیت مبنا و بستر همه فعالیتهاست، مردم صاحبان امنیت هستند و نیروی انتظامی، سپاه و بسیج و ارتش و وزارت اطلاعات حافظان امنیت ما هستند و ما باید اینها را تقویت و حمایت کنیم چرا که دشمن ما قدار است. اگر دشمن مطمئن باشد که در داخل کشور میتواند تنش و اختلاف و جنگافروزی ایجاد کند، از روشهای دیگری استفاده نمیکند. ما هم سرباز و جزئی از این مردم هستیم و امیدوارم هرچه خیر و صلاح باشد محقق شود.
اشاره کردید تحریمهای آمریکا چیز جدیدی نیست خودشان هم فهمیدهاند که در دور باطلی افتادهاند اما ما فارغ از تحریمها، دستور عملی به عنوان جهش تولید داریم. وزارت کشور در سال جهش تولید چه تمهیداتی اتخاذ کرده است که بتواند به این برنامه کمک کند؟
وزارت کشور در جایگاه حاکمیتی در همه استانها مسئول هماهنگی و پیگیری کلیه مصوبات و تصمیمات دولت، قانون و دستگاهها است. معاونت اقتصادی وزارت کشور در سطح ملی پیگیری میکند و در سطح استانها هم کارگروههای مختلف مانند کارگروه رفع موانع تولید، کارگروههای مرتبط با صنعت و کشاورزی یا شورای برنامهریزی استان که در این جهت فعالیت میکند. همه دستگاههای متولی تولید اعم از بانکها و صمت، کشاورزی و ... در این حوزه هستند. در وزارت کشور امسال ضمن اینکه سیاستهای دولت و سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را در استانها پیگیری میکند، در ذیل همین چارچوبها، ۳۰ محور به استانها ارائه کردهایم و مرتب پیگیری و گزارشگیری میکنیم و با استانداران جلسه داریم و استانداران هم با فرمانداران جلسه دارند که امیدواریم که که بهتر از قبل کارها را پیش ببریم.
اما ما یک مشکل ساختاری در کشور داریم. علیرغم اینکه در این دولت حدود ۲۰۰ اختیار به استانها داده شد، اما کماکان اختیارات ما در سطح استانی در تصمیم گیری ها کافی نیست. که در صورت کافی بودن آن، کارهای زیادی می توان انجام داد. مثلا لازم نباشد برای یک صادرات یا واردات در یک منطقه گمرکی که ۸-۹ دستگاه نظارت دارد، به تهران مراجعه کرد،یا سقف پرداخت اعتبارات در استانها ۳ تا ۵ میلیارد است یعنی اعتبار ۱۰ یا ۲۰ میلیاردی باید در تهران تصویب شود. خوب، اگر در ۳۱ استان، ۴۰۰ و خرده ای شهرستان هر کدام یک پروژه داشته باشند چه مشکلاتی که در بررسی در مرکز ایجاد نمی شود. ما نمی گوییم اختیار را به استاندار بدهند، بلکه به سطوح متناظر همان دستگاه ها در استانها داده شود، به روسای بانکها و دستگاههای اجرایی ارائه شود. استانها ظرفیت بالاتری از این دارند و این عدم تأمین شرایط برای نقش آفرینی هرچه بیشتر استان ها، علیرغم میل و اراده رئیس جمهور هست. ما در وزارت کشور، به صورت فوقالعاده و جهادی کارها را در استانها پیگیری میکنیم و در نتیجه، با همه سختیها و مشکلات، در استانها در تامین و توزیع کالاها مشکلی نداریم و واحدهای تولیدی ما فعال هستند. و هرمشکلی هم پیشآید در کارگروه رفع موانع تولید بررسی و رفع میشود.
اشارهای داشتید به مجاورت با کشورهای همسایه. مجاورت مزیتهایی دارد ولی وقتی مرزهای گسترده دارید تبعاتی دارد که قاچاق کالا یا وجود گروهکهای شروری که مشکلاتی ایجاد میکنند، از این تبعات هستند، در این راستا در تقویت مرزها و مرزبانان غیور چه اقداماتی انجام شده است؟
سیاست جمهوری اسلامی همزیستی مسالمتآمیز، روابط موثر و عدم دخالت در کشورها بوده است. حفظ امنیت جزو اصلیترین اصول است. با کشورهای همسایه تفاهمنامه امنیتی و مرزی داریم، تبادل اطلاعاتی داریم و مرتب جلساتی برگزار میشود و در بسیاری موارد همکاریهای خوبی داریم. با توجه به اینکه در شرق کشور در مرزهای افغانستان و مقداری هم در پاکستان با ضعف استقرار نیروهای نظامی و امنیتی طرف مقابل مواجه هستیم، از جمله اینکه ظرف یکی دو سال گذشته نتوانستند برای بیش از ۲۰ پاسگاه مرزی تامین نیرو کنند، وقتی امنیت در آن کشور دچار مشکل میشود و صیانت کشور مجاور از مرزها ضعیف میشود، مسلماً قاچاق کالا و اشرار رشد و نمو مییابد. اما ما با حضور نیروهای خود، تجهیزات و امکانات خود را افزایش دادیم تا بتوانیم ضعف طرف مقابل را پوشش دهیم. همین مشکل را با ارمنستان یا ترکمنستان نداریم و در مرز کشورهای دیگر، دو طرف وظایف خود را انجام میدهند.
در بخشی از افغانستان و پاکستان و عراق مشکلاتی داریم که زحمت ما در بحث قاچاق اسلحه، مواد مخدر و کالا و یا رفت و آمد تروریستها در نتیجه آن است. در غرب کشور نیروهای پژاک و دموکراتها که همه مورد حمایت نیروهای خارج از منطقهاند، البته این به معنای آن نیست که دولت عراق یا دولت اقلیم این کار را انجام میدهند، بلکه کشورهای مداخلهگر به دنبال این مسائل هستند. اخیرا هم در شرق کشور به صورت موردی بحثهایی را درخصوص تحرکات اشرار داریم. به هرحال در حیطه مرزی با کشورهایی همسایه هستیم که ضعف استقرار امنیت دارند و با وجود این شرایط در داخل کشور امنیت داریم. حفظ امنیت ما مثل سوئیس و سوئد که مشکلی در مرزها ندارند، چرا که ما همسایگانی چون افغانستان و عراق داریم که چندسال است دچار جنگ هستند و امنیت کامل ندارند. سپاه، بسیج و نیروی انتظامی تلاش میکنند و دولت هم در تامین تجهیزات تلاش میکند. سال گذشته با مصوبه شورای عالی و تصویب مقام معظم رهبری سالانه ۱۰۰ میلیون دلار به مدت سه سال در مجموع ۳۰۰ میلیون دلار برای تجهیزات مناطق شرقی تعلق گرفت، همچنین با رقمهایی که در بودجه میآید و رقمهایی که خود دستگاهها دارند، این کار انجام میشود.
در رسانههای معاند تلاش کردند از واقعهای که ادعا میشود در مرز ایران و افغانستان رخ داده است مستمسکی بسازند و بین دو ملت دوست ایجاد اختلاف و شبهه کنند. توضیحی دراین باره ارائه بفرمایید؟
هر کشوری باید از مرزهای خود دفاع کند و مراقب باشد. ما هم به عنوان کشوری که استقلال و امنیت خود را میخواهیم، از مرزهای دفاع میکنیم. مرز تعیینکننده دو قلمرو است و عبور از این مرزها تابع قوانین و مقرراتی است و هر اقدامی که خلاف این مقررات باشد، مستوجب عقوبت است. الان در کشور ۳ میلیون افغانستانی داریم که حداقل ۱ میلیون غیرمجازند. نه اینکه این افراد را نمیشناسیم و تسلطی نداریم و رصد نمیکنیم، اما آنها و شرایط داخلی افغانستان را درک میکنیم. بنده چند بار با رئیسجمهوری افغانستان و دبیر شورای امنیت کشور، وزیر کشور و نیروهای مسلح آن کشور دیدار و صحبت کردهام و همینطور سایر مسئولان کشور مرتبا دیدار و گفتوگو میکنیم. موافقتنامهها و تفاهمنامههایی هم داریم. به هرحال وقتی با حضور یک میلیون اتباع غیرقانونی مواجه هستیم، مقصر آنها هستند که نباید بگذارند این افراد به صورت غیرقانونی اینجا بیایند. ما به دلیل ملاحظاتی انسانی، همجواری و همکاریهای متقابل این افراد را پذیرفتهایم. در مدارس ما فرزندان بیش از ۳۰۰ -۴۰۰ هزار نفر اتباع غیر مجاز تحصیل میکنند، در دانشگاهها درس میخوانند، حدود دو میلیون نفر از آنها مجاز هستند که کارت اقامت دارند و کار و زندگی میکنند، دو نسل از آنها اینجا هستند و هیچ مشکلی با آنها هم نداریم. با چنین پیشینهای، اگر هم ادعایی مطرح میشود که در مرز و کشور اتفاقی افتاده است، باید براساس پروتکل و تفاهمنامههایی که داریم بررسی شود، جلسه کمیسیون مشترک برگزار و رسیدگی شود.
در این حادثه اولاً ما از زبان رسانههای معاند خارجی شنیدیم، که ایران اینها را راه نداده یا در برگشت به مشکل خوردهاند. من بلافاصله از استاندار خواستم که بررسی و گزارش بدهد. ستاد کل و مرزبانی، بازرسیهای خود را به منطقه فرستادند، دبیرخانه شورای امنیت ملی بررسی کرد. اما در مجموع، نیروی انتظامی، استاندار و فرماندار ما مطلقا چنین چیزی را تایید نکردند. به هیچ وجه چنین چیزی اتفاق نیفتاده است. چراکه باید هر روز چنین اتفاقاتی پیش میآمد. سال قبل ۷۰۰ هزار نفر را عودت دادیم، کدام یک شکنجه شدند؟ چرا باید شکنجه شوند. ۷۰۰ هزار نفر را عودت میدهیم، باز ۶۰۰ هزار نفر میآیند چرا این افراد مشکلی نداشتند. ما واقعاً گلایهمندیم، مدارک ادعاها باید ارائه شود. اگر مستندات و مدارکی دارند، در گروه مشترک ارائه کنند. در جلسات مشترک هم هیچ مستنداتی ارائه نکردند. به هرحال گزارشهای ما تایید نکردند این قضیه را و ثانیاً مدارک و مستنداتی هم از طرف مقابل ارائه نشده است. باید توجه کنیم که همین الان همه افغانستانیهایی که در ایران هستند و به کرونا مبتلا شدند، مجانی درمان میشوند. غیرمجازها با دستور رهبری در مدارس ایران درس میخوانند. تکرار میکنم، پیرو بیانیههای مکتوب، این مسئله اثبات نشده است و ما آمادگی داریم در هر مرزی هر اتفاقی بیفتد بررسی کنیم.
در فضای مجازی زیاد درخصوص یکی دو حادثه ناراحتکننده اخیر بسیار درباره حقوق بانوان و کودکان صحبت میشود، در این موضوع، رهبر انقلاب در سال ۷۶ تاکید دارند جامعه هم از لحاظ قانون و هم لحاظ اخلاقی برای کسانی که تعدی به زنان را حق خود میدانند، برخورد کند، قانون هم باید مجازاتهای سختی را پیشبینی کند. با واقعه اخیر احساسات عمومی جامعه جریحهدار شد، فارغ از مسائل حقوقی و فقهی، با این شرایطی که پیش میآید، مهمترین طرح و برنامه وزارت کشور برای حمایت از زنان سرپرست خانوار و صیانت از بانوان و کودکان چیست؟
این موضوع به روابط بین خانوادهها و جامعه برمیگردد. متاسفانه هنوز باورهای غلط، تعصبات و عصبیتهای جاهلانه در برخی از افراد داریم و گاها احساسات و هیجانات لحظهای موجب بروز چنین حوادثی میشود که جامعه را متاثر میکند. بنابراین موضوع باید مورد حمایتهای قانونی قرار گیرد. قانون اساسی، امام و رهبری بر این موضوع تاکید داشتند. رهبری اخیرا در جلسات شورای اجتماعی که در محضر ایشان برگزار میشد با ادبیات فاخر و متعهدانه اظهارنظر کردند و تکالیفی مشخص کردند. دولت هم با تدوین منشور حقوق شهروندی و قانون حمایت از خانواده در حد خود اقداماتی انجام داده و به مجلس ارائه کرده است.
در وزارت کشور در چارچوب قانون چه در وزارت کشور و استانداریها و چه نیروی انتظامی که مرتبط با وزارت کشور است تاکید داشتیم که هم فضای قانونی برای مشارکت و فعالیت و هم صیانت و حفاظت از بانوان و هم بهبود قوانین داشته باشیم. امیدواریم مجلس جدید هم بتواند گامهایی در این زمینه بردارد ولی وقوع این نوع حوادث در جوامع مسبوق بوده است.
مستحضرید که مردم خوزستان چه فداکاریهایی در زمان جنگ داشتهاند، امروز اما مشکلاتی دارند، برنامه دولت در این خصوص چیست؟
خوزستان دین بزرگی به گردن مردم دارد، به خاطر جنگ و رشادتها و مقاومت و شهادتها. همیشه هم تاکید همه این بوده که باید توجه ویژهای به این منطقه از کشور شود. بنده هم به این امر اعتقاد دارم و در زمانی که تصدی وزارت کشور را بر عهده گرفتم سه طرح نوشتیم که به صورت ویژه و اولویتبندی انجام شود. برای استانهای کردستان، سیستان و بلوچستان و خوزستان طرح توسعه نوشته شد که کار بسیارخوب پیش رفته است اما در خوزستان مشکلات دیگری مثل ریزگردها ایجاد شد و کار را دشوار کرد. ضمن اینکه خوزستان خاستگاه نفت و ثروت ملی کشور است. دولت، یک طرح ۵۵۰ هزار هکتاری که در سفر رهبری به این منطقه تصویب شده بود، فعال کرد. کشاورزان میگفتند که قیمت زمین و محصول چند برابر شده است و زندگی مردم تغییر کرده است. اما خسارتها زیاد است و باید توجهها بیشتر شود.
واقعا اینکه به صورت موردی مسائل این استان را بینیم کافی نیست علیرغم اینکه خیلی از جاها اقدام شده اما جاهایی هست که باید توجه بیشتر شود. به هرحال عدم توازن و عدم تعادل در جمعیت، توزیع امکانات و منابع، فعالیتها و خدمات خیلی زیاد است، بنابراین اگر بخواهیم بنیادی فکر کنیم باید نظاماتی که موجب چنین تبعیضها و نابرابریها شده است تغییر کنند. مانند نظام برنامهریزی و بودجهریزی، نظام مالیاتی و اداری ما. امروز مشکل آب در آن منطقه بوده و مردم اعتراض کردند. رئیسجمهوری دستور داده و انجام شد اما فقط مشکل همین است؟ مسائل موردی پیگیری و حل میشود و بیشترین سرمایهگذاریها و پیگیریها در این استان انجام شده است. برای آب خرمشهر و آبادان و اهواز کارهای زیادی شد اما کماکان مردم آنجا نسبت به متوسط کشور وضعیت پایینتری دارند. لذا باید هم کارهای کوتاهمدت و هم کارهای بلندمدت و میانمدت انجام شود.
اگر این اتفاق نیفتد، تهران ۱۳ - ۱۴ میلیون جمعیت خواهد داشت، و جمعیت آنجا کاهش مییابد. یا اینکه ۵۳-۵۴ درصد اعتبارات در تهران هزینه میشود و تنها یکی دو درصد به آن مناطق میرود، لذا خدمات کاهش مییابد. تکرار میکنم در کوتاهمدت باید اقداماتی انجام شود و شخص رئیسجمهوری در این مدت دو سه بار پیگیر بودند و تماس گرفتند اما نه این که فقط در هر منطقهای که مشکلی پیش آمد، به صورت نقطهای وارد عمل شویم، بلکه باید نهادینه عمل کنیم و سیستمها را اصلاح کنیم.
ارسال دیدگاه