جزئیات طرح حمایت بنیاد سینمایی فارابی از سینمای اقتباسی

به گزارش روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، در پی اعلام سیاست‌های کلان و راهبردی سازمان سینمایی، اسفند ماه گذشته، بنیاد سینمایی فارابی در قالب یک فراخوان اعلام کرد تصمیم دارد تا پایان خرداد ۹۹، حداقل ۱۰ اثر در گونه‌های مختلف ادبیات داستانیِ پس از انقلاب را براساس جذابیت‌های داستانی، اولویت‌های فرهنگی و قابلیت‌های سینمایی انتخاب ‌کند. فراخوانی که از همان ابتدای انتشار با استقبال اهالی سینما همراه شد.

«حبیب‌ ایل‌بیگی» قائم‌مقام و سرپرست معاونت فرهنگی و پژوهشی بنیاد سینمایی فارابی با اشاره به این که ایده اولیه این حمایت بر اساس تأکیدات رئیس سازمان سینمایی شکل گرفته است، گفت: ایشان تاکید دارد این موضوع به طور جدی پیگیری شود و ما امیدواریم این فرایند بتواند موتور اقتباس در سینمای ایران را به طور جدی راه بیاندازد.

* اقتباس از آثار بعد از انقلاب و ارائه از سوی تهیه‌کننده / بنیاد سینمایی فارابی با تهیه‌کننده اثر طرف است

سرپرست معاونت فرهنگی و پژوهشی بنیاد سینمایی فارابی با اشاره به جزئیات این فراخوان گفت: آنچه در فراخوان تأکید شده اما گاه با برداشت‌های نادرستی همراه بوده، این است که بر اساس بندهای ۱ و ۲ فراخوان، این کتاب‌ها باید از آثار موفق ادبیات بعد از انقلاب انتخاب شوند و بر اساس بند ۳ فراخوان، درخواست از سوی تهیه‌کننده ارائه شود. یعنی تهیه‌کننده حرفه‌ای سینما می‌تواند درخواست بدهد و به این شکل نیست که کارگردان یا نویسنده این درخواست را ارائه دهد. در واقع، ما می‌خواهیم از ادبیات داستانی کشور در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی که توانسته‌اند موفقیت‌هایی داشته باشند یا پرمخاطب باشند، حمایت کنیم. در واقع برگزیده شدن کتاب‌ها در محافل و جشنواره‌ها و پرتیراژ بودن آنها از ملاک‌های اصلی انتخاب از سوی ما خواهد بود.

ایل‌بیگی در پاسخ به این پرسش که آیا فیلمنامه‌نویس یا کارگردان می‌تواند کتاب موردنظر خود را به تهیه‌کننده پیشنهاد بدهد، گفت: بله. تأکید می‌کنم که برای این کار، تهیه‌کننده باید بگوید من می‌خواهم یک کتاب را بسازم و تبدیل به فیلم کنم. همانطور که در بحث حرفه‌ای سینما، قصه‌‍ای مورد پسند یک تهیه‌کننده واقع می‌شود و اوست که کارگردان را معرفی می‌کند، اینجا هم تیم را تهیه‌کننده شکل می‌دهد. نویسنده یا کارگردان هم اگر پیشنهادی برای اقتباس دارند، باید تهیه‌کننده را متقاعد کنند.

* مرحله به مرحله با طرح اقتباس سینمایی / تبدیل کتاب به فیلمنامه سینمایی خیلی مهم است

ایل‌بیگی درباره جزئیات این طرح گفت: تهیه‌کننده بر اساس فراخوان منتشره، می‌تواند تا آخر خرداد درخواست خود را رسما به فارابی اعلام کند و بگوید می‌خواهد بر اساس یک کتاب، یک فیلم سینمایی بسازد. در ادامه، بخش فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی پس از اتمام فراخوان، درخواست‌ها را بر اساس قصه، موضوع و ژانر مورد بررسی قرار می‌دهد. که نتیجه تأیید یا عدم تأیید، به اطلاع تهیه‌کننده خواهد رسید. وقتی کتاب انتخاب شد، بر اساس بند ۴ فراخوان، حقوقش از ناشر یا صاحب اثر خریداری خواهد شد. در ادامه، این کتاب به تهیه‌کننده ارائه می‌شود تا بر اساس آن، طرح را برای فیلمنامه‌ آماده کند و ارائه دهد. در واقع شاید یک کتاب، خیلی خوب باشد اما باید توجه داشت که طرح فیلمنامه و تبدیلش به فیلمنامه سینمایی خیلی مهم است.

* قرار نیست از ابتدا به هر ده درخواست تأیید شده، هزینه تولید داده شود

ایل‌بیگی در ادامه با اشاره به این که قرار نیست به هر ده درخواستی که در فراخوان تولید فیلم اقتباسی پذیرفته شده‌اند، از همان ابتدا هزینه تولید ارائه شود، گفت: وقتی طرح فیلمنامه برای دریافت پروانه ساخت سینمایی به سازمان سینمایی ارائه شد، در صورت اخذ پروانه ساخت، ما در این مرحله بر اساس بند ۵ فراخوان، ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان بابت خود کتاب و ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان بابت نگارش فیلمنامه به تهیه‌کننده خواهیم داد تا به فیلمنامه‌نویس پرداخت کند.

او در ادامه گفت: پس از این که پروانه ساخت فیلم صادر شد، فیلمنامه نهایی در معاونت فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اگر فیلمنامه مورد تأیید قرار گیرد، پروسه تولید آن آغاز شود. اینجا وقتی فیلمنامه وارد مرحله تولید به اثر سینمایی شد، بر اساس بند ۶ فراخوان و با تصویب شورای هماهنگی تولید سازمان سینمایی، تا یک میلیارد تومان از سوی بنیاد سینمایی فارابی به عنوان سهمیه مشارکت در تولید اثر، اختصاص خواهد یافت. به علاوه، احتمال تخصیص تسهیلات کم‌بهره نیز وجود دارد؛ مخصوصا برای آنهایی که قرار نیست بنیاد سینمایی فارابی در تولید آن مشارکت داشته باشد.

او در پایان گفت: تأکید می‌کنم که شرکت در فراخوان، دلیل بهره‌مندی از این طرح نیست، چرا که ما قرار است بر اساس مفاد فراخوان، ده تا از بهترین‌ درخواست‌ها را انتخاب کنیم و دلایلمان را هم بگوییم. برای ما اصل این است که از طریق اقتباس سینمایی، فیلم‌هایی تولید شود که با مخاطب و منتقد، ارتباط خوبی برقرار کند.

* طرح حمایت از تنوع ژانر در تولید فیلم‌نامه و آثار سینمایی

بر اساس این خبر، طرح حمایت از تنوع ژانر در تولید فیلم‌نامه و آثار سینمایی به شرح زیر است:

بنیاد سینمایی فارابی در جهت سیاست‌های حمایتی سازمان سینمایی و سمعی و بصری کشور، برای حمایت از تنوع ژانر در تولید فیلم‌های سینمایی کشور فراخوان می‌دهد.

به منظور ایجاد تنوع ژانر در سینمای کشور و تشویق نویسندگان و تولیدکنندگان فیلم به تولید آثار بومی و جذاب در ژانرهای سینمایی متنوع و مطلوب فرهنگی، بنیاد سینمایی فارابی هم‌گام با اولویت‌های محتوایی «افزایش امید و اعتماد عمومی»، «تقویت عزت‌مندی و قدرت ملی» و «توجه به نهاد خانواده»، طرح حمایت از تنوع ژانر در تولید فیلم‌های سینمایی را به شرح زیر به اجرا می‌گذارد:

۱- بنیاد سینمایی فارابی تا پایان سال ۹۹ حقوق حداقل ۱۰ فیلمنامه در ژانرها و زیرژانرهای مختلف سینمایی را که در ۱۰ سال گذشته به‌نوعی در سینمای کشور مغفول واقع شده و کم‌تر از ۵ اثر سینمایی قابل‌توجه در آن‌ها تولید شده است، در چهارچوب کلی اولویت‌های محتوایی مصوب، از نویسندگان فیلم‌نامه‌های سینمایی خریداری می‌کند.

طرح‌های هم‌سو با سیاست‌های محتوایی سازمان سینمایی در اولویت قرار دارند. همچنین شرط موافقت با طرح‌های دریافتی، عدم مغایرت با سیاست‌های یادشده است.

۲- خریداری حقوق فیلم‌نامه‌هایی که در یکی از ژانرها یا زیرژانرهای ذیل قرار می‌گیرند، در اولویت قرار دارد:

۱- ورزشی (افتخارات ملی، فوتبال، والیبال، کشتی، شطرنج، ورزش‌های رزمی، کوه‌نوردی و...)، ۲-علمی وعلمی‌تخیلی، ۳-فانتزی و افسانه‌ای، ۴-حادثه‌ای، ماجراجویی (حوادث تلخ، پدیده‌های عجیب، حرفه‌های سخت، دانش‌آموزی و دانش‌جویی، ، خانواده اسلامی و ایرانی، طبیعت و محیط‌زیست، حوادث طبیعی...)، ۵-جاده‌ای، ۶-پلیسی و جنایی (روان‌شناختی)، ۷-دادگاهی، ۸-جاسوسی و معمایی، ۹-تاریخی (تاریخ اسلام، تاریخ ایران، داستان‌های قرآنی)، ۱۰-جنگی وحماسی ۱۱-زندگی‌نامه (مفاخر فرهنگی و علمی، قهرمانان ملی، قهرمانان گم‌نام و...)، ۱۲-وحشت.

۳- خریداری حقوق فیلم‌نامه‌هایی که رویکردهای موفق و رایج کنونی در سینمای ایران، مانند پی‌رنگ طنز یا ساختار ملودرام را به شکل جذاب و اصولی و به شکل ترکیبی با هریک از ژانرهای مغفول به خدمت گیرند نیز در اولویت قرار دارد.

۴-نویسندگان و تهیه‌کنندگان حرفه‌ای سینما می‌توانند پیشنهادهای خود شامل طرح یا فیلمنامه کامل را به بنیاد سینمایی فارابی به نشانی سامانه https://fcfscriptdepartment.ir ارائه کنند.

۵-برای حمایت از فیلمنامه نویسانی که ژانر و طرح کلی داستان پیشنهادی آنان مورد پذیرش قرار گیرد مبلغ چهارصد میلیون ریال برای دریافت وام کم‌بهره جهت پژوهش ژانر و بومی‌سازی سوژه برای نگارش فیلم‌نامه در اختیار پیشنهاد دهنده قرار خواهد گرفت.

۶-پس از اعلام آمادگی تهیه‌کننده‌ برای تولید فیلم، مبلغ چهارصد میلیون ریال وام کم‌بهره به نویسنده جهت نگارش و دویست میلیون ریال جهت طراحی استوری برد در اختیار تهیه‌کننده قرار خواهد گرفت.

۷-بنیاد سینمایی فارابی در تولید این آثار در صورت تصویب شورای هماهنگی تولید سازمان سینمایی، تا سقف ۳۰ درصد مشارکت خواهد کرد.

۸- تهیه‌کنندگان برای تولید این آثار با تصویب شورای هماهنگی تولید سازمان سینمایی، از مزایای دریافت وام بانکی با تسهیلات ۴ درصد بهره خواهند برد.

۹- حداکثر چند روز یا چند هفته بعد از ارسال طرح، تکلیف طرح ارائه شده روشن خواهد شد و به تهیه‌کننده اعلام می‌شود.

۱۰-در صورتی که اثر ساخته شده پروانه نمایش دریافت کرد، بین ۵۰ تا ۸۰ میلیون تومان (حسب تشخیص معاونت فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی) به تهیه‌کننده وام بلاعوض داده می‌شود.

۱۱- در صورتی که فیلم اقتباسی تولید شده، از جشنواره‌های معتبر جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کند، جوایز تشویقی جداگانه‌ای به فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده اثر اهدا خواهد شد.